Το οριστικό τέλος της δημοκρατίας


Του Αναστάσιου Κώνστα *

Παρατίθεται απόσπασμα από την απόφαση της Συντονιστικής Επιτροπής της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος σχετικά με το νομοσχέδιο που προωθείται με κυβερνητική πρωτοβουλία:

"Α. Σχετικά με τις διατάξεις του σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη «Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις και άλλες διατάξεις», επισημαίνει τα εξής:

1. Η Συντονιστική Επιτροπή θεωρεί θεμελιώδους σημασίας την προστασία που παρέχει το άρθρο 11 του Συντάγματος για την άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και τη διενέργεια δημοσίων συναθροίσεων. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή καταλείπονται στον κοινό νομοθέτη στενά περιθώρια για τη ρύθμιση της άσκησης του συγκεκριμένου δικαιώματος και ιδίως για τον περιορισμό του.
2. Η προληπτική πλήρης απαγόρευση των συναθροίσεων με απόφαση της Αστυνομικής ή Λιμενικής Αρχής πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματος και βρίσκεται εκτός Συνταγματικού πλαισίου.
3. Οι περιορισμοί στην άσκηση του δικαιώματος σε οποιαδήποτε φάση της συνάθροισης και ενόψει της απαιτούμενης στάθμισης που επιβάλλει η σύγκρουση συνταγματικών δικαιωμάτων, αφενός του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και αφετέρου του δικαιώματος συμμετοχής στην κοινωνική και οικονομική ζωή, πρέπει να γίνεται από τον αρμόδιο εισαγγελικό λειτουργό και υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι, λαμβανομένων υπόψη των συγκεκριμένων περιστάσεων, διαταράσσεται δυσανάλογα η οικονομική ζωή, ώστε να θεωρείται η άσκηση του εν λόγω δικαιώματος προδήλως καταχρηστική.
4. Η παράβαση των νόμιμων υποχρεώσεων του οργανωτή μιας συνάθροισης δεν μπορεί να συνεπάγεται αντικειμενική ποινική ή αστική ευθύνη του, καθώς τούτο έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της ενοχής και της υπαιτιότητας".

Είναι φανερό - παρά τη διπλωματική γλώσσα που χρησιμοποιείται στην ανακοίνωση - ότι το υπό ψήφιση νομοσχέδιο αντίκειται στο Σύνταγμα. Αποτελεί κλασική μεθόδευση έμπρακτης κατάργησης συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων η θέσπιση περιορισμών που ουσιαστικά καταργούν τον πυρήνα του δικαιώματος. Δημοκρατία χωρίς θεσπισμένο τρόπο δημόσιας λαϊκής διαφωνίας δεν υπάρχει. Τα δε μέσα αποθάρρυνσης των συναθροίσεων, όπως η αντικειμενική αστική και ποινική ευθύνη του διοργανωτή, σαφώς κατατείνουν στην κατάργηση των συναθροίσεων, αφού είναι αδύνατος ο πλήρης έλεγχος αυτών από τον εκάστοτε διοργανωτή.

Η παραπάνω απόφαση είναι κατά την άποψή μου ελλιπής. Δεν αρκεί η διαπίστωση του κινδύνου. Απαιτείται πρόσκληση προς τους πολίτες να περιφρουρήσουν τα συνταγματικά τους δικαιώματα. Η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος είναι θεσμικός φορέας και ex officio ένας από τους αρμόδιους φορείς για την προάσπισή τους. Ο ΔΣΑ έχει ισχυριστεί – και ορθά – στο παρελθόν ότι είναι ο μεγαλύτερος επιστημονικός σύλλογος στη χώρα. Θα έπρεπε λοιπόν να λάβει ξεκάθαρη θέση απέναντι στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο. Κατά την άποψη του γράφοντος πρέπει να ξεκαθαρίσει με ποιο μέρος της κοινωνίας είναι και κυρίως να είναι συνεπής στις θέσεις του. Διότι και αυτές εμφανίζονται εκ διαμέτρου αντίθετες, αφού, ενώ προσέφυγε κατά του 1ου μνημονίου και εξέδωσε την ανακοίνωση της 26-7-2010 διαπιστώνοντας πλήρη εκχώρηση της νομοθετικής και εκτελεστικής λειτουργίας στην τρόικα (κι επομένως κατάλυση του Συντάγματος), εντούτοις στο δημοψήφισμα της 5-7-2015 έλαβε θέση υπέρ του ΝΑΙ ερχόμενος σε πλήρη αντίθεση με το 61,3% της ελληνικής κοινωνίας. Δεν γίνεται λοιπόν να είσαι και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ...

Σε κάθε περίπτωση για τον απλό πολίτη η αντίδραση στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο είναι μονόδρομος. Τουλάχιστον για όσους πιστεύουν ότι στις δημοκρατίες υπάρχει δικαίωμα δημόσιας διαφωνίας και διαμαρτυρίας. Ο έλεγχος της εκάστοτε εξουσίας είναι κομβικός για τη λειτουργία ευνομούμενης και δημοκρατικής πολιτείας. Όταν καταργείται, η δημοκρατία φυλακίζεται.

Ποια δημοκρατία θα αναρωτηθούν δικαίως πολλοί. Δεν μπορώ να πω ότι θα έχουν άδικο, ιδίως με όσα ζούμε τα τελευταία δέκα χρόνια... Οι περιπτώσεις ευθείας παραβίασης του Συντάγματος είναι δυστυχώς πάμπολλες, ο δε μόνιμος χαρακτήρας τους παραπέμπει σε κατάλυση και όχι σε απλή παραβίαση του Συντάγματος. Ενδεικτικά ο τρόπος θέσπισης των μνημονίων, η υποβολή της χώρας σε ξένο δίκαιο και ξένα δικαστήρια, η ανοιχτή παραδοχή των κυβερνώντων ότι εκβιάστηκαν, ο πλήρης καθορισμός της οικονομικής πολιτικής της χώρας μας από τους ξένους, η υποθήκευση δημόσιας περιουσίας, η ανατροπή του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος της 5-7-2015 και η αποδοχή μη εισαγωγής προς ψήφιση νόμων χωρίς την προέγκριση των ξένων είναι λίγες μόνο αποδείξεις της κατάλυσης του Συντάγματος. Τεκμηρίωση των παραπάνω υπάρχει κατά κύριο λόγο σε πολλά κείμενα του συνταγματολόγου και καθηγητή Γ. Κασιμάτη, στην παλαιά στάση του ΔΣΑ σε σχέση με το 1ο μνημόνιο και στο βιβλίο “Το αγαπημένο μου Σύνταγμα” του πρώην Προέδρου του Αρείου Πάγου Βασίλειου Νικόπουλου. 

Όλα αυτά συνιστούν ένα “παρασύνταγμα” που εμφανίζει πολλές αναλογίες με το πλαίσιο των μετεμφυλιακών διαταγμάτων, τα οποία ίσχυαν για αρκετό διάστημα παράλληλα με το Σύνταγμα του 1952 και σε πολλές περιπτώσεις το είχαν θέσει εκποδών. Σίγουρα πάντως δεν αποτελούν πρόοδο, ούτε ενδυνάμωση της έστω αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, η οποία ούτως ή άλλως στενάζει υπό το βάρος του περίφημου μπόνους των 50 εδρών, το οποίο ευθέως νοθεύει την έκφραση της λαϊκής βούλησης σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις από το 2009 κι έπειτα, καθιστώντας έτσι κενό γράμμα την υποτιθέμενη νομιμοποίηση όλων των κυβερνήσεων που εκλέχθηκαν έκτοτε.


Συμπερασματικά πρέπει να επισημανθεί ότι το υπό έγκριση νομοσχέδιο για τη “ρύθμιση” των δημόσιων υπαίθριων συναθροίσεων είναι ένα ακόμα βήμα – ίσως η χαριστική βολή κατά την προσφιλή συνήθεια των αγαπημένων μας “εταίρων” - σε όσα ψήγματα δημοκρατίας είχαν απομείνει στη χειμαζόμενη πατρίδα μας.

Αν λοιπόν δεν βγούμε τώρα στους δρόμους, μετά δεν θα επιτρέπεται...

Όταν η αδικία γίνεται νόμος, η αντίσταση γίνεται καθήκον. 

*Αναστάσιος Κων. Κώνστας, Δικηγόρος Αθηνών παρ’ Αρείω Πάγω


Δρόμος ανοιχτός

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου