Toυ Σαράντη Δημητριάδη,
ομότιμου καθηγητή γεωλογίας ΑΠΘ.

Έχει ήδη συμπληρωθεί μισός χρόνος από την ανάληψη της διακυβέρνησης από τη Νέα Δημοκρατία. Η οποία με κάθε ευκαιρία ισχυριζόταν και εξακολουθεί να ισχυρίζεται πως δεν αντιμετωπίζει την (και εμβληματική βεβαίως) επένδυση της Ελληνικός Χρυσός (θυγατρικής σήμερα της Eldorado Gold) στην Ελλάδα με ιδεοληψίες -όπως συνεχώς κατηγορούσε πως έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Η σημερινή λοιπόν κυβέρνηση, όπως είχε υποσχεθεί εξάλλου προεκλογικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός, έδωσε αμέσως μετεκλογικά κάποιες άδειες που απαιτούσε από το Ελληνικό Δημόσιο η εταιρεία -όσες τουλάχιστον είχε δικαιοδοσία να δώσει ώστε να εξακολουθήσει αυτή να λειτουργεί έστω και μερικά. Γιατί υπάρχουν και κάποιες άλλες, ειδικότερα δε μια βασική άδεια (αυτή για το εργοστάσιο μεταλλουργίας), που δεν μπορούν να δοθούν από την κυβέρνηση εφόσον δεν έχει εκδοθεί θετική για την εταιρεία απόφαση του ΣτΕ επί της προσφυγής της κατά της – και σήμερα ισχύουσας – απόφασης Σκουρλέτη του 2016.
Θετική βέβαια για την εταιρεία απόφαση του ΣτΕ επί του θέματος αυτού ήταν εξαιρετικά δύσκολο, τώρα πια να το θεωρήσουμε αδύνατο, να εκδοθεί, επειδή η απόφαση Σκουρλέτη ήταν και εξακολουθεί να είναι νομικά και επιστημονικά απόλυτα τεκμηριωμένη. Παρόλο δε που η ίδια η εταιρεία ποτέ δεν το παραδέχτηκε επίσημα, είναι πια ολοφάνερο πως και η ίδια καθόλου δεν επιζητεί τώρα μια τέτοια άδεια. Το αντίθετο μάλιστα: προσπαθεί να απαλλαγεί με κάθε τρόπο από τη συμβατική της αυτή υποχρέωση, μαζί και με κάποιες άλλες υποχρεώσεις της που τις κρίνει ως οικονομικά ζημιογόνες γι’ αυτήν.

Την, με υπαιτιότητα της ίδιας της εταιρείας, δυσκολία/αδυναμία πλήρους αδειοδότησης όλων των από την ισχύουσα Σύμβαση του 2003 και το επενδυτικό σχέδιο του 2006 επιβαλλόμενων επί μέρους έργων της επένδυσης της Ελληνικός Χρυσός η σημερινή κυβέρνηση προφανώς συνειδητοποίησε μετά την ανάληψη των καθηκόντων της. Μαζί συνειδητοποίησε και το γεγονός πως η όποια άρνηση/καθυστέρηση επί συγκεκριμένων αδειοδοτήσεων είχε προηγηθεί δεν ήταν καθόλου αποτέλεσμα ιδεοληψιών, αλλά αποτέλεσμα αντικειμενικών στοιχείων που επέβαλαν την άρνηση παροχής τους. Αν δεν ήταν έτσι εξάλλου, και αν το θέμα αφορούσε απλά κάποιες ιδεοληψίες της προηγούμενης κυβέρνησης, θα ήταν πολύ εύκολο η νέα κυβέρνηση, απαλλαγμένη όπως κατά τους ισχυρισμούς της είναι από ιδεοληψίες, να έχει προχωρήσει άμεσα στις αδειοδοτήσεις αυτές, εντός ενός μηνός από την ανάληψη των καθηκόντων της όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά ο ίδιος ο σημερινός πρωθυπουργός.

Αντί όμως αυτής της άμεσης που υποσχέθηκε αδειοδότησης όλων των εκκρεμοτήτων, με σημαντικότερο αυτό της μεταλλουργίας, η νέα κυβέρνηση και η εταιρεία προχώρησαν σε, κατά κοινή τους δήλωση «φιλικές και σε πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης» συζητήσεις με σκοπό την τροποποίηση (σημαντική πάντως όπως αναμένεται να είναι) της μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Ελληνικός Χρυσός Σύμβασης Μεταβίβασης των Μεταλλείων Κασσάνδρας.

Αλλά, μια στιγμή, αν το εμπόδιο ήταν απλά και μόνο η ιδεοληψία των προηγούμενων, ποια η ανάγκη σήμερα της όποιας τροποποίησης της ήδη ισχύουσας Σύμβασης; Για τους γνωρίζοντες βέβαια τα πράγματα άλλος είναι ο λόγος αυτής της προσπάθειας ακύρωσης ουσιαστικά της υφιστάμενης Σύμβασης και αντικατάστασής της με άλλη. Και έχει να κάνει με την -ιδεοληπτική αν μη τι άλλο- υποχωρητικότητα της σημερινής κυβέρνησης στις απαιτήσεις της εταιρείας που αποβλέπουν στην με κάθε τρόπο και σε κάθε τομέα μεγιστοποίηση του δικού της οικονομικού οφέλους, εις βάρος βέβαια των όποιων οικονομικών ωφελημάτων προσδοκούσε να έχει το Ελληνικό Δημόσιο από την εκμετάλλευση των μεταλλείων Κασσάνδρας.

Έχει να κάνει η επιχειρούμενη αντικατάσταση της ισχύουσας Σύμβασης με την απάλειψη όχι μόνο εκείνου του όρου που αφορά την εγκατάσταση μεταλλουργίας και παραγωγής εντός της χώρας καθαρών μετάλλων (και της συναφούς μονάδας παραγωγής θειικού οξέος) αλλά, με την ευκαιρία, και όποιων άλλων μη αρεστών στην εταιρεία όρων, ακόμα και την κατάργηση τομέων ολόκληρων του επενδυτικού σχεδίου, με σκοπό το νέο κολοβό που θα μας προκύψει να είναι εντελώς προσαρμοσμένο στις εκβιαστικές έναντι του Ελληνικού Δημοσίου απαιτήσεις της εταιρείας και να περιλαμβάνει μόνο τα έργα εκείνα που έχουν ήδη αδειοδοτηθεί και από τα οποία το κλάσμα: κέρδη της εταιρείας ως προς τα αναμενόμενα οφέλη του Ελληνικού Δημοσίου θα μεγιστοποιείται εξαιτίας τόσο της αύξησης του αριθμητή όσο και της μείωσης του παρανομαστή.

Κάτι τέτοιο θα αποτελέσει παγκόσμια πρωτοτυπία, επειδή παντού στον κόσμο όπου γίνονται τροποποιήσεις ανάλογων συμβάσεων γίνονται με απαίτηση των κρατικών φορέων και καταλήγουν σε περιορισμό, όχι μεγέθυνση της κερδοφορίας των εξορυκτικών εταιρειών. Και να δείτε που, εδώ σε μας, η εξασκούσα την πίεση για τροποποίηση της Σύμβασης εταιρεία πιθανότατα θα επιδιώξει να ενσωματωθεί στη νέα αγρίως τροποποιημένη Σύμβαση όρος/οι που θα εγγυάται/ούνται τη λεγόμενη “επενδυτική ασφάλεια”, δηλαδή τη μεταβίβαση της κάλυψης του όποιου υπάρχοντος ή νέου αναλαμβανόμενου επενδυτικού ρίσκου στην πλάτη του Ελληνικού Δημοσίου, τη δική μας πλάτη δηλαδή.

Πηγή: ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