Παράξενος τίτλος και -εκ πρώτης όψεως- άσχετος με το περιεχόμενο του άρθρου. Στο επίκεντρό μου είναι η τάση των ανθρώπων προς την ιδιώτευση. Δηλαδή, η τάση των ανθρώπων να επικεντρώνονται στην ιδιωτική τους σφαίρα χωρίς να ασχολούνται ιδιαίτερα με το συμβαίνει γύρω τους. Γιατί και πώς επιτυγχάνεται αυτό όμως;

Η κοινωνία γύρω μας είναι πολύ άδικη: ρατσισμός, φτώχεια, ανεργία κ.ά. Όλα αυτά αποτελούν προβλήματα που αν συμμετάσχουμε όλοι μαζί και πράξουμε, η λύση τους μπορεί να επέλθει. Αυτό προσπαθεί να πολεμήσει η στροφή των ανθρώπων προς την ιδιωτική τους σφαίρα, το να μην μπορούν τα άτομα να ενωθούν για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα αυτά. «Μα καλά, γιατί;», θα πει κάποιος. Γιατί αυτά είναι προβλήματα τα οποία εξυπηρετούν τα συμφέροντα κάποιων, κάποιων πολύ λίγων με πολλά πλούτη και πολλή εξουσία. Η εξουσία τους όμως δεν είναι στο απυρόβλητο, για αυτό χρησιμοποιούν αυτά τα τεχνάσματα, καθώς ξέρουν ότι αν ο κόσμος ενωθεί, αυτή χάθηκε. Άρα, κάνουν τον κόσμο να μην συσπειρώνεται και να μην διεκδικεί, υπομένοντας εκείνος ό,τι του συμβαίνει. Το κλειδί πάντως σε αυτό συνίσταται στο ότι αυτοί οι άνθρωποι ξέρουν και φοβούνται τη δύναμη του κόσμου!

Έτσι, λοιπόν είδαμε γιατί ο κόσμος (έτερο)κατευθύνεται προς τα εκεί. Το θέμα, επίσης, είναι και το πώς; Πρώτα από όλα το Σχολείο. Το Σχολείο δεν μαθαίνει ουσιαστικά στα παιδιά τις έννοιες των δικαιωμάτων, της Παιδείας, της Δημοκρατίας. Μα -θα μου πείτε- ότι υπάρχουν μαθήματα που τα διδάσκουν αυτά. Δεν υπάρχει περίπτωση όμως να μάθει ένα παιδί κάτι, αν δεν το βιώσει, εγώ θα απαντήσω. Πρέπει αυτά να γίνονται βιωματικά, και μάλιστα όχι σποραδικά αλλά συστηματικά, ώστε να γίνει τρόπος ζωής στο παιδί. Πότε; Από το δημοτικό κιόλας! Από το δημοτικό τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν στην πράξη την έννοια της κοινωνίας, το πώς να ζεις σε αυτή, το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη Δημοκρατία. Η θεωρία που αποστηθίζουν τα παιδιά στο Λύκειο απλώς για εξετάσεις καταλήγει άχρηστη, γιατί πολύ απλά δεν την κάνουν κτήμα τους.

Δεύτερον, τα σύγχρονα πρότυπα και οι αξίες. Είναι -στην πράξη- καθολικές αξίες η παιδεία και η αλληλεγγύη για τον συνάνθρωπο στην κοινωνία μας; Όχι, αξία αποτελεί το χρήμα και η κατανάλωση για πολλούς, κάτι το οποίο είναι μείζον θέμα. Το χρήμα έχει εκτραπεί από τον στόχο του. Ο στόχος του είναι να αποτελεί ένα μέσο, και όχι αυτοσκοπό όπως έχει καταντήσει σήμερα. Σίγουρα, ρόλο έχουν οι προβεβλημένες κενές περσόνες που είναι οι περισσότερες προσλαμβάνουσες για έναν άνθρωπο, κάνοντάς τον έτσι προφανώς πιο επιφανειακό (αφού επιφανειακό θέαμα και επιφανειακά άτομα του προβάλλουν, και λογικό είναι να επηρεαστεί). Πέρα από αυτό, λοιπόν, ας έλθω στο θέμα των διαφημίσεων. Οι διαφημίσεις σήμερα έχουν μόνο σκοπό το να τοποθετήσουν στο μυαλό των ανθρώπων το γεγονός ότι πρέπει να αγοράσουν. Μάλιστα, επιβάλλουν κιόλας το τι πρέπει να αγοράσει κανείς! Έχει δει κανείς σωρηδόν διαφημίσεις για προφυλακτικά; Ένα προϊόν το οποίο είναι όντως πρώτης ανάγκης, για λόγους υγείας. Μάλιστα, δεν είναι και δεδομένο ότι όλοι ξέρουν τη χρησιμότητά του. Ναι, υπάρχουν διαφημίσεις για αυτό, αλλά παραμένουν ελάχιστες. Έχει δει κανείς να διαφημίζονται σωρηδόν βιβλία; Βιβλία ποιοτικά πάντα! Βιβλία Ιστορίας, Φιλοσοφίας κ.λπ.… Όχι βέβαια.

Τα βιβλία σε κάνουν να σκέφτεσαι, να αμφισβητείς και να κατανοείς το ρόλο σου στα πράγματα, σε κάνουν να βλέπεις τις αδικίες του κόσμου και σε γεμίζουν ιδέες για να τις πολεμήσεις. Συνεπώς, δεν συμφέρουν τους «ισχυρούς», γιατί εκεί αρχίζει να κλυδωνίζεται η δύναμή τους. Τι βλέπουμε όμως να διαφημίζεται συνεχώς; Ρούχα, αξεσουάρ κ.λπ., πράγματα ενδεχομένως άχρηστα. Άρα, γιατί μας προβάλλονται; Μα για να μας δημιουργηθεί -βίαια- η ανάγκη να τα αγοράσουμε. Μα και πάλι θα πει κάποιος «και σαμπουάν διαφημίζονται, που είναι είδος πρώτης ανάγκης» Ναι θα πω, αλλά και πάλι γίνονται για λόγους κερδοσκοπίας. Έτσι κι αλλιώς θα αγόραζα σαμπουάν, γιατί είναι αυτονόητο, δεν θα γίνει το ίδιο όμως με το βιβλίο και τα προφυλακτικά. Αυτά είναι προφανώς 2 από τα πολλά παραδείγματα που υπάρχουν.

Τέλος, σήμερα κυρίαρχο ρόλο παίζουν τα social media. Τα social media προωθούν την αποπολιτικοποίηση, την ενασχόληση με άλλα πράγματα και κυρίως στρέφονται κι αυτά στη διαφήμιση προϊόντων. Αυτό είναι αρκετά δύστυχες, καθώς μπορούν να λειτουργήσουν ως ένα καταπληκτικό μέσο στα χέρια της Δημοκρατίας. Μπορούν μέσα σε αυτά να κυκλοφορούν και να ανεβαίνουν ειδήσεις και γεγονότα χωρίς να υποβάλλονται σε «πειθαρχικό έλεγχο» με συγκεκριμένους σκοπούς. Δίνουν επίσης τη δυνατότητα για συζήτηση αλλά και συνεύρεση ατόμων που ζουν σε μέρη τα οποία τους απαγορεύουν να συναντηθούν δια ζώσης. Αντ’ αυτού τι κάνουν; Όπως είπαμε, προωθούν την αποπολιτικοποίηση, καλλιεργούν κι αυτά μαζί τον καταναλωτισμό και προσπαθούν να εξυπηρετήσουν συμφέροντα.

Ξέχασα -η αλήθεια είναι- να αναφέρω γιατί ο καταναλωτισμός ενισχύει την ατομικότητα. Αρκεί να σκεφτούμε πώς καταναλώνουμε. Καταναλώνουμε μόνοι μας, και κυρίως για εμάς. Άρα, όταν κάποιος θα μπει στο κλίμα του καταναλωτισμού θα ενδιαφέρεται να καταναλώσει αυτός, για τον εαυτό του και μόνο, αδιαφορώντας για τους γύρω του. Μη ξεχνάμε, επίσης, ότι τα εξουθενωτικά ωράρια εργασίας, που είναι αναγκαία για να εξασφαλίσει κανείς τα μέσα για να καταναλώσει, τα χρήματα δηλαδή, δεν δίνουν την δυνατότητα στους ανθρώπους να έχουν το χρόνο αλλά και την διανοητική ενέργεια για να σκεφτούν, να διαβάσουν και να «ψαχτούν» πολύ.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι σήμερα η αποπολιτικοποίηση και η «ιδιώτευση» είναι τάσεις οι οποίες εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα και καλλιεργούνται με συγκεκριμένους τρόπους. Θα αφήσουμε όμως εμείς τις ζωές μας και το μέλλον μας στα χέρια άλλων τόσο «φθηνά»;