Του Αρη Χατζηστεφάνου

Το τεχνολογικά διάτρητο σύστημα ψηφοφορίας της Eurovision και μια γιγαντιαία επιχείρηση astroturfing έδωσαν στο Ισραήλ τη δεύτερη θέση στο φετινό διαγωνισμό επιτρέποντας στο Τελ Αβίβ να ισχυρίζεται ότι οι λαοί της Ευρώπης στηρίζουν τη γενοκτονική πολιτική του.

Για το κράτος του Ισραήλ ο ετήσιος διαγωνισμός της Eurovision έχει μετατραπεί σε ένα σημείο όπου τέμνονται δυο από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις προπαγάνδας του: το Artwashing, δηλαδή η χρήση της τέχνης για το ξέπλυμα των εγκλημάτων που πραγματοποιεί και το pinkwashing μέσω του οποίου επιχειρεί να προσεγγίσει την παγκόσμια ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, παρουσιάζοντας τον εαυτό του σαν «παράδεισο επί της Γης».

Θα πρέπει να σημειωθεί πως το γεγονός ότι πολλοί αμφισβητούν την καλλιτεχνική αξία του διαγωνισμού δεν μειώνει καθόλου τη σημασία του σαν ένα ακόμη πεδίο προώθησης της ισραηλινής προπαγάνδας, καθώς τον παρακολουθούν εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι. Ακριβώς μάλιστα επειδή συχνά απευθύνεται και σε ένα διαφορετικό κοινό από αυτό που παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις, προσφέρει πρόσφορο έδαφος για τη λεγόμενη χασμπάρα, την προπαγάνδα του Ισραήλ.

Από πέρυσι αρκετοί παρατήρησαν ότι η ψήφος του κοινού για το Ισραήλ παρουσιάζει πολύ μεγάλες διαφορές σε σχέση με την ψήφο των κριτών. Το φαινόμενο ήταν ιδιαίτερα αισθητό σε χώρες όπως η Ιρλανδία και η Ισπανία που έχουν από τα μεγαλύτερα φιλοπαλαιστινιακά κινήματα και όπου ακόμη και οι κυβερνήσεις έχουν καταδικάσει την πολιτική του Τελ Αβίβ.

Αυτό το γεγονός έδωσε σε Ισραηλινούς διπλωμάτες την ευκαιρία να στήσουν μια μαζική εκστρατεία προπαγάνδας, υποστηρίζοντας ότι υπάρχει μια ψευδής εικόνα κριτικής απέναντι στο Ισραήλ ενώ στην πραγματικότητα οι λαοί της Ευρώπης είναι στο πλευρό του. Συγκεκριμένα γίνεται λόγος για μια «σιωπηρή πλειοψηφία» που στηρίζει το Ισραήλ. Το ίδιο έκαναν στην Ελλάδα και διάφοροι γραμματοκομιστές του Ισραήλ και θιασώτες της γενοκτονίας όπως ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Άδωνις Γεωργιάδης, το σχόλιο του οποίου περιέχει πανομοιότυπες εκφράσεις με δηλώσεις ισραηλινών αξιωματούχων. .

Λίγες ημέρες πριν από τον τελικό διαγωνισμό άρχισαν να κυκλοφορούν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης φήμες για νόθευση του αποτελέσματος, καθώς παρατηρήθηκε ένα περίεργο φαινόμενο: Θεατές από τη Νορβηγία που προσπαθούσαν να ψηφίσουν υπέρ της Κροατίας λάμβαναν το παρακάτω μήνυμα: «Σας ευχαριστούμε για την ψήφο σας στο Ισραήλ! Μπορείτε να ψηφίσετε 20 φορές, οπότε αν σας άρεσε ο διαγωνιζόμενος μπορείτε να ξαναψηφίσετε».

Πώς το Ισραήλ «αγόρασε» τη δεύτερη θέση στη Eurovision 3

Οι διοργανωτές αναγνώρισαν το πρόβλημα αλλά υποστήριξαν ότι η αποστολή λανθασμένου μηνύματος δεν επηρέασε το αποτέλεσμα, καθώς όλες οι ψήφοι καταγράφηκαν κανονικά. Παρά τις αντιδράσεις που προκάλεσε, το ενδεχόμενο ανοιχτής νοθείας δεν είναι το επικρατέστερο σενάριο γιατί όπως φαίνεται το Ισραήλ είχε αρκετά άλλα «νόμιμα» μέσα στη διάθεσή του.

Τις ίδιες ημέρες χιλιάδες χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε όλη την Ευρώπη ανέφεραν ότι βομβαρδίζονται από διαφημιστικά μηνύματα που τους καλούσαν να ψηφίσουν το τραγούδι με τον αριθμό 14. Το γεγονός ότι στα μηνύματα γινόταν ελάχιστη ή καμία αναφορά στο ότι το 14 αντιστοιχούσε στο Ισραήλ δείχνει ότι οι ισραηλινές αρχές έχουν άριστη εικόνα για τις αντιδράσεις που προκαλεί και μόνο το άκουσμα του ονόματος σε εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες. Ποιος βρισκόταν όμως πίσω από αυτή την πρωτοφανή καμπάνια; Με μια πολύ πρόχειρη αναζήτηση στα στοιχεία της διαφήμισης αποκαλυπτόταν ότι είχε πληρωθεί απευθείας από το κράτος του Ισραήλ, όπως μπορείτε να δείτε και στις εικόνες που ακολουθούν.

I open YouTube and this is half my page – a shitty ad by genocidal “israel” for their shitty @eurovision song contest entry

even more reason to boycott this genocide-normalising shitshow #BoycottEurovision2025 pic.twitter.com/cYSeMAueeX

— Mak 🍀🇵🇸 (@boldlycarryon) May 15, 2025

Πριν από ένα χρόνο ο Γιονατάν Τουβάλ, γνωστός Ισραηλινός αναλυτής, ο οποίος αρθρογραφεί σε κορυφαία μέσα ενημέρωσης όπως οι New York Times, η Washington Post, οι Los Angeles Times και το περιοδικό Time είχε κάνει μια ακόμη αποκάλυψη. Σε μήνυμά του στο X ανέφερε τα εξής: «ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ Η ισραηλινή κυβέρνηση προσέλαβε ειδικό/ούς για να στήσουν ομάδες ψηφοφόρων σε δεκάδες χώρες με στόχο να αυξήσουν τη ψήφο του κοινού για το τραγούδι του Ισραήλ. Η προσπάθεια απέδωσε αφού το τραγούδι κέρδισε τη δεύτερη θέση».

SCOOP: Ahead of last week’s @Eurovision, the Israeli government hired expert(s) to set up voting communities across dozens of countries aimed at pumping up the popular votes for the 🇮🇱 song. The effort was successful as the song won 2nd place in the popular vote. pic.twitter.com/oB4en6rd8s

— Yonatan Touval (@Yonatan_Touval) May 14, 2024

Παρακολουθώντας κανείς την περσινή ψηφοφορία διαπιστώνει ότι ενώ το Ισραήλ θα βρισκόταν στη 12 θέση (52 βαθμοί) με βάση την ψηφοφορία των κριτών, εκτινάχθηκε στην πρώτη χάρη στις ψήφους του κοινού (323 βαθμοί) πριν πέσει τελικά στη πέμπτη* θέση. Για άλλη μια φορά, η πολύ υψηλή βαθμολογία που συγκέντρωσε σε χώρες όπως η Ιρλανδία (10 βαθμούς) που ασκούν την σκληρότερη κριτική προς το κράτος του Ισραήλ είχε προκαλέσει εντύπωση ακόμη και σε ισραηλινά ΜΜΕ.

Την καταγγελία είχε επιβεβαιώσει πέρυσι μιλώντας στην ισραηλινή ιστοσελίδα Ynet και ο Ντέιβιντ Σαράνγκα ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Εξωτερικών. «Είναι αλήθεια ότι εμείς, ως υπουργείο Εξωτερικών, λειτουργήσαμε σε φιλικό προς τη χώρα ακροατήριο για να αυξήσουμε τις ψήφους» είχε δηλώσει ο Σαράνγκα, ο οποίος είχε παίξει κομβικό ρόλο σε μεγάλες επιχειρήσεις προπαγάνδας του Ισραήλ στις ΗΠΑ και σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.

Αναλύοντας το ρόλο που έπαιξε το ισραηλινό διπλωματικό σώμα, το Ynet ανέφερε τα εξής: «Πριν λάβει η Golan την υποστήριξη του ευρωπαϊκού κοινού προηγήθηκε μια εκστρατεία του Υπουργείου Εξωτερικών και του Γραφείου Δημοσίων Σχέσεων της κυβέρνησης για τους λάτρεις του Eurovision, στην οποία η εκπρόσωπος του Ισραήλ απευθύνθηκε σε αυτούς στα γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, γερμανικά, τσεχικά, λετονικά, εσθονικά, αλβανικά, γεωργιανά και αγγλικά και τους ζήτησε να την ψηφίσουν… Τα βίντεο που γύρισε η Γκολάν ανέβηκαν σε ειδικό κανάλι στο YouTube και έλαβαν πάνω από 14 εκατομμύρια προβολές. Η εκστρατεία απευθυνόταν σε κοινό που επιλέχθηκε με βάση λεπτομερή ανάλυση των προτύπων ψήφου στο παρελθόν και του ενδιαφέροντος που έδειξαν οι χώρες αυτές για το τραγούδι «Hurricane». Το Υπουργείο Εξωτερικών και η Υπηρεσία Δημοσίων Σχέσεων έδωσαν έμφαση σε ακροατήρια που αγαπούν τη Eurovision, όπως η LGBT κοινότητα στην Ευρώπη, μέλη fan club, δημοσιογράφων που καλύπτουν τον διαγωνισμό και opinion leaders».