Τα τελευταία χαρτιά του Τούρκου προέδρου


Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Η προοπτική ανακατάληψης ολόκληρου του Ιντλίμπ από τον στρατό του Σύρου προέδρου Μπασάρ Ασαντ συνιστούσε, απολύτως δικαιολογημένα, εφιάλτη για τον Ταγίπ Ερντογάν. Μπορεί η Συρία να μην αντιπροσωπεύει απειλή εθνικής ασφαλείας για την Τουρκία, αλλά το γόητρο του τουρκικού στρατού θα υφίστατο σοβαρό πλήγμα.

Επιπλέον, ύστερα από την άλωση του Ιντλίμπ, θα ετίθεντο υπό αμφισβήτηση και οι θέσεις που έχει καταλάβει η Τουρκία στις κουρδικές περιοχές της βόρειας Συρίας. Απογοητευμένοι από τους Αμερικανούς που τους πρόδωσαν, οι ηγέτες των Κούρδων είναι πολύ πιθανό ότι θα οδηγούνταν, με ρωσική μεσολάβηση, σε κάποια συνδιαλλαγή με τον Ασαντ, ώστε να απαλλαγούν και οι δύο από τον τουρκικό στρατό κατοχής.

Παρόμοια εξέλιξη θα συνιστούσε πραγματικό Βατερλώ, από το οποίο ο Ερντογάν θα ήταν δύσκολο να επιβιώσει, τουλάχιστον με την πολιτική έννοια του όρου. Από τον Ιούλιο του 2016 ο Τούρκος ηγέτης ζει με τον φόβο ενός δεύτερου, αυτή τη φορά πετυχημένου πραξικοπήματος και η πρόσφατη, πολύκροτη έκθεση της RAND για ύποπτες κινήσεις στους κόλπους του τουρκικού στρατού μάλλον δεν έκαναν τις νύχτες του πιο ήρεμες. Με τις απώλειες Τούρκων στρατιωτών να αυξάνονται και το πολιτικό κόστος για τον ίδιο να πολλαπλασιάζεται, ο Ταγίπ Ερντογάν αποτόλμησε μια άκρως ριψοκίνδυνη φυγή προς τα εμπρός, παίζοντας τα τελευταία χαρτιά του.

Το πρώτο από αυτά ήταν το άνοιγμα των τουρκικών συνόρων προς την Ευρώπη, την περασμένη Παρασκευή, με προφανή στόχο την υποστήριξη, από τους εκβιαζόμενους Ευρωπαίους ηγέτες, της τουρκικής αξίωσης για «ζώνη ασφαλείας», δηλαδή ζώνη τουρκικής επικυριαρχίας, στη βόρεια Συρία. Η συνέχεια ήρθε την Κυριακή, όταν ο υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ κήρυξε αντεπίθεση, δηλαδή ανοιχτό πόλεμο, εναντίον του συριακού στρατού. Η συνακόλουθη κατάρριψη δύο συριακών αεροπλάνων και το χθεσινό τελεσίγραφο του Ερντογάν προς τη Δαμασκό για αναδίπλωση από το Ιντλίμπ υπό την απειλή ότι οι Σύροι στρατιώτες «θα γυρίζουν χωρίς κεφάλια στους ώμους τους», έφεραν τις δύο χώρες ένα σκαλοπάτι πριν από τον ολοκληρωτικό πόλεμο.

Ωστόσο και τα δύο χαρτιά του Ερντογάν δεν αποκλείεται να καούν στα ίδια του τα χέρια. Οσο κι αν φοβούνται το προσφυγικό, οι Ευρωπαίοι, στρατιωτικά αμελητέοι στη Συρία, δεν είναι δυνατόν να βοηθήσουν την Τουρκία για τη δημιουργία της ζώνης που επιθυμεί, μια και κάτι τέτοιο θα τους έφερνε σε μετωπική σύγκρουση με τη Ρωσία, η οποία ελέγχει τον εναέριο χώρο. Αλλωστε, ακόμη και το αμερικανικό Πεντάγωνο ξεκαθάρισε χθες ότι δεν εννοεί να στηρίξει αεροπορικά την Τουρκία σε μια παρόμοια, τυχοδιωκτική εκστρατεία. Οσο για την τουρκική αντεπίθεση, αυτή δεν εμπόδισε τον συριακό στρατό να ανακαταλάβει χθες τη στρατηγικής σημασίας κωμόπολη Σαρακέμπ.

Με αυτά τα δεδομένα, η μόνη ρεαλιστική ελπίδα για τον Ερντογάν είναι μια νέα συμφωνία με τον Πούτιν, στη συνάντηση της Πέμπτης, στη Μόσχα. Υστερα από τα κέρδη του Ασαντ στο πεδίο της μάχης, ο νέος συμβιβασμός θα είναι δυσμενέστερος από τον προηγούμενο για την Τουρκία. Πιθανότατα η Αγκυρα θα αναγκαστεί να καταπιεί την επικείμενη άλωση του Ιντλίμπ, με αντάλλαγμα κάτι σαν κι αυτό που προτείνει καιρό τώρα ο πολύπειρος αρχηγός της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ: κάποιες εγγυήσεις ότι η Τουρκία θα μπορεί να επεμβαίνει στρατιωτικά σε βάθος 30 χλμ. επί συριακού εδάφους αν αντιμετωπίζει απειλές «εθνικής ασφαλείας» (από τους Κούρδους), βάσει της συμφωνίας των Αδάνων, του 1998, που είχε συνομολογήσει με την Αγκυρα ο πατέρας Ασαντ. Σε κάθε περίπτωση, το δράμα που εκτυλίσσεται από τα συροτουρκικά μέχρι τα ελληνοτουρκικά σύνορα θα καθορίσει το πολιτικό μέλλον του Ερντογάν και τη γεωπολιτική θέση της χώρας του.

Πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ



Δρόμος ανοιχτός

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου