Του Βασίλη Μακρίδη
Παραίτηση της κυβέρνησης – Βαθιές τομές στο πολιτικό σύστημα της χώρας – Έμφαση στην κοινωνική πολιτική
Δεν είναι συχνό φαινόμενο σε παγκόσμια κλίμακα μια πολιτική ομιλία να δημιουργεί έναν καταιγισμό εξελίξεων κάποιους μήνες, εβδομάδες ή μέρες μετά την εκφώνησή της. Αυτό που συνέβη την Τετάρτη 15/1 στη Ρωσία, αμέσως μετά την εκφώνηση του ετήσιου διαγγέλματος του Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν προς τους εκπροσώπους της πολιτικής εξουσίας και τους κοινωνικούς φορείς της χώρας του ξεπέρασε και την πιο ζωηρή φαντασία!!! Στις επόμενες κιόλας ώρες μετά την ολοκλήρωσή της στην αίθουσα «Μανιέζ» της Μόσχας, όπου διοργανώθηκε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, οι πολιτικές εξελίξεις πήραν διαστάσεις χιονοστιβάδας:
Παραιτήθηκε σύσσωμη η κυβέρνηση του μέχρι σήμερα Πρωθυπουργού Ντμίτρι Μεντβέντιεβ, ο οποίος μετακινείται στη νεοσυσταθείσα θέση του Αντιπροέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, ενώ ως νέος Πρωθυπουργός προτάθηκε από τον Πρόεδρο Πούτιν ο 54χρονος Μιχαήλ Μισούστιν, μέχρι σήμερα επικεφαλής της FNS (Ομοσπονδιακής Φορολογικής Υπηρεσίας, κάτι ανάλογο δηλαδή με τη δική μας ΑΑΔΕ). Για τον τελευταίο να πούμε ότι θεωρείται ένας ικανός τεχνοκράτης, στο οποίο πιστώνεται μεταξύ άλλων την «ηλεκτρονική» μεταρρύθμιση του ρωσικού φορολογικού συστήματος, όπως και το υψηλό ποσοστό εισπραξιμότητας των φόρων, που φέρνει τη Ρωσία στην πρώτη 20άδα παγκοσμίως με βάση τον συγκεκριμένο δείκτη. Την υποψηφιότητά του, εκτός από το κυβερνητικό κόμμα της «Ενιαίας Ρωσίας» ήδη έχει ανακοινώσει ότι θα την υποστηρίξει και η «Δίκαιη Ρωσία» (σοσιαλδημοκράτες). Η θέση του ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας και του εθνικιστικού Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος Ρωσίας (Βλ. Ζιρινόβσκι) θα οριστεί στις 16/1, κατά τη διαδικασία ψηφοφορίας στην Ανώτατη Δούμα για την έγκριση της υποψηφιότητας Μισούστιν.
Η… έκπληξη Πούτιν
Ας τα πάρουμε όμως όλα από την αρχή: πρώτα απ’ όλα, να εξηγήσουμε στον αναγνώστη ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν από την αρχή της ανάληψης των προεδρικών του καθηκόντων το 1999 (αρχικά με ανάθεση και ένα χρόνο μετά μέσω εκλογών) καθιέρωσε δύο θεσμούς επικοινωνίας: 1) δύο συνεντεύξεις προς τα Μέσα Ενημέρωσης (μία τον Ιούνιο και μία τον Δεκέμβριο), όπου απαντά σε ερωτήσεις όχι μόνο των δημοσιογράφων, αλλά και πολιτών απ’ όλη τη Ρωσία και έξω από τα σύνορά της και 2) το ετήσιο διάγγελμά του προς τους εκπροσώπους της πολιτικής εξουσίας και τους κοινωνικούς φορείς της χώρας του, στα μέσα Ιανουαρίου κάθε έτους, στο οποίο αναγγέλλει τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής του ρωσικού κράτους σε ετήσια, αλλά και πιο μακροπρόθεσμη βάση. Υπό αυτή την έννοια, ο Ρώσος Πρόεδρος είναι ένας από τους πιο επικοινωνιακούς, αλλά και αλληλοεπιδραστικούς ηγέτες στον κόσμο, αφού τις ομιλίες και τις συνεντεύξεις του όχι μόνο τις παρακολουθούν εκατομμύρια τηλεθεατές στη Ρωσία και τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά λαμβάνουν συχνά και χαρακτήρα απευθείας ενημέρωσης από τους πολίτες και απολογισμού δράσης από την πλευρά του ίδιου του Πούτιν.
Το φετινό διάγγελμα ήταν το 16ο στη σειρά (θα πρέπει να υπολογίσουμε ότι κατά την πενταετία 2010-2015 Πρόεδρος της χώρας ήταν ο Ντμίτρι Μεντβέντιεβ). Υπό τις εντυπώσεις που είχε αφήσει το αντίστοιχο περυσινό διάγγελμα, κατά το οποίο ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε κάνει μια σημαντική τομή, αφιερώνοντας για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του στα εσωτερικά ζητήματα και κυρίως στα θέματα οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής πολιτικής, σχεδόν όλοι περίμεναν φέτος περίπου μια επανάληψη, λίγο ως πολύ, των ίδιων κατευθυντήριων γραμμών, πιθανόν μαζί με την αναγγελία κάποιων μέτρων για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δουλειάς των κρατικών λειτουργών.
Ωστόσο ο Πούτιν έκανε αυτή τη φορά την έκπληξη, που ανάλογή της μπορεί να θυμηθεί από τον ίδιο μόνο από την περίφημη ομιλία του στο Μόναχο το 2007 και την αναγγελία της νέας γεωπολιτικής θέσης της Ρωσίας και της σταδιακής κατάρρευσης του «μονοπολικού» κόσμου που προέκυψε από το 1991 και μετά, ως επακόλουθο της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ και του λεγόμενου «σοσιαλιστικού μπλοκ». Από τα 70, περίπου, λεπτά της ομιλίας του, ο Ρώσος Πρόεδρος αφιέρωσε ακριβώς τα μισά στα μέτρα ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους και τη βελτίωση των ρυθμών ανάπτυξης της ρωσικής οικονομίας, κυρίως μέσα από προγράμματα γενναίων δημοσίων επενδύσεων. Ωστόσο το δεύτερο μισό της ομιλίας του το αφιέρωσε στο φλέγον, για τη Ρωσία, θέμα της μεταρρύθμισης της πολιτικής ζωής, του εκδημοκρατισμού και της ενίσχυσης των δικαιωμάτων των Ρώσων πολιτών και τη διεύρυνση των οργάνων λήψης και εκτέλεσης σημαντικών αποφάσεων, ακόμη και με «ψαλίδισμα» των αρμοδιοτήτων και των δικαιωμάτων του ίδιου του Ρώσου Προέδρου!!!
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν ξεκαθάρισε εξαρχής, ότι δεν θεωρεί ότι το ισχύον από το 1993 Σύνταγμα της χώρας πρέπει να αναθεωρηθεί εξολοκλήρου, δηλαδή η επόμενη Ανώτατη Δούμα (Βουλή) που θα εκλεγεί στις φετινές βουλευτικές εκλογές να λάβει χαρακτήρα Συντακτικής Συνέλευσης. Ωστόσο ξεκαθάρισε ότι είναι απαραίτητη η τροποποίηση συγκεκριμένων συνταγματικών διατάξεων, που θα προσαρμόζουν τον θεμελιώδη Νόμο της χώρας στα σημερινά δεδομένα. Ο ίδιος πρότεινε επτά (7) συγκεκριμένες τροποποιήσεις, τις οποίες θα παραπέμψει σε πανρωσικό Δημοψήφισμα μέχρι τις αρχές φθινοπώρου του τρέχοντος έτους. Ας τις δούμε αναλυτικά:
- Τροποποιείται ριζικά το άρθρο 15, με βάση το οποίο το Διεθνές Δίκαιο υπερίσχυε του εθνικού ακόμη και εντός της επικράτειας της χώρας (και όχι μόνο στις διεθνείς σχέσεις της). Με βάση την πρόταση Πούτιν, το Διεθνές Δίκαιο θα ισχύει εντός της ρωσικής επικράτειας «μόνο κατά το τμήμα του εκείνο, το οποίο συμφωνεί με την εγχώρια νομοθεσία και δεν παραβιάζει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των Ρώσων πολιτών». Εν ολίγοις, αποκαθίσταται και νομικά η έννοια της εθνικής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας, κάτι που είναι αδιανόητο για χώρες όπως πχ αυτές της ΕΕ, οι οποίες με την αναγνώριση του Κοινοτικού Δικαίου ως υπερισχύοντος του εθνικού έχουν εξ ορισμού εκχωρήσει, τμηματικά έστω, την εθνική τους κυριαρχία στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών.
- Απαγορεύεται ρητά (και δια… ροπάλου, θα πρόσθετα!!!) σε όσους/-ες κατέχουν ή προτίθενται να καταλάβουν κυβερνητικά, βουλευτικά κ.ά. δημόσια πολιτικά αξιώματα η διπλή υπηκοότητα ή, έστω, η απόκτηση πιστοποιητικού μόνιμης διαμονής σε άλλη χώρα πλην της Ρωσίας, όπως και η τήρηση κάθε είδους περιουσιακών στοιχείων εκτός της ρωσικής επικράτειας.
- Πρόσωπο που θα θελήσει να διεκδικήσει την Προεδρία της χώρας θα πρέπει να έχει τουλάχιστον 25ετή μόνιμη διαμονή στη Ρωσία και να μην έχει αποκτήσει στο παρελθόν ξένη υπηκοότητα ή πιστοποιητικό μόνιμης διαμονής σε άλλη χώρα.
- Διευρύνεται η σύνθεση των οργάνων της εκτελεστικής εξουσίας, με τη συμπερίληψη σε αυτά του λεγόμενου «Κρατικού Συμβουλίου», ενός οργάνου που αποτελείται από τον Πρόεδρο, τον Πρωθυπουργό, τα Προεδρεία της Ανώτατης Δούμας και του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας («Άνω Βουλή») και τους κυβερνήτες των Περιφερειών και των τριών πόλεων με ειδικό καθεστώς «Αυτόνομης Δημοκρατίας» (Μόσχα, Αγ. Πετρούπολη, Σεβαστούπολη).
- Δημιουργείται επίσης στο Συμβούλιο Ασφαλείας της χώρας (το οποίο ασχολείται, όπως γίνεται ευνόητο, με τα θέματα άμυνας και κρατικής ασφάλειας της χώρας) η θέση του Αντιπροέδρου (Πρόεδρος exofficio είναι ο Πρόεδρος της χώρας), την οποία αναμένεται να καταλάβει, όπως προαναφέραμε ο μέχρι σήμερα Πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντιεβ.
- Η επιλογή του Πρωθυπουργού και των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου περνά από τη δικαιοδοσία του Προέδρου σε αυτήν της Ανώτατης Δούμας (Βουλής). Η κυβέρνηση θα μπορεί να στελεχώνεται και από μέλη άλλων κομμάτων, πλην του εκάστοτε κυβερνητικού, ή και «εξωκομματικούς», εφόσον η Ανώτατη Δούμα έχει εγκρίνει, κατά πλειοψηφία, την υποψηφιότητά τους. Ο Πρόεδρος δεν θα μπορεί να ασκήσει βέτο και θα αποδέχεται υποχρεωτικά οποιαδήποτε υποψηφιότητα έχει πάρει την έγκριση της Ανώτατης Δούμας. Θα διατηρεί, ωστόσο, το δικαίωμα της παύσης όποιου κυβερνητικού στελέχους τυχόν παραβιάσει το Νόμο ή χάσει την εμπιστοσύνη του λόγω πλημμελούς άσκησης των καθηκόντων του (ο αντικαταστάτης, ωστόσο, θα πρέπει και πάλι να πάρει την έγκριση της Ανώτατης Δούμας).
- Τέλος, ο Πρόεδρος Πούτιν πρότεινε να λάβουν χαρακτήρα συνταγματικής δέσμευσης η Αυτομάτη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) των συντάξεων, όπως και ο κατώτατος μισθός να είναι μεγαλύτερος ή ίσος με το ελάχιστο όριο διαβίωσης ανά Περιφέρεια (στγ: σε μια χώρα τεράστια και με μεγάλες πληθυσμιακές, κλιματολογικές και άλλες διαφορές, το ελάχιστο όριο διαβίωσης παρουσιάζει διαφοροποιήσεις από περιοχή σε περιοχή).
Τι ανέφερε όμως ο Βλαντίμιρ Πούτιν στο πρώτο μέρος της ομιλίας του, αυτό που ήταν αφιερωμένο στην κοινωνική πολιτική; Ας δούμε τα βασικά σημεία της ομιλίας του:
- Για το δημογραφικό πρόβλημα: Ο Ρώσος Πρόεδρος αναγνώρισε ότι η χώρα του αντιμετωπίζει χρόνιο πρόβλημα γεννητικότητας, αφού αυτή τη στιγμή ο μέσος όρος ανά οικογένεια είναι 1,5 παιδί (στγ: αρκετά υψηλότερος, πάντως, από αρκετές ανεπτυγμένες δυτικές χώρες και σίγουρα υψηλότερος από το 1,3 της Ελλάδας). Ο στόχος που τέθηκε είναι μέχρι το 2024 να αυξηθεί ο δείκτης αυτός στο 1,7. Προς πληροφόρηση των αναγνωστών μας, ο πληθυσμός της Ρωσίας σήμερα ανέρχεται στα 146,8 εκατ. κατοίκους, παραμένοντας στάσιμος σε σύγκριση με την προηγούμενη 20ετία, αλλά έχοντας επανέλθει σε αυτά τα επίπεδα μετά από μια περίοδο σταθερής μείωσης μέχρι το 2009, όταν έφτασε και στο κατώτατο μέχρι σήμερα όριο των 141 εκατ. κατοίκων. Ο στόχος μέχρι το 2024 είναι να ξεπεραστεί το όριο των 150 εκατ. κατοίκων.
- «Κεφάλαιο μητρότητας» και άλλα κοινωνικά επιδόματα: Ο Πρόεδρος Πούτιν πρότεινε ως πρώτα μέτρα ενίσχυσης της οικογένειας και του κινήτρου για αύξηση της γεννητικότητας, αφενός τη διεύρυνση του οικογενειακού επιδόματος (στγ: κάτι αντίστοιχο με το δικό μας Α21) από τα 3 έως και τα 7 έτη για τις οικογένειες με έσοδα κάτω από το ελάχιστο όριο διαβίωσης ανά μέλος, αναδρομικά από τις 1/1/2020. Το ύψος του επιδόματος πρέπει να είναι αντίστοιχο με έναν κατώτατο μισθό ανά τέκνο. Πρότεινε επίσης τη δωρεάν διατροφή των μαθητών στα δημοτικά σχολεία με έξοδα του κράτους. Τέλος, προανήγγειλε την επέκταση του προγράμματος του «κεφαλαίου μητρότητας» μέχρι και το 2026. Με βάση αυτό το πρόγραμμα, κάθε οικογένεια λάμβανε με τη γέννηση του 2ου παιδιού της ποσό οικονομικής ενίσχυσης που μέχρι πέρυσι ισούτο με 453 χιλιάδες ρούβλια (περίπου 6.470 ευρώ). Με τη φετινή Αυτόματη Τιμαριθμική Προσαρμογή το ποσό ανέβηκε στις 466.617 ρούβλια (περίπου 6.670 ευρώ). Η νέα πρόταση Πούτιν, ωστόσο, ήταν που εξέπληξε ευχάριστα όσους/-ες τον άκουσαν: αφενός το «κεφάλαιο μητρότητας» θα δίνεται πλέον με τη γέννηση του 1ου, κιόλας, παιδιού, ενώ με την απόκτηση του 2ου παιδιού στο κεφάλαιο αυτό θα προστίθενται άλλες 150 χιλιάδες ρούβλια (περίπου 2.140 ευρώ), που θα φτάνουν το συνολικό ποσό στα 616.617ρούβλια (περίπου 8.810 ευρώ). Επίσης, σε περίπτωση που μια οικογένεια έχει λάβει ενυπόθηκο δάνειο για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, θα δίνεται άτοκο δάνειο 450 χιλιάδων ρουβλιών (περίπου 6.430 ευρώ) για την απόσβεσή του, με ιδιαίτερα ευνοϊκούς τρόπους αποπληρωμής και χωρίς δέσμευση περιουσιακών στοιχείων.
- Εκπαίδευση: Ο Βλαντίμιρ Πούτιν απαίτησε από την κυβέρνηση να του παρουσιάσει σχέδιο με τον απαραίτητο αριθμό νέων σχολείων που πρέπει να χτιστούν έως το 2024, αλλά και του απαραίτητου αριθμού εκπαιδευτικών που θα τα στελεχώσουν ώστε να καλυφθούν πλήρως οι ανάγκες των Ρώσων μαθητών. Να αναφέρουμε εδώ, ότι μέσα σε 10 χρόνια ο αριθμός των μαθητών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στη Ρωσία αυξήθηκε περίπου κατά 33%, από τα 12,4 στα 16,5 εκατ. άτομα, ενώ η πρόβλεψη είναι ότι μέχρι το 2024 θα φτάσουν τα 18,8 εκατ. άτομα!!! Επίσης σε ό,τι αφορά την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, ο Ρώσος Πρόεδρος προανήγγειλε ότι το 70% όσων περνούν από φέτος στα ΑΕΙ της χώρας θα πρέπει να συνδέονται με συγκεκριμένη θέση εργασίας, κατά προτίμηση στις περιοχές καταγωγής των φοιτητών και σε επιχειρήσεις και ιδρύματα τα οποία θα υποβάλλουν στις κατά τόπους αρχές τα ανάλογα αιτήματα στελέχωσης. Τέλος, προανήγγειλε την αύξηση κατά 5.000 ρούβλια (περίπου 71,50 ευρώ) το μήνα των μισθών του εκπαιδευτικού προσωπικού στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση από την 1η Σεπτεμβρίου 2020 (έναρξη νέας σχολικής χρονιάς).
- Υγεία και δημόσιο σύστημα περίθαλψης: Κι εδώ υπήρξε σειρά σημαντικών ανακοινώσεων. Οι σημαντικότερες από αυτές ήταν: 1) η χρηματοδότηση των Περιφερειών με κονδύλι 550 δισεκ.ρουβλιών (περίπου 7,9 δισεκ. ευρώ) από την 1η Ιουλίου 2020 για τον εκσυγχρονισμό των μονάδων πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, 2) η δημιουργία ενιαίου συστήματος υπολογισμού επιδομάτων και λοιπών προστιθέμενων ποσών στους μισθούς των εργαζόμενων στο χώρο της Δημόσιας Υγείας και 3) το ξεπέρασμα όλων των γραφειοκρατικών εμποδίων για την προμήθεια από Δημόσιο Σύστημα Υγείας ειδικών φαρμάκων για συγκεκριμένες βαριές ασθένειες, των οποίων η παραγωγή ή/και εισαγωγή στη Ρωσία απαγορευόταν, επειδή περιέχουν και ουσίες που θεωρούνται ως «ναρκωτικές». Η προμήθεια και η συνταγογράφησή τους περνά, πλέον, στην απόλυτη διαχείριση του κράτους, ενώ όλοι όσοι κατά το παρελθόν προμηθεύονταν (κυρίως με παραγγελίες από το εξωτερικό) ανάλογα σκευάσματα για λογαριασμό δικό τους ή συγγενικών τους προσώπων με προσωπικό ρίσκο, απαλλάσσονται από κάθε μορφής ποινική ή άλλη ευθύνη.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, ο γράφων θα ήθελε να τονίσει, ότι την απόφαση για την πραγματοποίηση βαθιών πολιτικών μεταρρυθμίσεων αλλά και λήψη μέτρων ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους ο Ρώσος Πρόεδρος την είχε αποφασίσει, κατά τα φαινόμενα, εδώ και καιρό, περιμένοντας ωστόσο τον κατάλληλο χρόνο για την ανακοίνωσή τους. Η Ρωσία υπό την καθοδήγησή του κατάφερε μέσα σε 20 χρόνια να μετατραπεί από μία απλώς τεράστια χώρα με εξαρτημένη οικονομία και βαθιά διεφθαρμένο και διαπλεκόμενο (με τους ντόπιους και ξένους ολιγάρχες) πολιτικό προσωπικό, σε μία υπερδύναμη που θυμίζει, έστω και εν μέρει, την παλιά Σοβιετική Ένωση. Έχοντας πλέον ενισχύσει αποφασιστικά την αμυντική και αποτρεπτική ικανότητά της, η Ρωσία ξαναμπήκε στη διεθνή πολιτική σκηνή όχι ως «παρίας», αλλά ως ένας σημαντικότατος γεωπολιτικός «παίκτης», του οποίου η γνώμη πλέον υπολογίζεται απ’ όλους και η αποτελεσματικότητα στην επίλυση διεθνών διενέξεων είναι πλέον αποδεδειγμένη (βλ. Συρία ή και στον παρόντα πολιτικό χρόνο Λιβύη κοκ).
Ωστόσο ο Βλαντίμιρ Πούτιν, αλλά και οι πιστοί του συνεργάτες κατανοούν απόλυτα, ότι χωρίς σταθερή οικονομική κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας και χωρίς πολίτες ικανοποιημένους, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους έστω, από το επίπεδο διαβίωσής τους, κάθε προσπάθεια για αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Ρωσίας θα υπονομεύεται εκ των έσω. Γι’ αυτό και, πλέον, η προτεραιότητα δίνεται ακριβώς στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, επειδή ακριβώς η ενίσχυση και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των Ρώσων πολιτών θα ενισχύσει, μεσομακροπρόθεσμα, και τη γεωπολιτική θέση της χώρας και την ικανότητά της να αναβαθμιστεί σε έναν νέο «πόλο» της παγκόσμιας πολιτικής, στον νέο, «πολυπολικό» κόσμο που προανήγγειλε ο Βλαντίμιρ Πούτιν ήδη από το 2007 και την περίφημη ομιλία του στο Μόναχο…
Πηγή: Η ΣΦΗΚΑ
Ένταξη, κάτι ανάλογο με τον Μητσοτάκη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓιατί γελατε κύριοι γιατί γελατε?