Του Νίκου Βαρσάμη

Η επετειακή Σύνοδος της Ρώμης δεν απετέλεσε μια ιστορική τομή ικανή να δώσει σαφείς απαντήσεις και προοπτικές απέναντι στην πολύπλευρη δομική κρίση που μαστίζει την Ευρώπη. Δεν αποτέλεσε ούτε καν μια διαδικασία «επανεκκίνησης» που να μπορεί να αποδείξει ότι οι κυρίαρχες ευρωπαϊκές ελίτ, έχουν αν μη τι άλλο συνειδητοποιήσει το ιστορικό βάθος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Γηραιά Ήπειρος. Αντίθετα, η απουσία στρατηγικής, η χαίνουσα πληγή του Brexit και η ιστορικού τύπου αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ, οι διευρυνόμενες εσωτερικές ανισότητες και εντάσεις αντιμετωπίστηκαν με γενικολογίες, με ευχολόγια, με «διαβεβαιώσεις» χωρίς πρακτικό αντίκρισμα.

Κοινωνική Ευρώπη - νεοφιλελευθερισμός

Σίγουρα το νεοφιλελεύθερο πρότυπο, όπως μάλιστα, εξειδικεύεται στη γερμανική εκδοχή της λιτότητας, είναι ασύμβατο με το πλέγμα των κοινωνικών θεσμών και των κοινωνικών πολιτικών. Σήμερα όμως η νεοφιλελεύθερη λιτότητα και η γερμανική κυριαρχία, ενώ διατηρούν ένα σοβαρό τμήμα της ισχύος τους, έχουν απολέσει ένα εξίσου σοβαρό τμήμα της κοινωνικής και πολιτικής αποδοχής και νομιμοποίησής τους. Οι κοινωνικές πολιτικές ωστόσο, που σήμερα βρίσκονται σε άμυνα και αποδυνάμωση, είναι ικανές ως ιδεολογικός και πολιτικός όρος να συσπειρώσουν όσους βάλλονται από τις πολιτικές της λιτότητας και να διαμορφώσουν ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες. Σε ένα ευρύτερο ιστορικό επίπεδο, η αναφορά στην κοινωνική Ευρώπη αμφισβητεί ευθέως την ιδεολογικοπολιτική κυριαρχία του προτύπου της λιτότητας Και αποδυναμώνει σε κοινωνικό επίπεδο την απόλυτη γερμανική κυριαρχία. Οι προσπάθειες της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, οι ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές συμμαχίες που διαμορφώνονται-όχι μόνο στο Νότο-, η αμφισβήτηση του απρόσβλητου μέχρι σήμερα «δίδυμου» Μέρκελ-Σόιμπλε από τον Σουλτς, διαμορφώνουν αντικειμενικά ένα νέο πλαίσιο συσχετισμών και προοπτικών. 

Αυτές ακριβώς οι κρίσιμες εξελίξεις επιδιώκουν να προλάβουν και να αποτρέψουν η γερμανική ελίτ και τα συμφέροντα που αυτή εκπροσωπεί. Με διακριτικότητα αλλά και ενάργεια περιγράφεται άλλωστε, στη Διακήρυξη της Ρώμης η Ευρώπη των «πολλών ταχυτήτων» και των επιλεκτικού χαρακτήρα συμμαχιών, όπου ο εσωτερικός ανταγωνισμός θα προσλάβει επίσημη-θεσμική μορφή, με πρώτο και απόλυτο στόχο τη διατήρηση του νεοφιλελεύθερου προτύπου της λιτότητας και την αναβάθμιση και ενίσχυση της γερμανικής κυριαρχίας.

Θα μπορούσαμε να διαπιστώσουμε ότι διαμορφώνεται ένα κρίσιμο χρονικό – ιστορικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα κριθούν οι τελικοί συσχετισμοί και θα διαμορφωθούν οι στρατηγικές της οριστικής πορείας της Ευρώπης. Εάν, μάλιστα, υπολογίσουμε την επιτάχυνση με την οποία κινείται ο πολιτικός χρόνος και την αβεβαιότητα, ίσως και την επιδείνωση, των οικονομικών εξελίξεων (με βασική παράμετρο την αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ευρώπης), τότε μπορούμε να προσδιορίσουμε ως αφετηρία μιας νέας περιόδου της γερμανικές εκλογές και τις πιθανές -σαφείς- ανακατατάξεις που θα προκύψουν τότε.

Πηγή: Η ΣΦΗΚΑ