Φορολογία (Μέρος I)- Διεθνείς-Διμερείς Συμβάσεις Φορολογίας, Σχέσεις Κλιμακούμενης «Μαζοχιστικής» Υποτέλειας


Του Γιάννη Περάκη


Καλώς Ηλθατε στο «Μαγικό» ή Εφιαλτικό Κόσμο των Διμερών Συμβάσεων

Εισαγωγή στις Διεθνείς ή Διμερείς Συμβάσεις Φορολογίας

Η εξέλιξη των συμβάσεων αποτελεί μέρος της φορολογικής στρατηγικής της παγκόσμιας οικονομικής «ελίτ». Η Ελλάδα με τις εκάστοτε κυβερνήσεις μνημονιακές ή μή ακολουθούσε πιστά της επιταγές αυτές.

Για το υπουργείο οικονομικών υπάρχουν τρείς κατηγορίες κρατών.

Α. Τα κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει διμερείς συμβάσεις αποφυγής φορολογίας
(Πίνακας-1).

Β. Τα κράτη που έχουν προνομιακό φορολογικά καθεστώς (Πίνακας-2).


Συνοπτικοί Πίνακες των Χωρών με Δεμερείς Συμβάσεις και Χώρες με Προνομιακό Φορολογικό Καθεστώς
Πίνακας-1. ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ / ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Πίνακας-2. Χώρες με προνομιακό φορολογικό καθεστώς   δηλαδή συντελεσής φορολόγησης μικρότερος απο το 50% του φορολογικού συντελεστή της Ελλάδας
Α/Α
Χώρα
Εναρξη Εφαρμογής
Α/Α
Χώρα
Εναρξη Εφαρμογής
Α/Α
Χώρα
Α/Α
Χώρα
1.
Άγιος Μαρίνος
01.01.2015
26.
01.01.2011
1
Άγιος Ευστάθιος
22
Μαυροβούνιο
2.
Αζερμπαϊτζάν
01.01.2011
27.
Κίνα
01.01.2006
2
Άγιος Μαρίνος
23
Μολδαβία
3.
Αίγυπτος
01.01.2007
28.
Κορέα
01.01.1999
3
Αλβανία
24
Μονακό
4.
Αλβανία
01.01.2001
29.
Κουβέιτ
01.01.2006
4
Ανδόρα
25
Μονσεράτ
5.
01.01.2003
30.
01.01.1999
5
Ανγκουίλα
26
Μπαχάμες
6.
Αυστρία (αναθεώρηση)
01.01.2010
31.
Κύπρος
01.01.1967
6
Βανουάτου
27
Μπαχρέϊν
7.
Βέλγιο (αναθεώρηση)
01.01.2005
32.
Λετονία
01.01.2006
7
Βερμούδες
28
Μπελίζ
33.
Λιθουανία
01.01.2006
8
Βοσνία -Ερζεγοβίνη
29
Μποναίρ
8.
Βοσνία & Ερζεγοβίνη
01.01.2013
34.
Λουξεμβούργο
01.01.1996
9
Βουλγαρία
30
Ναουρού
9.
Βουλγαρία Πρωτόκολλο
01.01.2003
35.
Μάλτα
01.01.2009
10
Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι
31
Νήσοι Κέϋμαν
10.
Γαλλία
31.01.1965
36.
01.01.2011
11
Γιβραλτάρ
32
Νήσοι Μάρσαλ
11.
Γερμανία
01.01.1964
37.
Μεξικό
01.01.2006
12
Γκέρνσεϋ
33
Νήσοι Τέρκς και Κάϊκος
12.
Γεωργία
01.01.2003
38.
01.01.2006
13
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
34
Νήσος του Μάν
13.
01.01.1992
39.
01.01.2004
14
Ιορδανία
35
Ουζμπεκιστάν
14.
Ελβετία (αναθεώρηση), Πρόσθ. Πρωτόκολλο
01.01.2012 01.01.2012
40.
01.01.1992
15
Ιρλανδία
36
Ομάν
41.
Ολλανδία
01.01.1981
16
Κατάρ
37
Παραγουάη
42.
01.01.1985
17
Κόσσοβο
38
ΠΓΔΜ
15.
01.01.2009
43.
Ουκρανία
01.01.2004
18
Κύπρος
39
Σαουδική Αραβία
16.
Ην. Αραβικά Εμιράτα (ΣΑΔΦ & Πρωτόκολλο)
01.01.2014
44.
Ουζμπεκιστάν
01.01.2000
19
Λίχτενσταϊν
40
Σεϋχέλλες
45.
Πολωνία
01.01.1991
20
Μακάο
41
Σρι - Λάνκα
46.
Πορτογαλία
01.01.2003
21
Μαλδίβες
42
Τζέρσεϋ
17.
Ην. Βασίλειο
01.01.1951 01.01.1952
47.
Ρουμανία
01.01.1996
Πηγή: ΑΑΔΕ
18.
30.12.1953
48.
Ρωσία (μερική τροποποίηση)
01.01.2008 01.01.2009
19.
01.01.1964
49.
Σαουδική Αραβία
01.01.2011
20.
Ιρλανδία
01.01.2005
50.
Σερβία
01.01.2011
21.
Ισλανδία
01.01.2009
51.
Σλοβακία
01.01.1990
22.
Ισπανία
01.01.2003
52.
01.01.2004
23.
Ισραήλ
01.01.1999
53.
Σουηδία
01.01.1964
24.
Ιταλία (αναθεώρηση)
01.01.1984
54.
01.01.2005
55.
Τσεχία
01.01.1990
56.
01.01.2011
25.
Καναδάς (Πρωτόκολλο)
01.01.2011 01.01.2011
57.
Φινλανδία
01.01.1982
Πηγή: ΑΑΔΕ

Α. Η Ελλάδα έχει υπογράψει τα προηγούμενα χρόνια με πολλές χώρες τις συμβάσεις για την αποφυγή διπλής φορολογίας ως Πίνακας-1:

Θεωρείται επιβεβλημένο να διευρινιστεί πως λειτουργεί αυτός ο μηχανισμός. Η σπουδαιότητα αυτής της διευκρίνισης έγκειται στο γεγονός ότι στερεί φορολογικά έσοδα.

Ας ξετυλίξουμε το νήμα:

Διμερείς Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Δ.Σ.Α.Δ.Φ.). Όταν ένας Έλληνας υπήκοος έχει τις πηγές των εισοδημάτων του στην Ελλάδα αλλά και σε άλλο ή σε άλλα κράτη, ή αποκτά και συντηρεί περιουσία, κινητή ή ακίνητη, στην Ελλάδα και σε άλλο/α κράτη, τότε γεννάται θέμα φορολόγησης των συνολικών-παγκοσμίων εισοδημάτων ή της περιουσίας αυτής μεταξύ των κρατών αυτών: Ποιος θα φορολογήσει το παγκόσμιο εισόδημα;

Το ίδιο συμβαίνει στην περίπτωση που κάποιος ξένος υπήκοος ή κάποιος Έλληνας υπήκοος έχει εισοδήματα ή περιουσία στο εξωτερικό όπου έχει την φορολογική κατοικία του.

Ποιος θα φορολογήσει την διάσπαρτη περιουσία και τα εισοδήματά της στις παραπάνω περιπτώσεις; Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.) ανάλαβε το έργο αυτό και δημιούργησε ένα συμβατικό πλαίσιο για την αποφυγή της διπλής φορολογίας του εισοδήματος και του κεφαλαίου, μεταξύ των κρατών. Από το 1952 υπογράφονται διμερείς συμβάσεις μεταξύ των κρατών για την αποφυγή της διπλής φορολογίας (Δ.Σ.Α.Δ.Φ.).

Σήμερα η χώρα μας διαθέτει ένα εκτεταμένο διεθνές συμβατικό πλαίσιο για την αποφυγή της διπλής φορολογίας του εισοδήματος και του κεφαλαίου και έχει υπογράψει συμβάσεις με τα περισσότερα από τα άλλα κράτη.

Η διμερής αυτή συνεργασία μεταξύ των κρατών γίνεται κυρίως για:

1) Να καθορίζουν την φορολογική κατοικία του φορολογούμενου πολίτη στην περίπτωση που υπάρχει σύγχυση ή διχογνωμία σε αυτό.

2) Να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε διάφορα θέματα φορολόγησης των πολιτών.
Στις Δ.Σ.Α.Δ.Φ. υπάρχουν δύο συμβαλλόμενα μέρη:
  • Το Κράτος Πηγής, δηλαδή το κράτος στο οποίο δημιουργείται, παράγεται το εισόδημα.
  • Το Αλλο Κράτος, δηλαδή το κράτος στο οποίο έχει την φορολογική του κατοικία ο φορολογούμενος.
  • Η Ελλάδα, ως μέλος του Ο.Ο.Σ.Α., κατά τη διαπραγμάτευση και σύναψη Σ.Α.Δ.Φ. με άλλα κράτη-μέλη ή μη μέλη του Ο.Ο.Σ.Α., χρησιμοποιεί ως βάση το Αναθεωρημένο Πρότυπο Σύμβασης του Ο.Ο.Σ.Α. για την ομοιότητα στην θεματολογία των διατάξεων (ModelTaxConventionIncomeandCapital, ModèledeConventionFiscaleconcernantleRevenuetlaFortune):
Η επικέντρωση θα γίνει στη φορολογία των διανεμόμενων μερισμάτων αλλά και κερδών των επιχειρήσεων. Μέρισμα είναι το μερίδιο ανά μετοχή των καθαρών κερδών μιας εταιρείας που διανέμεται στους μετόχους της μετά την αφαίρεση των φόρων.

Για την Ελληνική φορολογική νομοθεσία ισχύουν τα εξής:

1) Φορολογία μερισμάτων

Απαλλαγή από τον εταιρικό φόρο: Ο κώδικας φορολογίας εισοδήματος παρέχει τη δυνατότητα της απαλλαγής από τον εταιρικό φόρο των μερισμάτων που λαμβάνει μια ελληνική εταιρεία, όταν τα μερίσματα αυτά διανέμονται από εταιρεία με έδρα και φορολογική κατοικία στην Ε.Ε. (συνεπώς και στην Ελλάδα), καθώς και στην Ελβετία. Στην εν λόγω θυγατρική εταιρεία, θα πρέπει η ημεδαπή να κατέχει ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής 10% και να έχει διακρατήσει το ποσοστό αυτό κατ’ ελάχιστον για 24 μήνες. Ας το αντιστρέψουμε. Στη βάσει της αμοιβαιότητας το ίδιο ισχύει και για τις αλλοδαπές εταιρείες που έχουν έδρα την Ε.Ε. και συμμετέχουν σε «ελληνική» εταιρεία. Δεν πληρώνουν κανένα φόρο στα διανεμόμενα μερίσματα. Αν συγκρίνουμε το μέγεθος το «ελληνικών» επενδύσεων στην αλλοδαπή με τις ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα των πολυεθνικών, ο καθείς κατα&lamblambda;αβαίνει το τι συμβαίνει.

Επίσης, φανταστείτε μια ελληνική ανώνυμη εταιρεία με το ίδιο αντικείμενο εργασιών με μια πολυεθνική που έχει έδρα σε χώρα της ΕΕ και υποκατάστημα στην Ελλάδα. Ο/οι μέτοχος/οι της ελληνικής εταιρείας στην διανομή του μερίσματος θα φορολογηθεί με 10% ενώ της πολυεθνικής με 0%. Η ελληνική επιχειρηματικότητα βρίσκεται σε δυσμενέστερη θέση αφού θα φοροληγηθεί στην διανομή με 10% απο το 2019 (και 15% έως το 2018).    

Οι «Φρέσκιες» Φορολογικές «ελαφρύνσεις»

Η μείωση του φόρου των μερισμάτων είναι σημαντικό νέο αναφέρουν και πανηγυρίζει η ηγεσία του ΣΕΒ και του Συνδέσμου Θεσσαλικών Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων (ΣΘΕΒ).

Η μείωση του φόρου μερισμάτων από το 15% στο 10%, είναι το σημαντικό νέο. Η ίδια η κυβέρνηση που αύξησε τον φόρο από το 10% στο 15%, τώρα πράττει ακριβώς το αντίθετο και μάλιστα στα κρυφά, για να μην το πάρουν χαμπάρι και πάρα πολύ, οι πολίτες.

Στα κρυφά, διότι ενώ μια τόσο σημαντική διάταξη θα έπρεπε να είχε συμπεριληφθεί στον προϋπολογισμό του κράτους, η κυβέρνηση την πέρασε εμβόλιμα, μέσω του Νομοσχεδίου με τίτλο : «Επιτροπή επαγγελματικού αθλητισμού και άλλες διατάξεις». Η αλλαγή θα ισχύσει για τα μερίσματα που θα διανεμηθούν εντός της οικονομικής χρήσης 2019 και σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το σχέδιο νόμου, θα προκαλέσει μείωση των φορολογικών εσόδων από το 2020 και εφεξής ύψους 45 εκατ. ευρώ. Αυτό είναι το τυράκι στην φάκα. Γιατί στα μουλωχτά επίσης από τον Φεβρουάριο του 2019, έχει διευρυνθεί στην Ελλάδα το καθεστώς αποφυγής διπλής φορολογίας για μερίσματα σε ακόμη 10 χώρες, δηλαδή σε Αλβανία, Αρμενία, Γεωργία, Εσθονία, Αγγλία, Κίνα Λετονία, Ουζμπεκιστάν, Λιθουανία και Σλοβενία. Έτσι οι Έλληνες φορολογούμενοι (ποιοί είναι αυτοί;), θα καταβάλουν πολύ μικρό ή και μηδενικό φόρο, για μερίσματα που εισπράττουν από εταιρείες με έδρα τις παραπάνω 11 χώρες του εξωτερικού. Που είναι το μεμπτό θα αναρωτηθεί κάποιος καλόπιστος;

Απλούστατα οι έχοντες και κατέχοντες εταιρείες φαντάσματα, θα νομιμοποιούν τά κέρδη τους απ’ αυτές τις εταιρείες καταβάλλοντας έναν πολύ μικρό ή και μηδενικό φόρο. Αλλωστε ορισμένες απο αυτές τις 11 χώρες υπάγονται στην κατηγορία των χωρών που έχουν προνομιακό φορολογικά καθεστώς.

Δεν αφορά η παρατήρηση αυτή, τις πραγματικές «ελληνικές» επενδύσεις στις χώρες αυτές.

Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ο καθένας μπορεί να κρίνει ποιούς ευννοεί αυτή η «ελάφρυνση» που ψήφισε στα μουλωχτά η κυβέρνηση της πρώτης φοράς «αριστεράς».

Παίζοντας με τις λέξεις και τα νοήματα

Τι εννούμε ως Φοροδιαφυγή (taxevasion)

Φοροδιαφυγή (taxevasion), χαρακτηρίζεται η συμπεριφορά εκείνη, όπου αποσκοπεί είτε στην ολική είτε στην μερική αποφυγή της φορολογικής υποχρέωσης, παραβιάζοντας τις διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας.

Η φοροδιαφυγή εμφανίζεται με πολλούς τρόπους οι βασικότεροι των οποίων είναι οι εξής:

α) Απόκρυψη εισοδημάτων από διάφορες πηγές με σκοπό την πληρωμή μειωμένου φόρου.
β) Εμφάνιση υπερβολικών ή εικονικών δαπανών με σκοπό την αυξημένη έκπτωση φόρου.
γ) Η μη υποβολή ή η ανακριβής υποβολή φορολογικών δηλώσεων.
δ) Η μη απόδοση του οφειλόμενου Φ.Π.Α. στο Δημόσιο.
ε) Η νόθευση φορολογικών στοιχείων και βιβλίων

Τι εννούμε ως Φοροαποφυγή (taxavoidance)

Φοροαποφυγή (taxavoidance), χαρακτηρίζεται η συμπεριφορά εκείνη που εκμεταλλεύεται κενά ή ατέλειες της φορολογικής νομοθεσίας, χωρίς ωστόσο να παραβιάζει άμεσα τις σχετικές διατάξεις και αποσκοπεί στην ολική ή μερική αποφυγή της φορολογικής υποχρέωσης.

Η φοροαποφυγή είναι επί της ουσίας μία συμπεριφορά η οποία αντίκειται στο πνεύμα και όχι στο γράμμα του νόμου.

Μία ενέργεια θεωρείται ως φοροαποφυγή, όταν έχει τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:

α) Να διέπεται από το στοιχείο της ανειλικρίνειας, της πλαστότητας ή της εικονικότητας.
β) Να έχει συντελεστεί στο πλαίσιο της εκμετάλλευσης των κενών, των ασαφειών και της κακής διατύπωσης της φορολογικής νομοθεσίας, ή διαφορετικά εκμετάλλευση δυνατοτήτων («παράθυρα»), οι οποίες δεν ήταν στην πρόθεση του νομοθέτη να παρασχεθούν.
γ) Να χαρακτηρίζεται από μυστικότητα ώστε να αποτραπεί η λήψη μέτρων εκ μέρους του νομοθέτη, για την πάταξη της φοροαποφυγής.

Σημείωση: Οταν αναφέρονται σε φοροαποφυγή συνήθως εννοούμε την καθιερωμένη πρακτική των πολυεθνικών για να φοροδιαφεύγουν αλλά «νόμιμα».

Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις, η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 6%-9% του ΑΕΠ, δηλαδή ως και 32% των δημοσίων εσόδων.

Αναφέρεται δε ότι, εξαιτίας της φοροδιαφυγής, το κράτος χάνει ως και 16 δισ. ευρώ το χρόνο ένα ιδιαίτερα μεγάλο μέγεθος αν σκεφθούμε ότι συγκριτικά, το κράτος δαπανά ετησίως:

•28 δισ. ευρώ για συντάξεις
•15 δισ. ευρώ για μισθούς στο Δημόσιο
•12 δισ. ευρώ το χρόνο κοστίζει η εξυπηρέτηση του χρέους

2) Φορολογία κερδών πολυεθνικής, ένα παράδειγμα φοροαποφυγής

Στην φορολογία κερδών το χαρακτηριστότερο παράδειγμα αποτελεί ο ελληνικός χρυσός στην Χαλκιδική:

Τα διαφυγόντα φορολογητέα έσοδα. Η επιτροπή Φορολογίας του ΟΗΕ έχει επισημάνει ότι οι διακρατικές συμβάσεις που προβλέπουν χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, σε συνδυασμό με την πρακτική των πολυεθνικών εταιρειών να διαλέγουν σε ποια σύμβαση θα υπαχθούν, στερούν σημαντικά έσοδα από τις χώρες όπου πραγματικά δραστηριοποιειούνται.

Η Eldorado (ελληνικός χρυσός) απέκτησε τις περισσότερες από τις θυγατρικές της στην Ολλανδία (όταν εξαγόρασε την EuropeanGoldfieldsτο 2012). Η EuropeanGoldfields ήδη από το 2001 είχε συστήσει στην Ολλανδία ένα πλέγμα εταιρειών για τις επενδύσεις της στην Ελλάδα σε μια περίοδο που δεν υπήρχε συμφωνία διπλής φορολόγησης μεταξύ Ελλάδας και Καναδά. Οι φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα ανέρχονταν στο 35%. Η ελληνο-ολλανδική σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας προέβλεπε φορολόγηση αρκετά χαμηλότερη: 10% επί των τόκων και 7% επί των δικαιωμάτων. Αυτό έδωσε στην EuropeanGoldfields ένα πλεονέκτημα της τάξης του 25%, παρότι δεν είχε υπαρκτή δραστηριότητα στην Ολλανδία.

Μέρος 1ο: Υπολογίζοντας τις απώλειες φορολογικών εσόδων για την Ελλάδα
Ετος
Αξία ομολογιακών δανείων από Ολλανδικές εταιρίες στο τέλος του έτους σε ευρώ
Συνολικά ποσά που οφείλονται από την Ελλην. Χρυσός Α.Ε. στις 4 Ολλανδικές εταιρίες σε ευρώ
Οι παρακρατούμενοι φόροι που οφείλονται από την Ελληνικός Χρυσός ΑΕ στις Ολλανδικές εταιρίες σε ευρώ
Οι παρακρατούμενοι φόροι που οφείλονται από την Ελληνικός Χρυσός ΑΕ  στον Καναδό ιδιοκτήτη σε ευρώ
Υπολογιζόμενη απώλεια για την Ελλάδα σε ευρώ
2009
8.000.000
32.356
1.618
11.325
9.707
2010
21.000.000
582.898
29.145
204.014
174.869
2011
24.000.000
1.203.735
60.187
120.373
60.187
2012
86.197.000
4.128.499
206.425
412.850
206.425
2013 (μέχρι τον Ιούνιο)
176.418.000
3.507.862
175.393
350.786
175.393
2013 (απο τον Ιούλιο)
176.418.000
3.507.862
€ -
350.786
350.766
Σύνολο

12.963.211
472.767
1.450.135
977.367
Μέρος 2ο: Υπολογίζοντας τις απώλειες φορολογικών εσόδων για την Ελλάδα, μέρος 2ο


Ετος
Συνολικοί τόκοι που οφείλονταν από τρεις ολλανδικές επιχειρήσεις για τα δάνεια που έλαβε από τις υπεράκτιες στα Μπαρμπάντος σε ευρώ
Φόρος εισοδήματος στην Ελλάδα σε ευρώ
Υπολογιζόμενες απώλειες κερδών από φόρους στην Ελλάδα σε ευρώ


2012
3.363.750,08
20%
672.750,00


2013
4.150.084,63
26%
1.079.022,00


Σύνολο
7.513.834,71

1.751.772,02



Ολη αυτή η ασυδοσία συμβαίνει και την ίδια στιγμή που εντείνονται οι πλειστηριασμοί και οι κατασχέσεις κινητών και ακινήτων των πολιτών.
Ο νεοφιλευθερισμός σε όλο του μεγαλείο. Εκαστος εφ’ ω ετάχθη.

Γιάννης Περάκης, Οικονομολόγος

Πηγή: ΣΧΕΔΙΟ Β



Δρόμος ανοιχτός

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου