Η διεθνής ανασκόπηση του 2018


Τα σημαντικότερα γεγονότα της χρονιάς που πέρασε

Του Ερρίκου Φινάλη

Διανύουμε ήδη τις πρώτες μέρες του 2019, που ίσως επιφυλάσσει νέες εκπλήξεις, αλλά σίγουρα θα κρατήσει και ισχυρό το αποτύπωμα των σπουδαίων γεγονότων και αλλαγών της χρονιάς που μόλις τελείωσε. Ολόκληρη η υφήλιος βρίσκεται σε αναβρασμό, χωρίς να είναι ακόμη σαφές το πρόσημό του: εξελίξεις που μοιάζουν να αντιφάσκουν με παλιότερες αναγνώσεις, ραγδαίες εναλλαγές περιφερειακών και διεθνών συμμαχιών που παραμένουν ασταθείς, ανάδυση ελπιδοφόρων λαϊκών κινημάτων με ταυτόχρονη επικράτηση αντιδραστικών πολιτικών, πόλεμοι εδώ αλλά και ύφεση αλλού… Και πάνω απ’ όλα η συνέχιση μιας συστημικής ενδόρρηξης που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια και βαθαίνει, αγκαλιάζοντας ολόκληρο το πάλαι ποτέ ενιαίο στρατόπεδο των αρχουσών τάξεων, τμήματα των οποίων σήμερα αλληλοσπαράσσονται – με κορυφαίο παράδειγμα τον ασίγαστο εμφύλιο πόλεμο εντός του αμερικανικού κατεστημένου μεταξύ των εκπροσώπων του μπλοκ της παγκοσμιοποίησης και του «επιθετικού απομονωτισμού» του Τραμπ. Η ενδόρρηξη επιτείνεται από ένα ανερχόμενο λαϊκό ρεύμα αμφισβήτησης της παγκοσμιοποίησης, που απαιτεί με πολλούς και διάφορους τρόπους το ξεπέρασμα της σημερινής, αβίωτης για τη μεγάλη πλειοψηφία, κατάστασης.

Στη Γηραιά Ήπειρο αυτή η αντιπαράθεση παίρνει τη στρεβλή μορφή της μάχης της ευρωκρατίας με τον «εθνολαϊκισμό», αποτέλεσμα του διχασμού των ελίτ για το ποιος δρόμος πρέπει να ακολουθηθεί ώστε να ελεγχθεί η πάντα παρούσα λαϊκή δυσαρέσκεια και οργή. Δεν υπάρχει ούτε ένα από τα ισχυρά κράτη μέλη μιας Ε.Ε. αποπροσανατολισμένης και διχασμένης όσο ποτέ άλλοτε, που να μην διαπερνιέται από βαθιά και πολύπλευρη κρίση. Ούτε ένα όπου οι κυβερνώντες να διατηρούν μια έστω στοιχειώδη εμπιστοσύνη της λαϊκής πλειοψηφίας. Πρώτη-πρώτη η Γερμανία, με δραματικά συρρικωμένη την επιρροή των κομμάτων του «Μεγάλου Συναπισμού» και αδυνατισμένη την Μέρκελ. Έπειτα η Γαλλία ενός Μακρόν εντελώς απονομιμοποιημένου πια μετά τον ξεσηκωμό των κίτρινων Γιλέκων, που αποτέλεσαν μια κραυγή αγωνίας και θυμού της περιφρονημένης από τις ελίτ Γαλλίας. Από κοντά το πάντα ασταθές ισπανικό κράτος, που δεν μπορεί να κρύψει κάτω από το χαλί τον τεχνητό, καταπιεστικό και διεφθαρμένο χαρακτήρα του, και μια Ιταλία που «στασίασε» κι ακόμη δεν έχει καταφέρει κανείς να την επαναφέρει οριστικά στην τάξη. Και φυσικά η Βρετανία, όπου η «τυραννία της πλειοψηφίας» ταλαιπωρεί τόσο το πολιτικό σύστημα όσο και τις Βρυξέλλες, με το Brexit να μην ακυρώνεται τόσο εύκολα όσο άλλες λαϊκές αποφάσεις.

Για όλα αυτά, και για πολλά ακόμη που συνήθως δεν φτάνουν ούτε καν στα «ψιλά» των υπόλοιπων ΜΜΕ, επιχειρήσαμε να πληροφορήσουμε και τον περασμένο χρόνο τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες του Δρόμου. Να φωτίσουμε πλευρές που κρατιούνται στο σκοτάδι, να αντιληφθούμε έγκαιρα κινήματα που δεν ελέγχονται από παραδοσιακές και συστημικές δυνάμεις και γι’ αυτό συκοφαντούνται, να διαβάσουμε τις εξελίξεις με τρόπο που μας επιτρέπει να κατανοούμε την ευρύτερη εικόνα και να μην «πέφτουμε από τα σύννεφα» όταν γινόμαστε μάρτυρες γοργών εναλλαγών ή ξαφνικών εκρήξεων. Το 2019 θα είναι, κι αυτό, μια χρονιά δύσκολη. Μια χρονιά, προπαντός, όπου θα εξακολουθήσει να μην υπάρχει μια «ασπρόμαυρη» ανάγνωση όσων συμβαίνουν. Χωρίς εξαρτήσεις και παραμορφωτικά φίλτρα, με απευθείας πληροφόρηση από κινήματα και αγωνιστές δεκάδων χωρών, με ανοιχτή ματιά, με αγωνία και αλληλεγγύη προς όσους αγωνίζονται σε όλο τον κόσμο για Δημοκρατία και Ελευθερία, θα προσπαθήσουμε να βαδίσουμε και φέτος στον ίδιο Δρόμο. Στο μεταξύ, ας προετοιμαστούμε μελετώντας την πολλαπλά διδακτική ανασκόπηση του 2018…


Ιανουάριος

Η χρονιά ξεκινά με τη συσσώρευση παραγόντων πολιτικής αστάθειας και διόγκωσης της κοινωνικής δυσαρέσκειας ακόμη και στα ισχυρότερα κράτη μέλη της Ε.Ε., καθιστώντας οριστικά παρελθόν τις ευρείες λαϊκές συναινέσεις και αποδομώντας την τεχνητή εικόνα μιας «ισχυρής Ευρώπης». Στην Κορέα σημειώνεται αιφνιδιαστική προσέγγιση Βορρά-Νότου, ενώ στο Ιράν καταλαγιάζουν οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Ταυτόχρονα ο Τραμπ (που βρίσκεται στο επίκεντρο ενός πρωτοφανούς εμφυλίου εντός του βορειοαμερικανικού κατεστημένου) στοχοποιεί εκ νέου την Τεχεράνη αλλά και το Πακιστάν. Η σύλληψη και φυλάκιση της ανήλικης Αχέντ Ταμίμι ξαναφέρνει στο προσκήνιο το δράμα της κατεχόμενης Παλαιστίνης. Λαϊκή αναταραχή στην Τυνησία. Η Τουρκία εισβάλλει στη Συρία, έχοντας πάρει πράσινο φως από ΗΠΑ και Ρωσία, ώστε να συντρίψει την «κουρδική απειλή»… Στο Νταβός συναντιούνται οι πολιτικές και επιχειρηματικές ελίτ, και επιβεβαιώνεται η συστημική ενδόρρηξη, με τον Τραμπ να εγκαινιάζει τον εμπορικό πόλεμο.

