Της Ηλιάνας Τεβουνά

Το Ντέιρ Εζόρ της Βορειοανατολικής Συρίας είναι η έβδομη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Είναι πρωτεύουσα της ομώνυμης στρατηγικής επαρχίας που διαθέτει (στα ανατολικά περίχωρα) τη μεγαλύτερη συριακή πετρελαιοπηγή Αλ Ομάρ ενώ ο ποταμός Ευφράτης τη διατρέχει από νότο προς βορρά, υδροδοτώντας (όπου είναι εφικτό) αστικά κέντρα και παρακείμενες αγροτικές εκτάσεις.

Η στρατηγική της θέση (κοντά στα σύνορα με Ιράκ και όχι πολύ μακριά από τα τουρκικά σύνορα) δεν άφησε αδιάφορη καμία εμπόλεμη πλευρά. Ούτε τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους που έσπευσαν να την συμπεριλάβουν στα εδάφη του λεγόμενου «Χαλιφάτου» το 2014. Ούτε τους Κούρδους μαχητές των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» SDF που συνεργάστηκαν με τον αμερικανικό στρατό και τον «διεθνή συνασπισμό» των ΗΠΑ για να διώξουν τους πρώτους ως το φθινόπωρο του 2017 και να βάλουν το χέρι στις πετρελαιοπηγές της περιοχής με κορυφαία τη μεγαλύτερη της χώρας, αλ Ομάρ.

Η πόλη δεν άφησε αδιάφορο ούτε τον τουρκικό στρατό και τους μισθοφόρους του λεγόμενου «Ελεύθερου Συριακού Στρατού».Δεδομένων των σχεδίων της Αγκυρας για έλεγχο της περιοχής και αποτροπή μελλοντικού «κινδύνου» από έναν αμιγώς κουρδικό θύλακα (μεταξύ άλλων και μέσω της δημογραφική αλλοίωσης σύνθεσης του τοπικού πληθυσμού)…

Σε αυτές τις συνθήκες, ο ρόλος των φυλάρχων πολλών δεκάδων αραβικών φυλών και φατριών σύντομα αποδείχθηκε (όπως γινόταν εδώ και αιώνες) καταλυτικός αλλά και ελκυστικός παράγοντας ανάμεσα σε τόσες συγκρουόμενες δυνάμεις. Η συνεργασία Αράβων φυλάρχων με τις (κατά καιρούς και κατά τόπους) δεσπόζουσες δυνάμεις πρόδιδε ένα «άρωμα» καιροσκοπισμού, μολονότι στην πράξη αποδεικνύεται περισσότερο κάτι σαν …«δοκιμασμένη» συνταγή επιβίωσης απέναντι σε επίδοξους και πραγματικούς κατακτητές.

Δολοφονίες ανατολικά και δυτικά του Ευφράτη

Για αυτό το λόγο ίσως να μην αποτελούν μεγάλο μυστήριο οι διαδοχικές επιθέσεις που σημειώνονται τον τελευταίο καιρό έναντι φυλάρχων του Ντέιρ Εζόρ.

Το τελευταίο κύμα φονικών ενεδρών ξεκίνησε στις 30 του περασμένου Ιούλη με θύμα τον αρχηγό μίας φατρίας της φυλής Αλ Ακιντάτ που υποστηρίζεται από τους Κούρδων της οργάνωσης SDF.

Μία μέρα μετά δολοφονήθηκε πάλι από πυρά αγνώστων ενόπλων ο δήμαρχος του χωριού Αλ Ντάχλα σε περιοχές της επαρχίας Ντέιρ Εζόρ που είναι υπό τον έλεγχο της φυλής Αλ Μπαγκάρα.

Παρόμοιες επιθέσεις σημειώθηκαν τις επόμενες βδομάδες και τουλάχιστον ως τις αρχές Σεπτέμβρη σε βάρος και άλλων φυλάρχων ή επικεφαλής φατριών. Δίχως να ξεκαθαριστεί ποιες από αυτές συμμετέχουν στο 60μελές «Ανώτατο Συμβούλιο Συριακών Φυλών και Φατριών» που συγκροτήθηκε στις αρχές του 2017 στην Τουρκία και έκανε την πρώτη του συνδιάσκεψη στην Κωσταντινούπολη το Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς…

Το αντικυβερνητικό «Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» που εδρεύει στο Λονδίνο θεωρεί πως οι εκτελέσεις γίνονται από ανθρώπους του «Ισλαμικού Κράτους» που «άλλαξαν τακτική» θέτοντας στο στόχαστρο τοπικούς φυλάρχους περιοχών που είχαν αρχικά συνεργαστεί με τους τζιχαντιστές, αλλά μετά «άλλαξαν πλευρό», όταν οι περιοχές τους απελευθερώθηκαν από τους Κούρδους της οργάνωσης SDF.Το Συριακό Παρατηρητήριο θυμίζει , εν είδει επιχειρήματος, πρόσφατες συναντήσεις του διοικητή των δυνάμεων SDF, Μαζλούμ Αμπντι, με Αραβες φυλάρχους της Βορειοανατολικής Συρίας, όπως οι φυλές Αλ Ακίντατ και Αλ Μπαγκάρα.

Αντίθετα, φιλοτουρκικές δυνάμεις στο Ντέιρ Εζόρ βλέπουν πίσω από τις επιθέσεις σε Αραβες φυλάρχους, ανθρώπους της κυβέρνησης του Σύρου προέδρου Μπασάρ Ασαντ ή των Κούρδων. Ομως οι φύλαρχοι δεν είναι οι μόνοι που μπαίνουν στο στόχαστρο φονικών επιθέσεων.

Το syriahr.com εκτιμά πως από τον Ιούνιο ως σήμερα, έγιναν στο Ντέιρ Εζόρ πάνω από 660 επιθέσεις με νάρκες, εκρηκτικούς μηχανισμούς ή πυρά πυροβολικού. Υπολογίζει πως σκοτώθηκαν πάνω από 440 άτομα, εκ των οποίων οι 120 άμαχοι (συμπεριλαμβανομένων παιδιών) και άλλοι 78 μέλη ομάδων της αντιπολίτευσης που συμφιλιώθηκαν ή ενσωματώθηκαν στο συριακό στρατό.

Πετρέλαια, πριν και μετά τους Αμερικανούς

Οπως και να ‘χει, στη στρατηγική επαρχία Ντέιρ Εζόρ, με τις δεκάδες πόλεις και χωριά,οι συγκρούσεις δεν αφορούν μόνον τα πεδία μάχης. Ούτε τις ανατροπές στις δημογραφικές συνθέσεις πληθυσμών. Ανατροπές που είδαν, αφενός, με καλό μάτι ορισμένες αραβικές φυλές, διακρίνοντας οφέλη από τις τρεις τουρκικές χερσαίες επεμβάσεις στη ΒΑ Συρία από το 2016 ως σήμερα («Ασπίδα Ευφράτη», «Κλάδος Ελαίας», «Πηγή Ειρήνης») και τον εκτοπισμό Κούρδων αμάχων προς όφελος Αράβων εκτοπισμένων. Τις αλλαγές στην πληθυσμιακή σύνθεση περιοχών του Ντέιρ Εζόρ προώθησαν, αφετέρου, και Κούρδοι πολεμιστές των δυνάμεων SDF, που προσπάθησαν να «πυκνώσουν» κρίσιμες περιοχές με το δικό τους πληθυσμό.

Όπως συμβαίνει όμως συχνά σε κάθε πόλεμο, οι συγκρούσεις είναι και οικονομικές…

Αρκετά χρόνια πριν ξεκινήσει το 2011 ο πόλεμος στη Συρία, στο Ντέιρ Εζόρ έκαναν χρυσές δουλειές δυτικές πετρελαϊκές εταιρίες όπως η Shell και η Total.

Ας μην ξεχνάμε πως στην περιοχή βρίσκονται ορισμένες από τις μεγαλύτερες πηγές φυσικού αερίου και πετρελαίου, με πρώτη και καλύτερη τη μεγαλύτερη πετρελαιοπηγή της Συρίας, Αλ Ομάρ, που δεν αξιοποιείται πλέον από ευρωπαϊκές πετρελαϊκές αλλά από την αμερικάνικη εταιρία Delta Crescent Energy LLC,που έκλεισε τη δουλειά με τις ευλογίες του Στέιτ Ντηπάρτμεντ και του Πενταγώνου.

Ο Τραμπ ήθελε «να εξοντώσει» τον Ασαντ

Σε κάθε περίπτωση, το μυστήριο με τις δολοφονίες Αράβων φυλάρχων δεν προβλέπεται να διαλευκανθεί σύντομα. Εν αντιθέσει με ένα άλλο «μυστήριο» δολοφονικής πρόθεσης που αποκαλύφθηκε πριν λίγες μέρες από τα χείλη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ…

Στις 15 Σεπτέμβρη, ο Αμερικανός πρόεδρος, σε μία ακόμη συνέντευξή του στο δίκτυο Fox News που άφησε εποχή, ομολόγησε αυτό που δύσκολα θα έκανε άλλος, σώφρων ηγέτης. Παραδέχθηκε πως πριν τρία χρόνια είχε μπει στον πειρασμό να «εξοντώσει» τον Σύρο ομόλογό του, Μπασάρ Ασαντ αλλά ο τότε υπουργός Άμυνας Τζέιμς Μάτις τον απέτρεψε! «Ο Μάτις δεν ήθελε να το κάνει. Ο Μάτις είναι ένας υπερτιμημένος στρατηγός και τον άφησα να φύγει» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Αφορμή τότε (Απρίλιο του 2017) είχε δώσει προβοκάτσια με χημικά όπλα τζιχαντιστών και δήθεν «διασωστών» της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Λευκά Κράνη» στο Χαν Σεϊχούν με δεκάδες νεκρούς αμάχους. Το συμβάν έδωσε αφορμή εκείνη την περίοδο για τον βομβαρδισμό συριακής στρατιωτικής βάσης από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και άλλους συμμάχους τους.

ΗΠΑ, ένα «κακοποιό και έκνομο κράτος»

Η επιβεβαίωση σχεδίου δολοφονίας του προέδρου Άσαντ από την κυβέρνηση Τραμπ προκάλεσαν,όπως αναμενόταν, έντονη αντίδραση στη Δαμασκό.

«Οι δηλώσεις του επικεφαλής της αμερικανικής διοίκησης δείχνουν με σαφήνεια το επίπεδο των απερίσκεπτων πολιτικών πρακτικών των ΗΠΑ» σχολίασε το συριακό υπουργείο Εξωτερικών. Και κατέληξε: «Η ομολογία του κ. Τραμπ επιβεβαιώνει ότι οι ΗΠΑ είναι ένα κακοποιό και έκνομο κράτος, που ακολουθεί τις ίδιες μεθόδους με τις τρομοκρατικές οργανώσεις, με δολοφονίες και εξοντώσεις»…