Της Νεφέλης Λυγερού

Η παροιμιώδης ατάκα του Νίκου Κοτζιά «πριν πάω για διακοπές θα λύσω και το Αλβανικό» έχει δικαίως καταλάβει μία θέση στο πάνθεον των κατά καιρούς αμφιλεγόμενων πολιτικών δηλώσεων. Τη νέα ένταση στις ελληνοαλβανικές σχέσεις προκαλεί η απόφαση Ράμα να δημεύσει ουσιαστικά περιουσίες που ανήκουν σε Βορειοηπειρώτες στη Χειμάρρα, με το επιχείρημα της τουριστικής αξιοποίησης.

Η απόφαση αυτή της κυβέρνησης Ράμα πατάει στο γεγονός ότι οι Βορειοηπειρώτες ιδιοκτήτες δεν έχουν τίτλους ιδιοκτησίας, επειδή το αλβανικό κράτος δεν τους έχει δώσει, όπως σε όλους τους Αλβανούς μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Χότζα, το οποίο είχε καταργήσει την ατομική ιδιοκτησία. Η ενέργεια αυτή έρχεται ως συνέχεια άλλων προκλητικών δηλώσεων και ενεργειών της αλβανικής πλευράς.

Το αλβανικό κράτος αναγνώριζε ότι αυτές οι περιουσίες ανήκουν σε ιδιώτες, αλλά εκμεταλλεύτηκε το γεγονός ότι μετά το 1990 τους είχαν αποδοθεί με κάποια χαρτιά που ήταν ένα είδος υποσχετικής, αντί για τίτλος ιδιοκτησίας. «Θεωρητικά είχαμε την ιδιοκτησία στα χέρια μας, αλλά δεν μπορούσαμε να την εγγράψουμε στο υποθηκοφυλακείο και να την αξιοποιήσουμε, να χτίσουμε ή να πουλήσουμε» εξηγεί ομογενής ιδιοκτήτης έκτασης που δημεύεται, χωρίς αποζημίωση.

Άμεση ήταν η αντίδραση των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Το ΚΚΕ σε ανακοίνωσή του βάλλει τόσο κατά της Αλβανίας όσο και της ΕΕ, σημειώνοντας ότι αυτή η ενέργεια «δεν αποτελεί παράγοντα σταθερότητας και εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ των χωρών». Ο πρόεδρος της ΝΔ έστειλε επιστολή προς τον Ευρωπαίο Επίτροπο Γιοχάνες Χαν, αρμόδιο για τη Διεύρυνση και για θέματα Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, καλώντας την ΕΕ να λάβει άμεσα μέτρα. Σε επιστολή του σημειώνει πως η μεταφορά οικοπέδων της μειονότητας στο αλβανικό υπουργείο Τουρισμού «συνιστά ευθεία παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων […] και αντίκειται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου».

Εκεί θα βασίσουν την υπερασπιστική τους γραμμή και οι Βορειοηπειρώτες. Στο γεγονός δηλαδή ότι η παραπάνω απόφαση αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της σύμβασης για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, την οποία έχει υπογράψει η Αλβανία το 1999. Ωστόσο, τέτοιες καταστάσεις δεν είναι πρωτόγνωρες για τους Έλληνες της περιοχής.

Για την ακρίβεια, μετά την εκτέλεση του Κωνσταντίνου Κατσίφα ανέμεναν μία κλιμάκωση των πιέσεων. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο Ράμα δεν έχει καμία διάθεση να αποφορτίσει το βαρύ κλίμα. Αντιθέτως, σχεδιάζει την κατάργηση νόμου του 1991, με τον οποίο έγινε η απόδοση των περιουσιών στους παλιούς ιδιοκτήτες τους. Mε βάση αυτόν τον νόμο διεκδίκησε η μειονότητα τίτλους ιδιοκτησίας.

Και όλα αυτά ενώ Αθήνα και Τίρανα επικοινωνούσαν μετά την εκτέλεση του Κωνσταντίνου Κατσίφα για να βρουν κοινό έδαφος και να αποκαταστήσουν μία στοιχειώδη ηρεμία στις διμερείς σχέσεις και στους κόλπους της ελληνικής μειονότητας. Ο Αλβανός πρωθυπουργός, όμως, εμφανίζεται αποφασισμένος να κλιμακώσει τις προκλήσεις, ποντάροντας στο γεγονός ότι η κυβέρνηση Τσίπρα δείχνει απρόθυμη να αντιδράσει, εφαρμόζοντας αντίμετρα.

Πηγή: SLpress