Φεβρουάριος

Νέες διαπραγματεύσεις Λονδίνου-Βρυξελλών για το Brexit. Αναταράξεις στα διεθνή χρηματιστήρια. Στη Γερμανία συνεχίζεται η πρωτοφανής αστάθεια, χωρίς σχηματισμό κυβέρνησηςεπί 4 μήνες. Η Συρία αιματοκυλιέται από την τουρκική εισβολή στο Αφρίν και από αμερικανικούς και ισραηλινούς βομβαρδισμούς. Στο Εκουαδόρ πραγματοποιείται πολλαπλό δημοψήφισμα υπό την πίεση των κοινωνικών κινημάτων, που βάζουν στο στόχαστρο τη διαφθορά και τις πολυεθνικές. Στη Νότια Αφρική ο διεφθαρμένος νεοφιλελεύθερος πρόεδρος Ζούμα εξαναγκάζεται σε παραίτηση. Πολύνεκρο μακελειό σε σχολείο των ΗΠΑ προκαλεί μαζικές διαμαρτυρίες κατά της οπλοκατοχής. Αποκαλύπτεται ότι μεγάλες δυτικές ΜΚΟ και ο ΟΗΕ κάλυπταν εκατοντάδες υποθέσεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης θυμάτων από στελέχη τους σε Αϊτή, Συρία κ.ά. χώρες. Ολοκληρώνονται στη Νότια Κορέα οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες με θεαματική επαναπροσέγγιση Βορρά-Νότου. Στη Βολιβία τα κινήματα που υποστηρίζουν την κυβέρνηση Μοράλες-Λινέρα κατεβάζουν στο δρόμο πενταπλάσιο αριθμό διαδηλωτών από την αντιπολίτευση.

Μάρτιος

Ο Τραμπ επιβάλει δασμούς σε ανταγωνιστές των ΗΠΑ, αιφνιδιάζει ανακοινώνοντας ότι θα συναντηθεί με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ-ουν και βγάζει σε κοινή θέα τον ενδοαμερικανικό εμφύλιο απολύοντας τον ΥΠΕΞ Τίλερσον. Στην Ιταλία το Κίνημα 5 Αστέρων αναδεικνύεται πρώτο κόμμα, διαλύοντας τις ψευδαισθήσεις της ευρωκρατίας ότι υποχωρεί το κύμα του «λαϊκισμού». Η νοτιοαφρικανική βουλή ψηφίζει την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών των λευκών. Στη Γερμανία μετά από πολύμηνο αδιέξοδο ανανεώνεται ο Μεγάλος Συνασπισμός. Αντιρωσική υστερία, με τη Δύση να κατηγορεί τη Μόσχα για δηλητηρίαση πρώην πράκτορα. Ο Πούτιν θριαμβεύει στις ρωσικές προεδρικές εκλογές με 76,7%. Πεθαίνει ο προοδευτικός Βρετανός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ. Στην Κίνα ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ εδραιώνει περαιτέρω την εξουσία του μέσω συνταγματικής μεταρρύθμισης. Στο Περού ο «τεχνοκράτης» πρόεδρος Κουτσίνσκι εξαναγκάζεται σε παραίτηση. Δολοφονική ισραηλινή επίθεση ενάντια στην πρώτη «Μεγάλη Πορεία της Επιστροφής» των Παλαιστινίων της Γάζας.



Απρίλιος

Γενικεύεται εκ νέου ο πόλεμος στη Συρία και συνεχίζεται η ανατίναξη της Υεμένης: ΗΠΑ, Ισραήλ και Σαουδική Αραβία «στοχεύουν» το Ιράν. Μαζικές κινητοποιήσεις στη Γαλλία κατά του Μακρόν. Οξύνεται η αντιπαράθεση της Ουάσιγκτον με Πεκίνο, Μόσχα αλλά και Μεξικό. Δεκάδες δυτικές χώρες απελαύνουν Ρώσους διπλωμάτες. Στην Ουγγαρία επανεκλέγεται ο ευρωσκεπτικιστής Ορμπάν. Η βραζιλιάνικη ελίτ παίζει το τελευταίο της χαρτί φυλακίζοντας τον δημοφιλή πρώην πρόεδρο Λούλα. Συνυπογράφεται η «Διακήρυξη της Λισαβόνας» από το πορτογαλικό Μπλόκο, τους Ισπανούς Podemos και την Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν. Εκατοντάδες χιλιάδες Πακιστανοί στους δρόμους κατά της αυταρχικής κυβέρνησης. Διαδηλώσεις στην Αρμενία υποχρεώνουν τον πρόεδρο Σαρκισιάν σε παραίτηση. Ο πρώην διευθυντής της CIA Πομπέο, εκλεκτός του Τραμπ, εγκρίνεται από τη Γερουσία των ΗΠΑ ως νέος ΥΠΕΞ. Οι Κορεάτες υποδέχονται με ενθουσιασμό την ιστορική συνάντηση των ηγετών του Βορρά και του Νότου.

Μάιος

Ο Τραμπ υπογράφει τη μονομερή αποχώρηση από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και ανακοινώνει τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην κατεχόμενη Ιερουσαλήμ. Στο Λίβανο η Χεζμπολά αναδεικνύεται πρώτη κοινοβουλευτική δύναμη. Το Ισραήλ «απαντά» βομβαρδίζοντας τη Συρία και εντείνοντας τη σφαγή Παλαιστινίων διαδηλωτών. Κινητοποιήσεις στην Αργεντινή κατά του ΔΝΤ. Στη Βενεζουέλα ο Μαδούρο επικρατεί με 68% των δύο συντηρητικών ανθυποψηφίων του. Παροξυσμός καταστολής στη Γαλλία: ένας διαδηλωτής τραυματίζεται βαριά. Στην Ιταλία σχηματίζεται κυβέρνηση από τους 5 Αστέρες και τη Λέγκα και ταυτόχρονα εκδηλώνεται πραξικόπημα της ευρωκρατίας και του προέδρου Ματαρέλα, που αρνείται να ορκίσει υπουργό Οικονομικών τον «ευρωσκεπτικιστή» Σαβόνα. Στην Ισπανία πέφτει η κυβέρνηση του αντιδημοφιλούς δεξιού πρωθυπουργού Ραχόι. Οι Ιρλανδοί εγκρίνουν σε δημοψήφισμα τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων. Κλιμακώνεται η ένταση Ουάσιγκτον-Πεκίνου τόσο στο εμπορικό μέτωπο όσο και στη Νότια Σινική Θάλασσα.

Ιούνιος

Η επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ επεκτείνεται και σε δυτικούς συμμάχους τους. Συνεδριάζει με τη συνήθη μυστικότητα η Λέσχη Μπίλντερμπεργκ στο Τορίνο. Η Σύνοδος του G7 στον Καναδά επιβεβαιώνει την ανατίναξη παλιότερων διευθετήσεων. Η διαδικασία αποχώρησης της Βρετανίας από την Ε.Ε. υπονομεύεται από τη Βουλή των Λόρδων. Πραγματοποιείται η αδιανόητη μέχρι πριν λίγους μήνες συνάντηση του Τραμπ με τον Κιμ Γιονγκ-ουν στη Σιγκαπούρη. Ένα γυναικείο «πράσινο κύμα» υποχρεώνει τη βουλή της Αργεντινής σε νομιμοποίηση των αμβλώσεων, ενώ ακολουθεί γενική απεργία εναντίον Μάκρι και ΔΝΤ. Όλοι εναντίον όλων στην Ε.Ε., καθώς η αμφισβητούμενη Μέρκελ αντιμετωπίζει διαρκή πολιτική κρίση. Ο Τραμπ ανακοινώνει την επιδίωξη κυριαρχίας στο Διάστημα, και την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Ο Ερντογάν επικρατεί οριακά στις τουρκικές κάλπες. Στο Μεξικό ο προοδευτικός «λαϊκιστής» Α.Μ.Λ.Ομπραδόρ εκλέγεται πρόεδρος από τον πρώτο γύρο με 53,2%.


Ιούλιος-Αύγουστος

Κλιμακώνεται η επιχείρηση απονομιμοποίησης του Τραμπ από τμήμα του κατεστημένου. Στο Μαρόκο 4 ηγέτες του λαϊκού κινήματος καταδικάζονται σε 20ετή κάθειρξη. Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ σημαδεύεται από εκβιασμούς και διχασμούς, αλλά και συμφωνία στη συνέχιση περικύκλωσης της Ρωσίας. Συνεχίζεται ο εμπορικός πόλεμος Ουάσιγκτον-Πεκίνου. Στην Τσεχία η κυβέρνηση του «κεντρώου λαϊκιστή» Μπάμπις αποσπά ψήφο εμπιστοσύνης χάρη στην υποστήριξη των κομμουνιστών. Παραιτήσεις ευρωσκεπτικιστών υπουργών στη Βρετανία. Νέα περιοδεία του Κινέζου πρωθυπουργού Λι Κετσιάνγκ στην Ευρώπη. Συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στο Ελσίνκι, με παροξυσμό απειλών κατά του «προδότη» Τραμπ από Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικανούς αντιπάλους του. Εκλογές βίας και νοθείας στο Πακιστάν: εκατοντάδες νεκροί, ο στρατός ανακηρύσσει τον «νικητή». Οι ΗΠΑ επιβάλλουν εκ νέου κυρώσεις στην Τεχεράνη. Μαζικές διαδηλώσεις στη Ρωσία ενάντια στην αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης. Καταρρέει γέφυρα στην Τζένοβα, προκαλώντας το θάνατο 43 ανθρώπων – ο επικεφαλής των 5 Αστέρων κατηγορεί την ιδιωτική εταιρεία που τη διαχειριζόταν. Πεθαίνει ο διανοούμενος αγωνιστής Σαμίρ Αμίν. Πούτιν και Μέρκελ συναντιούνται στο Βρανδεμβούργο και συζητούν την υλοποίηση του αγωγού Nord Stream 2, παρά την αντίθεση των ΗΠΑ.

Σεπτέμβριος

Πυρκαγιά καταστρέφει το εγκαταλελειμμένο από το κράτος Εθνικό Μουσείο της Βραζιλίας. Η ευρωκρατία εντείνει τις πιέσεις στη Ρώμη, βρίσκοντας συμμάχους και εντός της ιταλικής κυβέρνησης. Γαλλοϊταλική αντιπαράθεση για τον έλεγχο της Λιβύης. Μαζικές συλλήψεις διανοούμενων στην Ινδία, «ύποπτων για συνεργασία» με τους μαοϊκούς αντάρτες. Στη Βραζιλία απαγορεύεται στον δημοφιλή Λούλα να θέσει υποψηφιότητα. Κλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανία: δολοφονία του αυτονομιστή ηγέτη Ζαχαρτσένκο, αυτονόμηση της ουκρανικής εκκλησίας από το Πατριαρχείο Μόσχας. Η Τουρκία εδραιώνεται στη διχοτομημένη Συρία εμποδίζοντας την εξόντωση των τζιχαντιστών στο Ιντλίμπ. Ένα εκατομμύριο Καταλανοί διαδηλώνουν στη Βαρκελώνη. Κυβερνητικό αδιέξοδο στη Σουηδία μετά την πτώση των «μεγάλων» κομμάτων. Στη Γερμανία διευρύνεται η υποστήριξη της κίνησης Aufstehen (Λαφοντέν, Βάγκενκνεχτ κ.ά.). Νέα συνάντηση των ηγετών Βόρειας και Νότιας Κορέας. Το διευθυντήριο της Ε.Ε. επιδιώκει την εξαΰλωση του Brexit, εμφανιζόμενο αδιάλλακτο στη σύνοδο κορυφής του Σάλτσμπουργκ.

Οκτώβριος

Ο Κασόγκι, πρώην δεξί χέρι της σαουδαραβικής μοναρχίας, δολοφονείται στο σαουδαραβικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης: σε δύσκολη θέση οι ΗΠΑ που στηρίζουν την πετρομοναρχία. Η Βρετανή πρωθυπουργός Μέι καταλήγει σε μια καταρχήν συμφωνία με την Ε.Ε. Η ευρωκρατία απορρίπτει τον ιταλικό προϋπολογισμό, που περιέχει φιλολαϊκά μέτρα. Τρίτη παραίτηση υπουργού του Μακρόν στη Γαλλία. Στη Βραζιλία, με αποκλεισμένο τον Λούλα από τις προεδρικές εκλογές, νικά στο δεύτερο γύρο ο ακροδεξιός Μπολσονάρου. Στη Δανία η κυβέρνηση προωθεί νομοσχέδιο που προβλέπει πολύχρονες ποινές φυλάκισης για όσους «αναπαράγουν τη ρωσική προπαγάνδα». Ασταθής η ισπανική κυβέρνηση μειοψηφίας του σοσιαλιστή Σάντσεθ, καθώς Καταλανοί και Βάσκοι απαιτούν την απελευθέρωση των πολιτικών κρατούμενων. Στη Βαυαρία και την Έσση τα κόμματα του «Μεγάλου Συνασπισμού» υπόκεινται βαριές εκλογικές απώλειες. Ο Τραμπ ανακοινώνει την απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία περιορισμού των πυραύλων μέσου βεληνεκούς.

Νοέμβριος

Αντιφατικά τα αποτελέσματα των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ: οι Ρεπουμπλικανοί ενισχύουν την πλειοψηφία τους στη Γερουσία, αλλά χάνουν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων. Στην Ιταλία εντείνεται η πίεση στους 5 Αστέρες για «συμμόρφωση». Νέο κύμα παραιτήσεων στη Βρετανία καθώς η Μέι επιχειρεί να επιβάλει τη συμβιβαστική συμφωνία της με τις Βρυξέλλες. Πληθαίνουν οι ενδείξεις για επαναπροσέγγιση ΗΠΑ-Τουρκίας, στο συριακό μέτωπο και όχι μόνο. Στις δολοφονίες Παλαιστινίων διαδηλωτών από τον ισραηλινό στρατό προστίθενται και βομβαρδισμοί της Γάζας. Ο ΟΗΕ προειδοποιεί για καταστροφικές συνέπειες λόγω κλιματικής αλλαγής. Εξαπλώνεται σε όλη τη Γαλλία το πληβειακό κίνημα διαμαρτυρίας των Κίτρινων Γιλέκων, και κερδίζει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των πολιτών παρά την αρχική συκοφάντησή του ως «ακροδεξιού». Εντείνεται η ουκρανική κρίση μετά την κατάληψη 3 ουκρανικών σκαφών από τους Ρώσους και την κήρυξη στρατιωτικού νόμου από τη φιλοδυτική κυβέρνηση του Κιέβου.


Δεκέμβριος

Τα Κίτρινα Γιλέκα συνεχίζουν τις κινητοποιήσεις τους σε όλη τη Γαλλία, βαθαίνοντας την απονομιμοποίηση της κυβέρνησης Μακρόν και της ευρωκρατίας. Θαμπώνει η φραστική απειθαρχία της ιταλικής κυβέρνησης καθώς επιχειρείται ένας «οδυνηρός συμβιβασμός» και η περαιτέρω περιθωριοποίηση των 5 Αστέρων. Πραγματοποιείται στην Αργεντινή, χωρίς αποτελέσματα, η Σύνοδος του G20. Υπογράφεται στο Μαρακές, με την αποχή σημαντικών κρατών, το Διεθνές Σύμφωνο για τη Μετανάστευση. Επίμονες αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις των φοιτητών στην Αλβανία. Ο Τραμπ ανακοινώνει την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία και διώχνει τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας Μάτις, ενώ η Τουρκία ετοιμάζεται για επέκταση της κατοχής συριακών εδαφών. Η Βρετανή πρωθυπουργός Τερέζα Μέι επιβιώνει οριακά της απόπειρας των ευρωσκεπτικιστών να την εκδιώξουν. Με 312 νεκρούς και 31.500 τραυματίες από πυρά ισραηλινών ελεύθερων σκοπευτών συμπληρώνονται 40 εβδομάδες της παλαιστινιακής «Μεγάλης Πορείας της Επιστροφής».

Πηγή: e-dromos.gr



Δρόμος ανοιχτός

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου