Τα πυρηνικά όπλα παγκοσμίως

 

Του Δημήτρη Μηλάκα

Ο πόλεμος στην Ουκρανία ξανάφερε σε πρώτο πλάνο τον φόβο του πυρηνικού ολοκαυτώματος, καθώς δεν λείπουν οι δημόσιες αναφορές για τις πιθανότητες και τις προϋποθέσεις χρησιμοποίησης πυρηνικών όπλων.

Στην Ουκρανία άλλωστε η σύγκρουση δεν είναι μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών, αλλά μεταξύ πυρηνικών υπερδυνάμεων. Ταυτόχρονα αυτή η σύγκρουση στην καρδιά της Ευρώπης ανέδειξε το αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ της δυτικής αμερικανικής αυτοκρατορίας και των υποτελών της από τη μια και των δυνάμεων που οδηγούνται σε συνεργασία (Ρωσία – Κίνα) αμφισβητώντας την ευρωατλαντική κυριαρχία και διεκδικώντας τον ρόλο που η δύναμή τους επιτρέπει στα παγκόσμια πράγματα.

Η ευρωατλαντική εμπλοκή με την παροχή ευρείας υποστήριξης στην Ουκρανία σκιαγραφεί το ένα μέτωπο μιας υποβόσκουσας σύγκρουσης. Το δεύτερο μέτωπο των αμερικανοΝΑΤΟΐκών δυνάμεων βρίσκεται στην άλλη άκρη του κόσμου, στη Σινική Θάλασσα και έχει στο στόχαστρο την Κίνα με μήλο της έριδος την Ταϊβάν.

Οι συνασπισμοί των δυνάμεων που συγκρούονται είναι προφανείς: Ευρωατλαντιστές από τη μια και Ρωσία – Κίνα από την άλλη. Προφανές είναι επίσης ότι σε μια τέτοιων διαστάσεων παγκόσμια αντιπαράθεση καμιά χώρα τελικά δεν μπορεί να αντισταθεί στην έλξη κάποιου από τους δύο πόλους ισχύος.

Αν σε όλα αυτά προσθέσει κάποιος τις αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία οι οποίες ήδη είναι αισθητές, αλλά (κυρίως) τη δύναμη πυρός που διαθέτουν οι εμπλεκόμενοι, μπορεί να συμπεράνει πως καμία γωνιά του πλανήτη δεν θα μείνει αλώβητη αν ανοίξει το κουτί της Πανδώρας.

Για να κατανοήσει κανείς την ισχύ πυρός που διαθέτουν οι εμπλεκόμενες δυνάμεις στην άγρια μάχη τους για την παγκόσμια κυριαρχία αρκεί να έχει στο νου του την εξής πληροφορία:

«Οι κεφαλές ενός μόνο αμερικανικού πυρηνικού υποβρυχίου έχουν επταπλάσια καταστροφική ισχύ από όλες τις βόμβες που ρίφθηκαν κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων των δύο ατομικών βομβών που έπεσαν στην Ιαπωνία. Και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συνήθως δέκα από αυτά τα υποβρύχια στη θάλασσα».

Η εν λόγω πληροφορία προέρχεται από την αμερικανική δεξαμενή σκέψης Union of concerned scientists. Ας δούμε λοιπόν ποιοι είναι αυτοί οι ανησυχούντες επιστήμονες έτσι ώστε να δώσουμε στην προσοχή μας το βάρος που αναλογεί στις πληροφορίες που μας δίνουν.

Όπως λέει η Union of concerned scientists στην ιστοσελίδα της (https://www.ucsusa.org/) είναι ένας «εθνικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε πριν από περισσότερα από 50 χρόνια από επιστήμονες και φοιτητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ)».

Η εν λόγω ένωση προσδιορίζει την αποστολή της ως εξής: «Η αποστολή μας είναι να χρησιμοποιήσουμε αυστηρή, ανεξάρτητη επιστημονική γνώση για να λύσουμε τα πιο πιεστικά προβλήματα του πλανήτη μας. Σε συνεργασία με ανθρώπους σε όλη τη χώρα, συνδυάζουμε την τεχνική ανάλυση και την αποτελεσματική υπεράσπιση για να δημιουργήσουμε καινοτόμες, πρακτικές λύσεις για ένα υγιές, ασφαλές και βιώσιμο μέλλον. Σήμερα, είμαστε μια ομάδα σχεδόν 250 επιστημόνων, αναλυτών, εμπειρογνωμόνων πολιτικής και στρατηγικών επικοινωνιών αφοσιωμένων σε αυτόν τον σκοπό».

Τρομακτικά δεδομένα

Είναι προφανές ότι η συσσωρευμένη γνώση και οι πληροφορίες που μοιράζονται 250 εγκέφαλοι του ΜΙΤ δεν μπορούν να αφήσουν κάποιον αδιάφορο, ειδικά αν αυτές οι πληροφορίες έχουν να κάνουν με τις δυνάμεις αυτοκαταστροφής που ήδη διαθέτει η ανθρωπότητα, για την ακρίβεια καμιά δεκαριά χώρες όλες κι όλες.

Από το άρθρο με τίτλο «Τα πυρηνικά όπλα παγκοσμίως» και με υπότιτλο «Τα πυρηνικά όπλα είναι ακόμα εδώ – και εξακολουθούν να αποτελούν υπαρξιακό κίνδυνο» που αλιεύσαμε στην ιστοσελίδα (https://www.ucsusa.org/) του Union of concerned scientists σταχυολογούμε:

– «Εννέα χώρες διαθέτουν πυρηνικά όπλα: Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία, Γαλλία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο, Πακιστάν, Ινδία, Ισραήλ και Βόρεια Κορέα.

– Συνολικά, το παγκόσμιο πυρηνικό απόθεμα πλησιάζει τα 13.000 όπλα. Αν και αυτός ο αριθμός είναι χαμηλότερος από ό,τι ήταν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου – όταν υπήρχαν περίπου 60.000 όπλα παγκοσμίως – δεν αλλάζει τη θεμελιώδη απειλή για την ανθρωπότητα που αντιπροσωπεύουν αυτά τα όπλα καθώς, όπως είδαμε, σε ένα μόνο πυρηνικό αμερικανικό υποβρύχιο υπάρχει 7 φορές η ισχύς των βομβών που έπεσαν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων και των δύο πυρηνικών που έπληξαν την Ιαπωνία».

Τα πυρηνικά των ΗΠΑ

Σύμφωνα πάντα με την Union of concerned scientists

– «το αμερικανικό πυρηνικό οπλοστάσιο περιέχει περίπου 5.400 πυρηνικά όπλα,

– 1.744 από τα οποία έχουν αναπτυχθεί και είναι έτοιμα ανά πάσα στιγμή να πυροδοτηθούν.

– Τα εν λόγω όπλα φυλάσσονται σε υποβρύχια και σιλό πυραύλων βάθους 80 ποδιών. Άλλα αποθηκεύονται σε βάσεις της πολεμικής αεροπορίας, όπου μπορούν να φορτωθούν σε βομβαρδιστικά μεγάλης εμβέλειας.

– Εκατό αμερικανικές βόμβες αναπτύσσονται σε αεροπορικές βάσεις σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες».

Η χρήση αυτής της ισχύος που μπορεί να καταστρέψει τον πλανήτη αρκετές φορές μπορεί να γίνει ακαριαία:

«Περίπου τα μισά από τα όπλα που έχουν αναπτυχθεί διατηρούνται σε άμεσο συναγερμό και μπορούν να εκτοξευθούν πολύ γρήγορα έπειτα από προεδρική εντολή. Αυτές οι δυνάμεις συναγερμού περιλαμβάνουν

– σχεδόν όλους τους 400 διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους που βρίσκονται σε σιλό (ICBM)

– και έναν συγκρίσιμο αριθμό κεφαλών σε βαλλιστικούς πυραύλους που εκτοξεύονται από υποβρύχια (SLBM).

– Τα ICBM μπορούν να εκτοξευθούν μέσα σε λίγα λεπτά. SLBM μέσα σε 15 λεπτά».

