Όταν η μετά Covid-19 εποχή θεωρείται αχθοφόρος της ανεργίας, της φτώχειας και της καταστρατήγησης στοιχειωδών εργασιακών δικαιωμάτων, παρά τους καθησυχαστικούς ισχυρισμούς κυβερνητικών στελεχών σε ατέλειωτους τηλεοπτικούς μονολόγους…

Τότε είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ η άποψη του Αμερικανού αγνωστικιστή Robert G. Ingersoll (1833-1899) ότι “Ο μύθος είναι η εξιδανίκευση ενός γεγονότος. Το θαύμα είναι η πλαστογράφηση ενός γεγονότος”.

Και σε αυτή την κρίσιμη οικονομική και κοινωνική συγκυρία, συμβαίνουν και τα δύο.

Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, η επόμενη μέρα της πανδημίας θα μας… συστήσει νέα μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα.

Μέτρα αντίστοιχα με αυτά που μέχρι πρόσφατα γνωρίζαμε ως “μνημονιακά”.

Η προεργασία, ήδη γίνεται καθώς το εργασιακό νομοσχέδιο παίρνει τον δρόμο προς την Βουλή.

Eντωμεταξύ, η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, παρουσιάζεται ως πακέτο μέτρων για την προστασία των εργαζομένων.

Ταυτόχρονα, καλλιεργείται συστηματικά η εντύπωση ότι το ευρωπαϊκό χρήμα έρχεται ως καύσιμο στην τρελή κούρσα ανάπτυξης που θα ακολουθήσει την πανδημία.

Και προφανώς, όπως μαρτυρά η επικοινωνιακή στρατηγική της κυβέρνησης, αν η πραγματικότητα, λέει άλλα, τότε τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα…

H πραγματικότητα

Σύμφωνα με την μελέτη των επιστημονικών συνεργατών της ΓΣΕΕ, “η πανδημική κρίση έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου οικονομική και κοινωνική καταστροφή σε παγκόσμια κλίμακα”.

Το Global Debt Monitor του Institute of International Finance (2021) εκτιμά ότι η αύξηση του παγκόσμιου χρέους, δημόσιου και ιδιωτικού, ήταν της τάξης των 24 τρισ. δολαρίων, με το επίπεδο του συνολικού χρέους να ανέρχεται στο τέλος του 2020 στα 281 τρισ. δολάρια.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2020 εκτιμάται στα 16,1 δισ. ευρώ (9,7% του ΑΕΠ), όταν το 2018 και το 2019, έτη κατά τα οποία το ΑΕΠ ήταν υψηλότερο, υπήρχε δημοσιονομικό πλεόνασμα ύψους 1,7 δισ. ευρώ (1,1% του ΑΕΠ) και 2,1 δισ. ευρώ (0,9% του ΑΕΠ) αντίστοιχα.

Έρευνα του Bloomberg (McCormick et al., 2021) ανάμεσα στις ανεπτυγμένες οικονομίες η Ελλάδα είχε το τρίτο υψηλότερο ποσοστό δημόσιου και ιδιωτικού χρέους ως προς το ΑΕΠ (343,9%) πίσω από αυτό της Ιαπωνίας (433,4%) και του Καναδά (352,6%).

Παρ’ ότι στην Ιαπωνία και στον Καναδά, όπως και σε άλλες οικονομίες με υψηλό ποσοστό χρέους, π.χ. τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, ο όγκος του χρέους είναι υψηλότερος, το χρέος των συγκεκριμένων οικονομιών είναι εκφρασμένο στο εθνικό τους νόμισμα, ενώ της Ελλάδας σε ξένο νόμισμα, δηλαδή σε ευρώ.

“Το γεγονός αυτό καθιστά την επιβολή μέτρων λιτότητας στη μετά COVID-19 εποχή για την τήρηση των κανόνων του Μάαστριχτ αναπόφευκτη, εκτός κι αν γίνουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο”.

Βάσει στοιχείων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO Monitor), το 2020 χάθηκαν 114 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Από όσους επλήγησαν, οι 81 εκατ. καταγράφηκαν ως οικονομικά μη ενεργοί, ενώ οι υπόλοιποι 33 εκατ. ως άνεργοι. Επιπλέον, άλλες μεταβολές στην αγορά εργασίας ενίσχυσαν τη μερική και την εκ περιτροπής απασχόληση.

Στην χώρα μας, το δ’ τρίμηνο του 2020 το ποσοστό ανεργίας ήταν στο 16,2%, (ΕΛΣΤΑΤ).

Μάλιστα, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το ρίσκο υψηλής ανεργίας είναι ιδιαίτερα μεγάλο στην Ελλάδα, δεδομένου ότι έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρωζώνη.

Υπήρξε όμως ανατροπή και στις συνθήκες εργασίας, καθώς η εργασία από το σπίτι αυξήθηκε από το 9,3% των απασχολουμένων το γ’ τρίμηνο στο 15% το δ’ τρίμηνο.

Τον Φεβρουάριο του 2021 ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο κατέγραψε ετήσια πτώση της τάξης του 11,3%

Το 2020, ο όγκος του λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα μειώθηκε κατά μέσο όρο 9%, όταν στην ευρωζώνη η πτώση ήταν μόλις 0,5%.

Παράλληλα, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Eurobank, τα τουριστικά έσοδα δεν προβλέπεται να ανακάμψουν στο επίπεδο του 2019 πριν το 2024.

Η εκτίμηση για το 2021 είναι ότι θα ανέλθουν στα 7,3 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 40,3% των εσόδων του 2019, ενώ το 2024 θα είναι ίσα με 15,8 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 87,1% των εσόδων του 2019.

Την ίδια ώρα, οι επιχειρήσεις είναι ουσιαστικά απούσες, τόσο ως προς την κατάρτιση των εργαζομένων όσο και ως προς τις επενδύσεις, προφανώς στηριζόμενες στα μέτρα εξασφάλισης “φθηνής εργασίας” που προωθεί η κυβέρνηση και στα… χρηματοδοτικά εμβόλια από το Δημόσιο.

Με αυτά τα δεδομένα, οι κυβερνητικές προβλέψεις και εξαγγελίες ακροβατούν επικίνδυνα για την κοινωνία, μεταξύ μύθου και θαύματος.

Εξάλλου, επιστρέφοντας στα… κλασικά, συναντάμε τον ορισμό του Ουϊνστον Τσώρτσιλ: “Πολιτική είναι η ικανότητα να παρουσιάζεις σήμερα τι θα γίνει αύριο και να εξηγείς αύριο γιατί δεν έγινε.”