Στις 19 Ιουλίου ο λαός της Συρίας καλείται στις κάλπες να εκλέξει την νέα του Βουλή (Εθνοσυνέλευση). Το κατά πολύ μεγαλύτερο μέρος του λαού ζει πλέον σε ελεύθερες περιοχές – η διαφορά στον τομέα αυτό από τις προηγούμενες εκλογές είναι τεράστια. Ακόμα και οι παραπλανημένοι, που παρασύρθηκαν να στραφούν εναντίον της χώρας, μπορούν να επωφεληθούν από την αμνηστία που έχει δοθεί για εγκλήματα κατά του κράτους που διαπράχθηκαν ως τις 22 Μαρτίου του 2020. Αναμένεται σημαντική συμμετοχή σε αυτές τις εκλογές που θα ήταν ρεκόρ αν δεν υπήρχε το πρόβλημα του κορονοϊού (οι εκλογές αναβλήθηκαν γι αυτόν τον λόγο, όμως η κατάσταση φαίνεται ότι ελέγχεται).

Από την άποψη της εσωτερικής πολιτικής δυναμικής είναι πιά ξεκάθαρο εντός και εκτός της πολύπαθης χώρας, ότι οι περιοχές που δεν ελέγχονται από την κυβέρνησή της είναι στην ουσία κατεχόμενες από ξένες δυνάμεις. Ο τζιχαντιστικός θύλακας στην Ίντλιμπ είναι πεδίο αντιπαράθεσης τριών ένοπλων φατριών της κυρίαρχης (ακόμα) πρώην Νούσρα, της πιο σκληρής τάσης των “πιστών” στην αλ Κάϊντα και των ομάδων του τέως Ελεύθερου Συριακού Στρατού που οργανώνει και χρηματοδοτεί η Τουρκία. Οι τελευταίες ασκούν μαζί της εξουσία στο πολύπαθο Αφρίν και στις δύο ζώνες δυτικά και ανατολικά του Ευφράτη που κατέλαβαν μαζί με τον τουρκικό στρατό, χωρίς ούτε εκεί να έχει αποκατασταθεί καν η τάξη, μια και συχνά-πυκνά ξεσπούν ένοπλες συγκρούσεις συμμοριών, σκάνε βόμβες σε κατοικημένες περιοχές και αναφέρονται κρούσματα λεηλασίας των περιουσιών των κατοίκων. Οικονομικά οι περιοχές αυτές δεν είναι βιώσιμες. Η Τουρκία μαζί με τους τζιχαντιστές συμφώνησαν να επεκταθεί η χρήση της τουρκικής λίρας ως τρέχοντος νομίσματος και στον θύλακα της Ίντλιμπ. Ούτε λόγος για την λεηλασία του βιομηχανικού και οικιακού εξοπλισμού στο άλλοτε κατεχόμενο Χαλέπι, που όταν απελευθερώθηκε είχε ξεγυμνωθεί από ό,τι είχε αξία και μπορούσε να μεταφερθεί. Κατά τα λοιπά, η Τουρκία ζητά και πολλοί Ευρωπαίοι και Αμερικανοί είναι διατεθειμένοι να την υποστηρίξουν οικονομικά για να περιθάλψει τους Σύρους που (και) αυτή προσφυγοποίησε και λεηλάτησε…

Στα ανατολικά η πολυδιαφημισμένη “Ροτζάβα” δεν έχει εξαφανιστεί τυχαία από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Στα δύσκολα, το μεγάλο απελευθερωτικό κίνημα και οι δήθεν κοινωνικοί πειραματισμοί πήγαν περίπατο και ό,τι σώθηκε, σώθηκε χάρη στο Συριακό Αραβικό Στρατό που κρατά ανοιχτή την βόρεια οδική αρτηρία προς Χασάκα και Καμισλί (στα βορειοδτυικά της χώρας) και διέσωσε από βέβαιη κατάληψη από τους Τούρκους το Άιν αλ Άραμπ (Κομπάνι) και την πόλη του Μάνμπιτζ. Αν ακόμα υπάρχουν Κούρδοι στα σπίτια τους σήμερα κατά μήκος των συρο-τουρκικών συνόρων, τούτο οφείλεται στην Δαμασκό και βέβαια στην τότε διπλωματική παρέμβαση της Μόσχας.

Οι Κούρδοι της Συρίας γνωρίζουν ποια είναι η κυβέρνηση της χώρας τους και βλέπουν τους ηγέτες του PYD, να περιορίζουν τις φιλοδοξίες τους στην υποστήριξη της κλοπής του πετρελαίου της Συρίας από τους Αμερικανούς στα ανατολικά της χώρας. Εκτιμώ ότι σε αυτές τις εκλογές θα υπάρχει σημαντική προσέλευσή τους στις κάλπες.

Η εικόνα συμπληρώνεται με την κατάσταση στα νοτιοδυτικά, όπου αφενός στην έρημο διατηρείται η παράνομη αμερικανική παρουσία (με απαγόρευση πρόσβασης των συριακών ενόπλων δυνάμεων και υπέρπτησης από την συριακή πολεμική αεροπορία), που έχει ως αποτέλεσμα να διατηρούνται απομεινάρια του Ισλαμικού Κράτους σε σπηλιές της περιοχής, επιχειρώντας με την αντικειμενική κάλυψη των Αμερικανών σποραδικές επιδρομές σε στρατιωτικά φυλάκια του στρατού. Χωρίς το ασφαλές καταφύγιο που προσφέρουν οι δυνάμεις των ΗΠΑ, είναι βέβαιο ότι θα είχαν εξοντωθεί.

Η δεύτερη πλευρά της κατάστασης στα νότια της χώρας δείχνει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, αλλά και τα προβλήματα που παραμένουν. Υπάρχουν ακόμα κάποιοι αντίπαλοι της κυβέρνησης, που, ενώ έχουν αμνηστευτεί, επιχειρείται να ξαναμπούν σε ένοπλη αντιπαράθεση με τις αρχές ασφαλείας. Γίνεται προσπάθεια να αξιοποιηθεί για τον σκοπό αυτό μια εύλογη δυσφορία του κόσμου από την δύσκολη οικονομική κατάσταση και τα πρόσθετα προβλήματα που προκαλούνται από την συνεχή απαξίωση της συριακής λίρας. Όμως φαίνεται πως ο κόσμος εκεί δεν θέλει επανάληψη των συγκρούσεων και το μέγιστο που μπορούν να δημιουργήσουν οι τζιχαντιστές και οι ξένες υπηρεσίες είναι αστυνομικού επιπέδου προβλήματα, χωρίς να μπορούν να προβάλουν στρατιωτικού επιπέδου απειλή. Μένει να δούμε αν η δυσαρέσκεια για τα κοινωνικο-οικονομικά θα εκφραστεί στις κάλπες, με ποιόν τρόπο και σε ποια έκταση.

Είναι πάντως σαφές ότι η συνέχιση του εμπάργκο εμποδίζει την χώρα να ανακάμψει και πιέζει την οικονομία της και ιδιαίτερα τις λαϊκές τάξεις της. Η απανθρωπία της Δύσης φαίνεται από το γεγονός ότι ακόμα και εν μέσω πανδημίας δεν ανέστειλε το εμπάργκο ούτε καν για τα φάρμακα. Τώρα μάλιστα με νέα απόφαση οι ΗΠΑ επιχειρούν να εμποδίσουν ακόμα και την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας προς την Συρία. Στην πραγματικότητα βέβαια εδώ και χρόνια χρησιμοποιούν ανθρωπιστικά κονδύλια και μη κυβενητικές οργανώσεις για να υπονομεύσουν την κυριαρχία της Συρίας και να στηρίξουν τους τζιχαντιστές. Υπάρχει το γνωστό παράδειγμα των “Γιατρών Χωρίς Σύνορα” που χρηματοδότησαν αφίσες στο Μετρό της Αθήνας εναντίον της Συρίας, όταν γινόταν η επιχείρηση που είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση της Γούτα. Το πώς και γιατί χρήματα για ιατρική και φαρμακευτική βοήθεια κατέληξαν σε προπαγανδιστική δραστηριότητα εναντίον της κυβέρνησης της Συρίας κανείς δεν μπήκε στον κόπο να το εξηγήσει.

Οι νέες ανακοινώσεις κλιμακώνουν αυτή την απαράδεκτη, παράνομη και ανήθικη πρακτική.

Η Συρία, όπως έχω γράψει και άλλοτε, είναι η κατεξοχήν φιλική χώρα (και κράτος) προς την Ελλάδα. Για λόγους κοινωνικούς, ιστορικούς, πολιτικούς και οικονομικούς δεν έπρεπε να είχαν διακοπεί καθόλου οι διπλωματικές σχέσεις. Εξάλλου άλλες χώρες μέλη της ΕΕ τις διατήρησαν, χωρίς να έχουν για αυτές ανάλογη σπουδαιότητα, όσο για την Ελλάδα.

Το 1915, με άλλη αφορμή, ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε πει ότι “η Ελλάδα είναι πολύ μικρή χώρα για να κάνει τόσο μεγάλη ατιμία”. Τα τελευταία χρόνια έχει δυστυχώς αποδειχθεί (τουλάχιστον στην περίπτωση της Συρίας) ότι ενώ η χώρα μας είναι λίγο μεγαλύτερη από τότε, η ατιμία των κυβερνήσεών της έχει πολλαπλασιαστεί. Ακόμα δεν έχουν αποκατασταθεί οι διπλωματικές σχέσεις με την Αραβική Δημοκρατία της Συρίας. Ανακοινώθηκε μια διπλωματική αποστολή πριν λίγο καιρό από το Υπουργείο Εξωτερικών, χωρίς δυστυχώς καμία συνέχεια. Σε διπλωματικούς κύκλους της Αθήνας ακούγονται προβληματισμοί του τύπου “μπορεί να δυσαρεστηθεί το Ισραήλ”, που θα ήταν αστείοι, αν δεν ήταν τραγικοί.

Η χώρα μας θα έπρεπε, και θα μπορούσε να κάνει πολλά. Πριν από όλα να ανοίξει ξανά την πρεσβεία στην Δαμασκό και προξενείο για τους εκεί Έλληνες πολίτες (που εξυπηρετούνταν, προ κορονοϊού, από την Βηρυτό!) και να δεχθεί πρέσβη της Συρίας στην Αθήνα. Να στηρίξει το χειμαζόμενο Πατριαρχείο Αντιοχείας και τους ρωμιούς-ορθοδόξους της Συρίας, καθώς και όλο τον λαό της χώρας με ανθρωπιστική και άλλη βοήθεια. Να βοηθήσει την οικονομική ανασυγκρότηση της Συρίας, έστω μόνο με τεχνική βοήθεια. Να βοηθήσει ελληνικές εταιρίες να συμβάλουν, εφόσον συμφωνηθεί και με την κυβέρνηση της Συρίας, στην ανοικοδόμησή της. Να εναντιωθεί στο εμπάργκο κατά της Συρίας, ξεκινώντας από την άμεση κατάργηση του στα φάρμακα. Ακόμα και με επιχείρημα τον ρεαλισμό, να πρωτοστατήσει στην αποκατάσταση των διπλωματικών και οικονομικών σχέσεων της Συρίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εκείνο που είναι ακόμα θλιβερότερο είναι η σιωπή στη δημόσια συζήτηση σχετικά με τα θέματα αυτά στην Ελλάδα. Κανένας πολιτικός ή εκκλησιαστικός παράγοντας δεν έχει ζητήσει ούτε καν αυτονόητα πράγματα, όπως μια διεθνή έρευνα για την τύχη του Μητροπολίτη Βερροίας (δηλ. Χαλεπίου) Παύλου που απήχθη από τους τζιχαντιστές και αγνοείται εδώ και χρόνια.

Υπάρχουν και άλλες πλευρές σημαντικές για τα ελληνικά συμφέροντα. Η ανάδειξη και υποστήριξη της ελληνιστικής πολιτιστικής κληρονομιάς στη Συρία, από Έλληνες αρχαιολόγους και η ανάπτυξη δεσμών μεταξύ δημάρχων και δήμων Συρίας και Ελλάδας, ιδιαίτερα της βόρειας, που θα ενισχυόταν έτσι από την πολιτισμική επίθεση που δέχεται, όσον αφορά την ελληνικότητα της Μακεδονίας.

Υπενθυμίζω ότι σε πολλές μεσογειακές χώρες οι Τούρκοι χρηματοδοτούν αναστηλώσεις οθωμανικών μνημείων.

Πολλά μπορούν να γίνουν. Αρκεί να υπάρχει ακόμα κάποιο μικρό κατάλοιπο από το θρυλούμενο ελληνικό φιλότιμο. Υπάρχει;