Προκειμένου να αξιολογήσουμε όμως τη σημασία του έργου θα πρέπει να δούμε και να συγκρίνουμε τα μεγέθη του και τις δυνητικές ανάγκες που μπορεί να καλύψει.

Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο ο East Med είναι ένα  αγωγός 1.900 χιλιομέτρων από τα οποία τα 1.300 χλμ περίπου θα είναι βυθισμένα (σε ορισμένες περιπτώσεις σε ιδιαίτερα μεγάλα βάθη,  με τις τεχνικές δυσκολίες που συνεπάγεται αυτό). Το κόστος του υπολογίζεται να φτάσει περί τα 7 δισ. δολ. περίπου και θα μπορεί να μεταφέρει περί 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο.

Το κόστος των 7 δισ. δολ. για τη μεταφορά 10 δισ. κυβ. μέτρων τον χρόνο (10 bcm) είναι ιδιαίτερα υψηλό με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την εξεύρεση επενδυτών ή τραπεζών που θα χρηματοδοτήσουν το έργο.

Για παράδειγμα ο Nord Stream 2 που θα λειτουργήσει σε λίγους μήνες, παρά την αντίθεση των ΗΠΑ είναι μήκους 2.100 χλμ., θα μεταφέρει μέσω της Βαλτικής από τη Ρωσία στη Γερμανία περί 55 δισ. κυβικά μέτρα αέριο το χρόνο, θα στοιχίσει περί τα 9,5 δισ. δολ.


Ο TAP που περνά από τη βόρεια Ελλάδα και φτάνει διασχίζοντας την Αδριατική στην Ιταλία είναι περί τα 850 χλμ. θα κοστίσει περί το 1,5 δισ. και θα μεταφέρει 10 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο με τη δυνατότητα να φτάσει τα 20 δισ. κυβικά μέτρα.

Τα 10 δισ. κυβικά μέτρα που θα  μπορεί να μεταφέρει ο East Med όταν και αν κατασκευαστεί θα είναι ακριβότερα  λόγω του κόστους του αγωγού, ενώ η συνεισφορά τους στη λύση του προβλήματος ενεργειακής απεξάρτησης  της Ε.Ε. είναι μηδαμινή.

Η Ε.Ε. κατανάλωσε το 2018 περί τα 458 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο από τα οποία εισήγαγε τα 401 δισ. κυβικά μέτρα. Τα 10 δισ. κυβικά μέτρα του East Med αντιπροσωπεύουν περί το 2% του συνόλου της ζήτησης.

Ακόμη και σε έναν μαθητή γυμνασίου είναι φανερό πως ο East Med δεν συνιστά κάποια σοβαρή εναλλακτική λύση, πόσο μάλλον που πρέπει να περάσει από υποθαλάσσιες ζώνες οι οποίες  διεκδικούνται από πολλές παρακείμενες χώρες.

Από τα 458 δισ. κυβικά μέτρα που κατανάλωσε  η Ε.Ε. το 2018 το 38,8% εισήχθη από τη Ρωσία η οποία κατέχει και τη μερίδα του λέοντος. Ακολουθεί η Νορβηγία με 27% και οι μεταφορές υγροποιημένου LNG με μερίδιο 12,4%, η Ολλανδία με 9,9% κλπ.

Οι  ποσότητες που έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής στις ΑΟΖ του Ισραήλ και της Κύπρου δεν επαρκούν αθροιστικά για να αιτιολογήσουν μια τόσο υψηλού ρίσκου επένδυση.

Τα παραπάνω μεγέθη καταδεικνύουν πως η προκλητική κίνηση της Τουρκίας να ορίζει ΑΟΖ με τη Λιβύη παρακάμπτοντας τα ελληνικά νησιά δεν έχει καμιά λογική να εδράζεται στην παρεμπόδιση του East Med που ούτως ή άλλως τα τελευταία χρόνια είχε ξεχαστεί.

Η δε απόφαση των ΗΠΑ να πιέσει για την απεξάρτηση της Ε.Ε. από το ρωσικό αέριο μέσω του East Med δεν έχει καμιά σοβαρότητα  όταν σε λίγους μήνες θα ξεκινήσει τη λειτουργία ο Nord Stream 2 που θα μεταφέρει πολλαπλάσιες ποσότητες αερίου.

Από την άλλη πλευρά μπορεί η Γερμανία να είναι αυτή που εμφανίζεται περισσότερο πειθήνια να δέχεται αδιαμαρτύρητα τις ασυνάρτητες κινήσεις της αμερικάνικης προεδρίας, σε σχέση π.χ. με τη Γαλλία, αλλά είναι αυτή που παραδίδει την ενεργειακή της ασφάλεια ( και της Ε.Ε.) στη Ρωσία.

Όλα τούτα είναι αντιφατικά και δεν βγάζουν ασφαλή συμπεράσματα για το ποιες δυνάμεις επιδιώκουν ποιες μεθοδεύσεις.

Είναι προφανές πως οι  σκοπιμότητες της πανηγυρικής εξαγγελλίας του αγωγού είναι άλλες. Τα κοιτάσματα που έχουν βρεθεί και θα βρεθούν στη Ν.Α. Μεσόγειο από οικονομικοτεχνικής άποψης συμφέρει να μεταφερθούν στην Ευρώπη είτε σε μορφή υγροποιημένου LNG είτε με φθηνότερου κόστους χερσαίους αγωγούς μέσω Τουρκίας.

Τα οικονομικά δεδομένα είναι πάντα καθοριστικής σημασίας και  στο τέλος είναι αυτά που επιβάλουν τις πολιτικές και γεωστρατηγικές αποφάσεις, τι συμμαχίες και τις αντιπαραθέσεις.

Αυτό θα πρέπει να το έχουμε πάντα υπόψη…

kostas.stoupas@capital.gr

Πηγή: capital.gr