Ως προς την ισχύ του καθενός απ’ αυτά τα αμερικανικά πυρηνικά όπλα η γκάμα είναι τεράστια:

«Το πιο ισχυρό όπλο – η βόμβα βαρύτητας B83 – είναι περισσότερο από 80 φορές ισχυρότερο από τη βόμβα που έπεσε στη Χιροσίμα.

Το μικρότερο όπλο έχει εκρηκτική απόδοση μόλις 2% της βόμβας της Χιροσίμα.

Τέτοια όπλα “χαμηλής απόδοσης” έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να είναι πιο χρηστικά, αυξάνοντας την πιθανότητα να χρησιμοποιηθούν πραγματικά».

Τα πυρηνικά της Ρωσίας

Το ρωσικό οπλοστάσιο περιέχει περίπου 6.000 κεφαλές, 1.584 από τις οποίες είναι άμεσα αξιοποιήσιμες, δηλαδή έτοιμες προς πυροδότηση. Τα πυρηνικά της Ρωσίας μαζί με αυτά των ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 90% των πυρηνικών όπλων του κόσμου.

Τα πυρηνικά της Κίνας

Σύμφωνα με την ανάλυση της Union of concerned scientists «η Κίνα ανέπτυξε πυρηνικά όπλα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και έκτοτε διατηρεί ένα σχετικά μέτριο οπλοστάσιο περίπου 350 κεφαλών.

Λίγο περισσότερες από εκατό από αυτές τις κεφαλές έχουν τοποθετηθεί σε πυραύλους που θα μπορούσαν να φτάσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα δεν διατηρεί τους πυραύλους της σε κατάσταση συναγερμού. Οι περισσότερες από τις κεφαλές δεν είναι προσαρτημένες στους πυραύλους τους σε καιρό ειρήνης. Αυτή η στάση συμπληρώνει τη μακροχρόνια πυρηνική πολιτική της Κίνας που έχει ως δόγμα ότι “δεν θα επιφέρει πρώτη πυρηνικό πλήγμα”».

Τα πυρηνικά της Βρετανίας

«Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει περίπου 120 επιχειρησιακά διαθέσιμα πυρηνικά όπλα (κεφαλές που βρίσκονται στα υποβρύχιά τους ή μπορούν να φορτωθούν αρκετά γρήγορα). Όλα αυτά τα όπλα βασίζονται στη θάλασσα και μεταφέρονται από υποβρύχιους βαλλιστικούς πυραύλους Trident που αγοράστηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αθετώντας παλαιότερη δέσμευση ότι το βρετανικό πυρηνικό οπλοστάσιο δεν θα υπερβαίνει τις 180 πυρηνικές κεφαλές κατ’ ανώτατο όριο, το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το νέο του ανώτατο όριο θα είναι 260 κεφαλές, δηλαδή σχεδιάζει μια αύξηση άνω του 40%».

Τα πυρηνικά των υπολοίπων

– «Η Γαλλία διατηρεί ένα οπλοστάσιο με σχεδόν 300 αναπτυγμένα πυρηνικά όπλα. Τα περισσότερα από αυτά βασίζονται σε υποβρύχια, με τα υπόλοιπα σε πυραύλους Kρουζ που εκτοξεύονται από αέρα. Η Γαλλία βλέπει την αποτρεπτική στρατηγική της ως αυστηρά αμυντική, αλλά δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να είναι η πρώτη που θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα σε “ακραίες συνθήκες νόμιμης αυτοάμυνας”.

– Καθώς τελείωσε ο Ψυχρός Πόλεμος, η Βόρεια Κορέα βρέθηκε αντιμέτωπη με οικονομική δυσπραγία. Αναζητώντας διπλωματικό μοχλό πίεσης και για διαβεβαιώσεις ασφαλείας, οι ηγέτες της χώρας επιτάχυναν το πυρηνικό της πρόγραμμα. Σήμερα, η Βόρεια Κορέα έχει αρκετό πυρηνικό υλικό για 30 έως 40 πυρηνικές κεφαλές και μπορεί να έχει συναρμολογήσει 10 έως 20 όπλα. Συνεχίζει επίσης να αναπτύσσει τις δυνατότητές της σε πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, αν και οι δυνατότητές της παραμένουν ασαφείς.

– Η Ινδία διαθέτει περίπου 150 πυρηνικά όπλα και έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει περισσότερα. Αν και οι μακροχρόνιες συγκρούσεις με το Πακιστάν ήταν ιστορικά ο μοχλός για την ανάπτυξη του πυρηνικού της προγράμματος, η ανάπτυξη των πυρηνικών δυνάμεων αποτελεί διπλωματικό ατού και στις σχέσεις της με την Κίνα. Το γεγονός αυτό ωστόσο περιπλέκει περαιτέρω την περιφερειακή κατάσταση, καθώς οποιεσδήποτε κινήσεις κάνει η Ινδία για τον εκσυγχρονισμό των πυρηνικών της όπλων ως απάντηση στην Κίνα, θα υποχρεώσει σε ανάλογες κινήσεις και το Πακιστάν, πράγμα που θα οδηγούσε σε μια κούρσα εξοπλισμών.

– Το Πακιστάν όπως και η Ινδία έχει περίπου 150 πυρηνικά όπλα και δυνατότητες να κατασκευάσει ακόμη περισσότερα. Το μελλοντικό μέγεθος και η σύνθεση του οπλοστασίου του εξαρτάται πιθανότατα σε μεγάλο βαθμό από το τι κάνει η Ινδία. Ωστόσο, η αυξημένη έμφαση στα πυρηνικά όπλα μικρής εμβέλειας εγείρει ανησυχίες ότι το Πακιστάν μπορεί να μειώνει το όριο για τη χρήση αυτών των όπλων.

– Το Ισραήλ δεν αναγνωρίζει ότι έχει πυρηνικά όπλα, αλλά είναι κοινώς αποδεκτό ότι η χώρα διατηρεί περίπου εκατό τέτοια όπλα. Το οπλοστάσιό του κάνει άλλες γειτονικές χώρες να ενδιαφέρονται περισσότερο για την απόκτηση τεχνολογίας για την πυρηνική ενέργεια που θα μπορούσε, εάν εκτραπεί, να τους επιτρέψει να κατασκευάσουν πυρηνικά όπλα».

Πού πάμε…

Απ τη συνοπτική/ επιγραμματική χαρτογράφηση της δύναμης πυρός (90% του συνόλου του πυρηνικού οπλοστασίου) που διατηρούν δύο μόλις χώρες (ΗΠΑ – Ρωσία) και των καταστροφικών δυνατοτήτων των υπόλοιπων πυρηνικών δυνάμεων, είναι σαφές ότι η ανθρωπότητα εξακολουθεί να ακροβατεί πάνω στις πιθανότητες της αυτοκαταστροφής της.

Είναι πολλοί αυτοί που υποστηρίζουν ότι η δυνατότητα αμοιβαίας καταστροφής που διαθέτουν οι υπερδυνάμεις είναι από μόνη της ένας αποτρεπτικός παράγοντας για τη χρήση των πυρηνικών όπλων. Αυτό, λένε, ίσχυσε και λειτούργησε με επιτυχία επί μισόν αιώνα, καθ’ όλη δηλαδή τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Παρ’ όλα αυτά, μισός αιώνας είναι μόλις ένα ελάχιστο κλάσμα χρόνου στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και η ιστορία δείχνει ότι οι διαθέσιμες καταστροφικές δυνάμεις ουδέποτε έμειναν αδρανείς, αλλά χρησιμοποιήθηκαν όταν το διακύβευμα ήταν η παγκόσμια ηγεμονία ή η διασφάλιση της ύπαρξης. Με απλούστερα λόγια, όσο τα (πυρηνικά) όπλα υπάρχουν κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τη χρησιμοποίησή τους…

ΥΓ.: Μέσα από αυτήν την οπτική γωνία (της ενατένισης του διαμορφωμένου συσχετισμού δύναμης) έρχονται γέλια μέχρις δακρύων ακούγοντας τις περιφερειακές τοπικές πολιτικές ελίτ (όπως για παράδειγμα η ελληνική) να διακηρύττουν ότι διασφαλίζουν την ανεξαρτησία και την αυτοτέλεια των χωρών τους δίχως να δίνουν λογαριασμό στις έξωθεν παρεμβάσεις και πιέσεις…


Δρόμος ανοιχτός

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου