Η ανασυγκρότηση της δημοκρατικής παράταξης πρέπει να είναι ιστορική τομή.
Του Λευτέρη Χαραλαμπόπουλου
Μία από τις εκφράσεις που είναι ταυτόχρονα αρκετά ακριβής και απόλυτα παρερμηνεύσιμη είναι αυτή του «πολιτικού κενού».
Λέω «αρκετά ακριβής», γιατί όντως κάποιες στιγμές μοιάζει να είναι ο πιο βολικός τρόπος για να περιγράψουμε εκείνη τη συνθήκη όπου μοιάζει να λείπει κάτι από το πολιτικό τοπίο, με αποτέλεσμα μεγάλα τμήματα της κοινωνίας να μην έχουν τελικά πολιτική εκπροσώπηση.
Για παράδειγμα αυτή τη στιγμή κυβερνά τη χώρα μια κυβέρνηση που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής. Όμως, την ίδια στιγμή αντιδημοφιλείς είναι και οι περισσότερες πολιτικές εκφράσεις της αντιπολίτευσης, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να εξακολουθεί να έχει πολύ υψηλότερα δημοσκοπικά ποσοστά από αυτά των αντιπολιτευτικών κομμάτων και να υποστηρίζει ότι έχει μια ισχυρή θέση.
Εύλογα θα μπορούσε να πει κανείς ότι υπάρχει εδώ ένα «πολιτικό κενό». Δηλαδή, απουσιάζει από το πολιτικό σκηνικό ένας πόλος, ας τον πούμε δημοκρατικό ή προοδευτικό, που να εκπροσωπεί την εναλλακτική λύση στην κυβέρνηση και που θα μπορούσε να αμφισβητήσει την τρέχουσα πολιτική κυριαρχία της.
Δεν έχω καμιά αντίρρηση να συμφωνήσω ότι όντως ένας τέτοιος χώρος απουσιάζει. Αυτό είναι οφθαλμοφανές.
Όμως, δεν θεωρώ ότι δημιουργείται ένα «πολιτικό κενό».
Και αυτό για μια σειρά από λόγους.
Ο πρώτος είναι ότι όπως η φύση μισεί το κενό, κάπως έτσι είναι και η πολιτική. Δηλαδή, ποτέ δεν υπάρχει «κενό» με την πλήρη έννοια. Οι άνθρωποι εάν δεν βρουν κάτι που θα τους εκφράζει, θα αναζητήσουν το «μικρότερο κακό». Και εάν δεν υπάρχει ούτε αυτό, τότε απλώς θα «πάνε σπίτι τους», θα απέχουν, κάτι που με τη σειρά του πολιτική στάση είναι. Και όλη αυτή η εμπειρία θα τους διαμορφώνει και θα τους αλλάζει. Άρα δεν θα έχουμε «κενό», αλλά κυριαρχία ενός άλλου πόλου.
Ο άλλος είναι ότι η λογική ότι υπάρχει το «κενό», γεννά τον πειρασμό να πιστέψουν διάφοροι ότι μπορούν να το καλύψουν κιόλας. Και αυτό έχει φανεί στη χώρα μας στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται μια σειρά από αυτόκλητοι ηγέτες της δημοκρατικής παράταξης, που θεωρούν ότι δικαιωματικά μπορούν να ηγηθούν, γιατί αυτοί έχουν σκεφτεί τον τρόπο να καλύψουν το κενό.
Βεβαίως, στην πραγματικότητα αντί να καλύψουν το κενό, απλώς θα πέσουν μέσα. Κάτι που ως ένα βαθμό φαίνεται και τώρα στην αποτυχία των τωρινών σχηματισμών να συναντηθούν με τη βαθιά δυσαρέσκεια στην κοινωνία.
Ο τρίτος λόγος είναι ότι η θεωρία του «κενού» γεννά συχνά μια σύγχυση να πιστέψουν κάποιοι ότι η κατάσταση είναι «ή τώρα ή ποτέ». Με αποτέλεσμα και πάλι να φαντάζουν στα μάτια της κοινωνίας ως κάποιοι που την «τραβούν από το μανίκι» χωρίς πραγματικά να την εκπροσωπούν.
Και αυτά δεν τα λέω γιατί δεν θεωρώ ότι επείγει η διαμόρφωση ενός πειστικού αντίπαλου δέους, μιας εναλλακτικής που σε τελική ανάλυση θα δώσει ξανά νόημα στη δημοκρατία (καθώς δημοκρατία χωρίς εναλλακτικές επιλογές είναι μπερντές του καραγκιόζη). Αλλά γιατί η βιασύνη απλώς κάνει τα πράγματα χειρότερα, καθώς αποξενώνει ακόμη περισσότερο την κοινωνία από το πολιτικό σύστημα. Γιατί η πολιτική εκπροσώπηση δεν μπορεί να γίνει ούτε με διάφορους να αυτοανακηρύσσονται ηγέτες της αντιπολίτευσης, ούτε με πρακτικές σαν τον παλιών πωλητών πόρτα πόρτα που έβαζαν το πόδι για να μην κλείσει η πόρτα και με το ζόρι να πείσουν το υποψήφιο θύμα για την αγορά ενός προϊόντος που κατά βάση του είναι άχρηστο.
Αντιθέτως, αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι μια αντίστροφη λογική. Μια λογική και πρακτική μακράς πνοής. Που να μην αναλώνεται στην απλή επικοινωνιακή διαχείριση της επικαιρότητας και την ψευδαίσθηση ότι κρίνονται τόσο πολλά στο εάν θα ακουστεί ικανός αριθμός καταγγελιών. Αλλά να αναμετριέται με τις διανοητικές και στρατηγικές απαιτήσεις της διαμόρφωσης μιας εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης.
Κάτι που σημαίνει σκέψη, διάβασμα, αξιοποίηση του δυναμικού που υπάρχει και έχει γνώση, χώνεμα της εμπειρίας, προσπάθεια άντλησης διδαγμάτων από προηγούμενα λάθη και αποτυχίες. Σημαίνει προσπάθεια για νέες ιδέες και πολιτικά σχέδια και όχι απλώς συνθήματα. Σημαίνει ένα πραγματικό κυβερνητικό πρόγραμμα που να πατάει στην πραγματικότητα αλλά ταυτόχρονα να κάνει απτή προοπτική μια διαφορετική καθημερινότητα για την εργαζόμενη πλειοψηφία. Σημαίνει να εμπνευστούν άνθρωποι ξανά, ιδίως όσοι παρότι έχουν ικανότητες και γνώση, αυτή τη στιγμή αποφεύγουν την οργανωμένη πολιτική όπως ο διάολος το λιβάνι.
Και βέβαια σημαίνει μια «μακρά πορεία» μέσα στην κοινωνία. Σημαίνει ανοικοδόμηση δεσμών με τους ίδιους τους ανθρώπους, ανοιχτά αυτιά στο παράπονο, στη διαμαρτυρία αλλά και την εμπειρία που κουβαλούν, κέρδισμα ξανά μιας εμπιστοσύνης που δυστυχώς αυτή τη στιγμή σε μεγάλο βαθμό έχει χαθεί. Σημαίνει τελικά ένα κοινωνικό συμβόλαιο όπου τις ρήτρες να τις θέσουν πρώτα και κύρια αυτοί που είναι οι πιο δύσπιστοι, οι πιο αυστηροί κριτές.
Και τέλος σημαίνει μια πραγματική διάθεση όλο αυτό να διαμορφώσει όχι απλώς μια νέα σχέση εκπροσώπησης, αλλά μια νέα ιστορική δυναμική για τη χώρα. Μια ειρηνική επανάσταση όλων αυτών που δεν θέλουν να ζουν σε μια κοινωνία μειωμένων προσδοκιών, ανασφάλειας και φόβου. Μια απαίτηση αυτή η χώρα να διεκδικήσει ξανά να είναι σημείο αναφοράς για αυτά που μπορεί να παράγει και να δημιουργήσει και όχι απλώς για τις τραγωδίες που της συμβαίνουν.
Αυτός είναι σήμερα ο πήχης για όσους θέλουν να εκπροσωπήσουν την εναλλακτική. Και είναι τοποθετημένος πολύ ψηλά. Αναγκαστικά. Γι’ αυτό και όσοι δεν μπορούν να τον φτάσουν, ας παραμερίσουν για να βγουν μπροστά όσοι έχουν τα αναγκαία διανοητικά και πολιτικά καύσιμα για μια τέτοια προσπάθεια.
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου