Όσο μεγαλύτερες οι πόλεις στις οποίες ζει ο σύγχρονος άνθρωπος τόσο μεγαλύτερη η ιδέα που έχει για τον εαυτό του και τη δύναμή του.
Του Δημήτρη Β. Πεπόνη
Όσο μεγαλύτερες οι πόλεις στις οποίες ζει ο σύγχρονος άνθρωπος τόσο μεγαλύτερη η ιδέα που έχει για τον εαυτό του και τη δύναμή του – και τόσο εντονότερη η απώθηση της ιδέας της μικρότητάς του και βαθύτερη η λήθη της εξάρτησής του από το φυσικό του περιβάλλον.
Ο σύγχρονος άνθρωπος, πιστός οπαδός της προόδου, δεν αντέχει την ιδέα πως η φύση του θυμίζει πόσο μικρός είναι, πως όλα όσα έχει κατασκευάσει για τον εαυτό του, στο δομημένο και αστικό του περιβάλλον, εξαρτώνται έμμεσα ή άμεσα και σε τελική ανάλυση από το φυσικό περιβάλλον.
Η αποσύνδεση του αστικού από το φυσικό περιβάλλον και η τεχνητή υποστήριξη του πρώτου, μέσω της τεχνολογίας, εις βάρος του τελευταίου χαρακτηρίζει μια συνείδηση που αδυνατεί να αντιληφθεί ότι δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν όλα τα ανθρώπινα προβλήματα με περισσότερη «οικονομική ανάπτυξη και τεχνολογική καινοτομία».
Παρόλα αυτά, ο άνθρωπος των αστικών σπηλαίων, ο άνθρωπος της μεγαλούπολης, της παγκόσμιας πόλης επιμένει να πιστεύει ότι όλα τα προβλήματά του, όπως και το φαινόμενο των αστικών θερμικών νησίδων που θίξαμε πρόσφατα (τότε καιγόμασταν, τώρα πνιγόμαστε), μπορούν να επιλυθούν με «περισσότερη τεχνολογία».
Η μεταφορά της λογικής ότι «τα πάντα έχουν την τιμή τους και τα πάντα αγοράζονται» από το πεδίο των σχέσεων μεταξύ ανθρώπων, με κύριο μέσο συναλλαγών και ανταλλαγής το χρήμα, στο πεδίο των σχέσεων μεταξύ ανθρώπου και φύσης, με κύριο διαμεσολαβητή την τεχνολογία, αποτελεί αποτέλεσμα και προϊόν μιας νοοτροπίας που δεν αντιλαμβάνεται ότι, πρώτον, το χρήμα της τεχνολογίας δεν θα έχει εσαεί αξία ως προς τις φυσικές διεργασίες και, δεύτερον, ο άνθρωπος δεν μπορεί να αποπληρώνει συνεχώς τα κόστη της χρήσης του τεχνολογικού χρήματος, το οποίο τείνει να μετατραπεί σε εργαλείο πανανθρώπινης και πλανητικής καταστροφής (για τη νοοτροπία που αντιλαμβάνεται την τεχνολογία ως χρήμα, ως κύριο μέσο συναλλαγών και ανταλλαγής, μεταξύ ανθρώπου και φύσης δες Το Τέλος της Μεγάλης Παρέκκλισης, Πανδημικός Επίλογος, εκδ. Τόπος).
Η τεχνολογία έχει μετατραπεί στο παιχνίδι του ανθρώπου των παγκόσμιων μητροπολιτικών κέντρων, μέσω του οποίου πιστεύει πως το υποσύνολο, δηλαδή το δομημένο περιβάλλον, μπορεί να υπερκεράσει και να αντιμετωπίσει τις συνέπειες που προκαλούνται στο σύνολο, δηλαδή στο φυσικό περιβάλλον.
Επιπλέον, ο άνθρωπος των σύγχρονων αστικών σπηλαίων και οπαδός της προόδου χαρακτηρίζεται από τη μαγική σκέψη που ισχυρίζεται ότι η γέννηση της ανθρώπινης ψυχής συνοδεύεται από τη θέληση του ανθρώπου να ασκήσει εξουσία στη φύση. Το γεγονός ότι είναι κατά τη διάρκεια, ή την απαρχή, των νέων χρόνων που τίθεται ο άνθρωπος ως «κύριος και κάτοχος της φύσης» (Descartes) δεν αναιρεί ότι μια τέτοια σκέψη είναι μαγική, το αντίθετο: «η γέννηση της μαγικής συνείδησης είναι η γέννηση του ανθρώπου ως ενός όντος που φτιάχνει και κατασκευάζει και ως εκ τούτου γίνεται χειριστής μιας δύναμης που φαίνεται να είναι διακριτή από τις δυνάμεις της -μη ανθρώπινης- φύσης» (Jean Gebser).
Ίσως να λησμονεί ο σύγχρονος άνθρωπος, ο οποίος κινδυνεύει να συνθλιβεί ανάμεσα στις δυνάμεις της φύσης και της τεχνολογίας, ότι κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας έχουν εγκαταλειφθεί αμέτρητες φορές άπειρα δομημένα και αστικά περιβάλλοντα. Οι εγκαταλείψεις αυτές σε κάποιες περιπτώσεις αποτελούσαν τοπικά φαινόμενα ιδιαίτερων συνθηκών και άλλες φορές συμβάδιζαν με την πτώση και κατάρρευση κοινωνικών σχηματισμών, αυτοκρατοριών ή και ολόκληρων πολιτισμών. Σε κάθε περίπτωση ο άνθρωπος των αστικών σπηλαίων θα πρέπει να έχει υπόψη του και να μην ξεχνά ότι το φυσικό περιβάλλον παραμένει πάντοτε ένα και συνεχές, σε αντίθεση με τα διαχρονικά πολλαπλά και ασυνεχή δομημένα-αστικά περιβάλλοντα και παρά τα σύγχρονα τεχνολογικά παιχνίδια του σύγχρονου ανθρώπου με τη φύση.
Πηγή: ΚΟΣΜΟΔΡΟΜΙΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου