Οι παρεμβάσεις -χοντροειδείς, συχνά- του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα, Τζέφρυ Πάγιατ, στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας μας, δεν ήταν κάτι καινούργιο. Αν και φρόντιζε να κρατάει κάπως το «διπλωματικό πρωτόκολλο» και να ρίχνει περισσότερο βάρος στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, αναμασώντας διαρκώς την καραμέλα της θεαματικής αναβάθμισής τους και της στρατηγικής συνεργασίας ΗΠΑ - Ελλάδας. Λογικό. Εξάλλου, οι ΗΠΑ δεν τα’ χουν καλά -στην παρούσα και μέχρι νεωτέρας- με τον Ταγίπ Ερντογάν, ενώ θέλουν να ανακόψουν τη ρωσική επιρροή στην ευρύτερη περιοχή μας. Ως εκ τούτου, κόπτονται για να τα’ χουν καλά με την Ελλάδα, γιατί την έχουν ανάγκη.

Παρά ταύτα, ο ίδιος επανειλημμένως δεν δίστασε να παρέμβη ανοικτά για αυστηρά εσωτερικά θέματα της χώρας, όπως για την κοινοπραξία που πήρε το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, τον ρόλο των κινεζικών επενδύσεων, ενώ δεν έχανε την ευκαιρία να πλέκει τη μια το εγκώμιο της κυβέρνησης Τσίπρα και εσχάτως να λοξοκοιτάζει και προς την κατεύθυνση της Πειραιώς. Αυτό, όμως, που κατεγράφη πρόσφατα στη συμπρωτεύουσα, όπου, από το βήμα του Thessaloniki Summit, ο Αμερικανός πρέσβης άρχισε να σχολιάζει τα περί της παραίτησης του πρώην υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, μάλλον ξεπερνάει τα όρια της «διπλωματικής ευπρέπειας». Στην προκειμένη, ο Τ.Πάγιατ, ο οποίος από πολλούς έχει χαρακτηριστεί ως «νέος Πιούριφοϊ», μάλλον εμφανίστηκε σε ρόλο πολιτικού αναλυτή και σχολιαστή για πολιτικά πρόσωπα και δρώμενα στη χώρα, παρά ως διπλωμάτης.

Ο άτσαλος τρόπος, με τον οποίο συμπεριφέρεται ο κ.Πάγιατ, καλύπτοντάς τον πίσω από τα επικοινωνιακά πυροτεχνήματά του και τα αντίστοιχα τιτιβίσματά του, έχει τη μικρότερη σημασία. Το σημαντικότερο είναι τα μηνύματα που, προφανώς, επεδίωξε να εκπέμψει για την παραίτηση Κοτζιά. Τι δήλωσε, λοιπόν, ο κ.Πάγιατ, με -εμμέσως πλην σαφώς- απαξιωτικό στυλ; «Κανείς δεν είναι αναντικατάστατος», είπε. Βέβαια, εάν η αναφορά αυτή δεν γινόταν από ένα πρόσωπο με πάμπολλες παρεμβάσεις στη χώρα μας, ουδείς θα έδιδε σημασία. Στην περίπτωση του Πάγιατ, όμως, αυτό το «ε, δεν καιγόμαστε που έφυγε ο Κοτζιάς, έχουμε άλλους με τους οποίους συνεννοούμαστε καλύτερα», που, ούτε λίγο ούτε πολύ, άφησε να εννοηθεί, προκαλεί εντύπωση. Πόσο μάλλον, όταν κάποιοι, εδώ και καιρό συστηματικά καλλιεργούσαν την εικόνα του «ανθρώπου των Αμερικάνων» για τον Έλληνα πρώην υπουργό Εξωτερικών. Άλλο, αν προηγουμένως του είχαν προσάψει τη ρετσινιά του «ρωσόφιλου», πιο πριν του «κινεζόφιλου», κ.ο.κ.

«Θιγμένος»;

Είπε, όμως, και κάτι ακόμα πιο ενδιαφέρον ο κ.Πάγιατ: «Ο υπουργός Κοτζιάς έχει πολλούς φίλους στην Ουάσιγκτον και του πιστώνουμε την καλλιέργεια των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και της εικόνας της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας στα Βαλκάνια. Όμως αυτές οι σχέσεις ξεπερνούν τα πρόσωπα». Άραγε, τι να εννοούσε; Ότι ο Νίκος Κοτζιάς ουδόλως συνεννοούταν μαζί του, αλλά τις όποιες επαφές του τις έκανε απευθείας με την Ουάσιγκτον; Και, εάν ήταν ο πρώην υπουργός Εξωτερικών που έβαζε στην πάντα τον Τ.Πάγιατ, με ποιους κυβερνητικούς και πολιτικούς παράγοντες στην Αθήνα συνεννοείτο τότε ο Αμερικανός πρέσβης; Ως γνωστόν, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, από την πρώτη στιγμή της νέας κατάστασης που άρχισε να διαμορφώνεται στην Ουάσιγκτον, το 2017, με την αλλαγή στην προεδρία των ΗΠΑ, μέχρι σήμερα, διατηρούσε στενές σχέσεις με πρόσωπα που προΐσταντο του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ και του State Department.

Οι αναφορές Πάγιατ στο πρόσωπο του Ν.Κοτζιά έχουν ιδιαίτερη σημασία υπό το φως των δηλώσεων του δεύτερου τις τελευταίες εβδομάδες, μετά την αποχώρησή του από το υπουργείο Εξωτερικών. Και ειδικά για την ελληνορωσική διπλωματική κρίση, την οποία τόσο κυβερνητικοί κύκλοι, όσο και ο ρωσικός παράγων έσπευσαν να χρεώσουν αποκλειστικά στον πρώην υπουργό. Ο Ν.Κοτζιάς, λοιπόν, επανειλημμένως δήλωσε ότι την απόφαση για απελάσεις Ρώσων διπλωματών, το καλοκαίρι, και τη δημοσιοποίησή τους, δεν την έλαβε ο ίδιος, αλλά το μέγαρο Μαξίμου και οι αρμόδιες ελληνικές «υπηρεσίες». Ο ίδιος, δε, απλά έλαβε εντολές, τις οποίες «εκτέλεσε» (!). Εάν είναι έτσι τα πράγματα, όπως τα περιγράφει ο πρώην υπουργός, είναι αναμενόμενο να βγάζει μια… «ξυνίλα» ο Αμερικανός πρέσβης, την οποία δεν κατάφερε να αποβάλλει μέσω των πιο πολιτικά ορθών τοποθετήσεων στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ . Όπως και να’ χει, πάντως, είναι προτιμότερο για τη χώρα να διατηρεί κάποιος Έλληνας υπουργός ανοικτή γραμμή με την Ουάσιγκτον, παρά να συνεννοείται μέσω «ταχυδρόμων». Η Ελλάδα, άλλωστε, έχει πικρή εμπειρία από τις «διαμεσολαβήσεις» Αμερικανών πρέσβεων στο παρελθόν.

Η συμφωνία για τη Σούδα

Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι οι δηλώσεις Πάγιατ γίνονται στο φόντο, όχι μόνον των όσων είπε ο Ν.Κοτζιάς, αλλά και της επίσκεψης του υπουργού Άμυνας, Πάνου Καμμένου, προ εβδομάδων στις ΗΠΑ. Ως γνωστόν, την εκεί επίσκεψή του προετοίμασε, ως είθισται βάσει της διπλωματικής πρακτικής, ο Αμερικανός πρέσβης, ο οποίος και τον συνόδευσε στην Ουάσιγκτον. Εκτός των άλλων, ο Τ.Πάγιατ, εδώ και πάρα πολλούς μήνες έχει κάνει το δρομολόγιο Βασιλίσσης Σοφίας - Χολαργός πιο τακτικό και από το αμερικάνικη πρεσβεία - οικία πρέσβη που είναι μόλις εκατό μέτρα απόσταση. Όπως άπαντες ενθυμούνται, η επίσκεψη Καμμένου στις ΗΠΑ συνοδεύτηκε από έντονους κυβερνητικούς τριγμούς, εξαιτίας των δηλώσεών του για τη Συμφωνία των Πρεσπών, κάτι που κλιμάκωσε την ρήξη με τον Ν.Κοτζιά, και τελικώς στην έξοδο του δεύτερου από την κυβέρνηση.