Η Φιλοσοφία της Κουλτούρας της Σταθερότητας


Του Σπύρου Στάλια *

Όσο τα κόμματα αποδέχονται το ευρώ και την παραμονή μας στην ευρωζώνη, τόσο πολύ διολισθαίνουν προς την ταύτιση.

Όσοι ακούτε ότι μπορεί από τα κόμματα και τα κινήματα της αντιπολίτευσης να ασκηθεί μια άλλη καταστρεπτική πολιτική πέραν αυτής των μνημονίων, κλείστε τα’ αυτιά σας, συνειδητά ψεύδονται. Και κυρίως, όσοι ισχυρίζονται ότι θα ασκήσουν πολιτική που αντιβαίνει στις αρχές του ευρώ ψεύδονται ασυστόλως ή έχουν μαύρα μεσάνυχτα. Ο καυγάς γίνεται για την εξουσία, χωρίς εξουσία.

Εδώ υπάρχει μια μικρή απλή οικονομική ιστορία που εξηγεί πως η δομή του ευρώ οδηγεί σε μια και μοναδική πολιτική που εξισώνει τα κόμματα, πως συνδέονται με την προστασία του ευρώ και των κατόχων του, και πως η αξία του ευρώ είναι αντιστρόφως ανάλογη του ύψους της ανεργίας και της λιτότητας, δηλαδή της φτώχειας της μεσαίας τάξης.

Με άλλα λόγια λιτότητα και ανεργία είναι οι δυο όψεις του ευρώ. Αυτά το ευρώ σίγουρα τα εξασφαλίζει, το ζούμε άλλωστε.

Η δημιουργία του ευρώ, όπως προκύπτει από την μελέτη της Συνθήκης του Μάαστριχτ, της Συνθήκης της Λισσαβόνας και της Συμφωνίας του Δουβλίνου για την «Ανάπτυξη και την Σταθερότητα», είχε σαν στόχο την δημιουργία των όρων της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (=κοινή δασμολογική πολιτική, κοινή κανονισμοί παραγωγής εμπορευμάτων, ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, εργασίας και προϊόντων, κοινή νομισματική πολιτική, κοινό νόμισμα, και κοινή περιοριστική δημοσιονομική πολιτική) με τελικό σκοπό την διαρκή σταθερή ανάπτυξη της Ευρώπης.

Οίκοθεν νοείται ότι ένα τέτοιο εγχείρημα θα απαιτούσε ένα συνεπές ισχυρό νόμισμα με σκοπό να πείσει τους διεθνείς επενδυτές να το ζητούν και να το κάνουν μέρος του χαρτοφυλακίου τους εφ’ όσον η υψηλή του αξία θα έχει μόνιμο χαρακτήρα με την έννοια ότι είναι μέσο αποθησαυρισμού, όπως ο χρυσός, αλλά και ακόμα πιο ισχυρό.

Κατά συνέπεια το νέο νόμισμα, το ευρώ, θα έπρεπε ευθύς εξ αρχής να προικιστεί με τις αρχές της «κουλτούρας σταθερότητας» όπως εύστοχα ονόμασε τους κανόνες που διέπουν την δημιουργία και την λειτουργία του ευρώ ο οικονομολόγος J.A. Kregel. Η «κουλτούρα σταθερότητας» έχει να κάνει με αυτή καθαυτή φύση του ευρώ, κατά κύριο λόγο, και με τους περιορισμούς άσκησης της δημοσιονομικής πολιτικής από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης κατά δεύτερο λόγο.

Όπως προκύπτει από την προσεκτική μελέτη των οικονομικών των παραπάνω Συμφωνιών το ευρώ έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε σχέση με τα αλλά κυκλοφορούντα νομίσματα.

Ο πρώτος κανόνας της «κουλτούρας σταθερότητας» έχει να κάνει με την διοίκηση του ευρώ. Κατ’ αρχήν διοικείται από έναν στην κυριολεξία αυτόνομο και ανεξάρτητο οργανισμό, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), με μοναδικό στόχο την διατήρηση των τιμών σταθερών, σε οτιδήποτε εκφράζεται με ευρώ, βραχυχρονίως και μακροχρονίως. Με βάση αυτόν τον απόλυτο στόχο του μηδενικού πληθωρισμού εσαεί, θα μπορούσε να πείσει τους διεθνείς επενδυτές και τα διεθνή κεφάλαια να αποκτήσουν το ευρώ, και να αφήσουν το δολάριο ή άλλο νόμισμα, εφ’ όσον η αγοραστική του αξία θα είναι αμετάβλητη μέσα στο χρόνο.

Κατά συνέπεια έπεται του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος έχει οικοδομηθεί με στόχο να μπορεί η ΕΚΤ να επιβάλει μέτρα που θα αποσκοπούν στην προστασία της αξίας του ευρώ δηλαδή πάντα ο προσδοκώμενος πληθωρισμός στην ευρωζώνη να είναι μηδενικός. Αυτό το θέμα της υψηλής πολιτικής είχε ως αντικείμενο, που μάλλον στην Ελλάδα πέρασε στα ψιλά και πολύ ψηλά.

Έτσι λοιπόν η ΕΚΤ ανέλαβε σε πρώτη φάση προϋπολογιστικά την προσφορά χρήματος στις αγορές χρήματος και σε δεύτερη φάση, μέσω μηχανισμών καθορισμού των απαιτουμένων διαθεσίμων, των μηχανισμών της ανοικτής αγοράς και του ελέγχου των τραπεζών ως προς τις δυνατότητες τους παροχής πιστώσεων, τον εξορθολογισμό της προσφοράς χρήματος με πρωταρχικό στόχο πάντα τον μηδενικό πληθωρισμό στην ευρωζώνη.

Εδώ εγείρεται το ερώτημα για το πώς μπορεί η ΕΚΤ προσφέροντας μια δεδομένη ποσότητα χρήματος πάντα να επιτυγχάνει εντός της ευρωζώνης μηδενικό πληθωρισμό.

Εφ’ όσον ο πληθωρισμός είναι ο εχθρός της αξίας του ευρώ και εφ’ όσον ο πληθωρισμός -σύμφωνα με τους νεοκλασικούς- πηγή έχει την αύξηση των μισθών και των ημερομισθίων, η τιμή ισορροπίας πώλησης του ευρώ (επιτόκιο) θα πρέπει να αντιστοιχεί σε εκείνη την τιμή-επιτόκιο που θα γεννά τόση υψηλή ανεργία όση θα είναι ικανή να πείσει τους διεθνώς κατόχους του να μην το εγκαταλείψουν ούτε στο μακρύ μέλλον.

Με άλλα λόγια το ποσοστό ανεργίας της ευρωζώνης που εξισώνει τον πληθωρισμό με το μηδέν είναι που καθορίζει την αξία του ευρώ.

Όσο πιο μεγάλη η ανεργία, τόσο μικρότερος πληθωρισμός, τόσο μεγαλύτερη η αξία του ευρώ, τόσο μεγαλύτερη η σταθερή του ζήτηση.

Έτσι λοιπόν οι Τραπεζίτες της Κεντρικής Τράπεζας της Ευρώπης ανεπαισθήτως έγιναν τα πολιτικά αφεντικά των ευρωπαϊκών λαών υπέρ του ανά τον κόσμο κεφαλαιούχων. Θα επανέλθουμε σε αυτό το θέμα αλλά μάλλον θα έγινε ήδη αντιληπτό γιατί καλπάζει η ανεργία στην Ευρώπη και στο Νότο ιδιαιτέρως και γιατί συμπιέζονται τα εισοδήματα των εργαζομένων.

Ο δεύτερος κανόνας της «κουλτούρας σταθερότητας» είναι ότι εφ’ όσον η δημιουργία χρήματος ανατέθηκε σε ένα ιδιωτικό οργανισμό και έτσι το ευρώ έγινε ‘ιδιωτικό χρήμα’ στην κυριολεξία, τα κράτη της ευρωζώνης αμέσως ή εμμέσως αποκλείονται από την δημιουργία του χρήματος. Μετατρέπονται σε απλά μαγαζιά που χτυπάνε την πόρτα μιας ιδιωτικής Τράπεζας για να δανειστούν με ενέχυρο ομόλογα, τα οποία όμως η ΕΚΤ απαγορεύεται να τα προεξοφλήσει. Έτσι τα κράτη αποκλείονται από την δημιουργία του ευρώ αμέσως και εμμέσως και κάθε σχέση Υπουργείων Οικονομικών και ΕΚΤ εξαφανίζεται.

Τα κράτη μέλη λοιπόν γίνονται υποχείρια των ιδιωτικών τραπεζών που επιβάλουν τους όρους τους για κάθε ανάγκη που έχει ένα κράτος μέλος. Αν ένα κράτος δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες του, ειδικά αυτές που φαίνονται μη παραγωγικές στους μετόχους των ιδιωτικών τραπεζών (υγεία, παιδεία, συντάξεις, πολιτισμό), πρέπει να επιβάλουν λιτότητα και να καταστήσουν τους προϋπολογισμούς τους ισοσκελισμένους.

Ο δεύτερος κανόνας της «κουλτούρας σταθερότητας» λοιπόν έχει να κάνει με τους περιορισμούς στην δημοσιονομική πολιτική. Ουσιαστικά δημοσιονομική πολιτική και νομισματική πολιτική ασκούνται από την ΕΚΤ στην Ευρωζώνη. Οι πολιτικοί απλά επιβάλουν τα μέτρα του ιδιωτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Αποτέλεσμα, από το ιδιωτικό χρήμα κατ’ ανάγκη οδηγούμεθα στα ιδιωτικά κράτη. Κάτι όπως στην εποχή των φέουδων και των φεουδαρχών. Οίκοθεν νοείται ότι όλη η νομοθεσία των κρατών προσαρμόζεται στο νόμισμα.

Εφ’ όσον το νόμισμα είναι ιδιωτικό, πάει πολλά βήματα πίσω η Δημοκρατία και πιο πολλά πίσω η πολιτική. Οι πολιτικοί είναι όργανα του ανά τον κόσμο κεφαλαιούχων και Τραπεζιτών. Είναι θλιβερό να είσαι πια πολιτικός στην Ευρώπη. Δεν ασκείς πολιτική αλλά υπακούς σε μια έξωθεν πολιτική. Βγάζεις λεφτά όμως και ζεις καλά.

Συνοψίζοντας τα παραπάνω για το ευρώ.

Το ευρώ, ως προς την ζήτηση του είναι ο ιδεατός χρυσός, με την έννοια ότι ζητείται ως μέσον αποθησαυρισμού εξ ου και η αξία του στις παγκόσμιες αγορές.

Το ευρώ ως προς την προσφορά του είναι σπάνιο νόμισμα, σπανιότερο ακόμα και από τον χρυσό, χωρίς μεταβολές στην αγοραστική του αξία εφ’ όσον είναι συνδεδεμένο με τον μηδενικό πληθωρισμό.

Είναι το σπανιότερο προϊόν στον κόσμο από όλα τα εμπορεύματα που υπάρχουν στον κόσμο και η άξια του είναι αντιστρόφως ανάλογη της σπανιότητας του πράγμα που εγγυάται η ΕΚΤ. Η τιμή του χρυσού μεταβάλλεται καίτοι ο χρυσός είναι σπάνιος. Το ευρώ είναι ακόμα σπανιότερο.

Με άλλο λόγια το ευρώ έχει αξία ως επένδυση παρά ως μέσο κυκλοφορίας, όπως τα άλλα νομίσματα, και η απόδοση του εξαρτάται από το ύψος της ανεργίας.

Κατά συνέπεια η πραγματική αξία του ευρώ δεν εξαρτάται από την δημιουργία πραγματικού πλούτου από την δαπάνη του, είναι ουδέτερο, αλλά από το αποθησαυρισμό του και κατά συνέπεια από την λιτότητα σε όλη την ευρωζώνη. Το ευρώ τελικά είναι ένα επικίνδυνο χρήμα.

Παρ’ όλα αυτά δεν παύει αυτή την στιγμή το ευρώ να καθορίζει απολύτως την πολιτική στη Ευρώπη, πέρα από τους τετριμμένος τίτλους αριστεράς, δεξιάς, κέντρου, και σοσιαλδημοκρατίας.

Μέσα στο ευρώ αυτές είναι έννοιες άνευ σημασίας αφού χάρις στο ευρώ έχουμε φτάσει στην Ευρώπη και στην Ελλάδα η οικονομική δύναμη της ΕΚΤ και των Τραπεζών να είναι πιο θεμελιακή από την φυσική δύναμη ή την δύναμη του κράτους.

Φυσικά αυτό είναι κάτι προσωρινό γιατί η συνέχιση του θα σημάνει την απώλεια του οποιουδήποτε πλούτου της Ευρώπης.

Μόνο η ενεργός παρέμβαση του κράτους με όλα του τα εφόδια του και το νόμισμα του είναι αυτή που κάνει εφικτή την δημιουργία, μέσω της ανάπτυξης, πλούτου και τον πλούτο πηγή ισχύος και πολιτισμού. Χωρίς αυτή την παρέμβαση κάθε πολίτης, επιχειρηματίας, εργαζόμενος θα πρέπει να νοιώθει υπερβολικά ανασφαλής στην κοινωνία που ζει και τραγικά μόνος.

Όσο πιο γρήγορα λοιπόν ανατρέψουμε την επιβεβαιωμένη εξίσωση ΝΔ=ΠΑΣΟΚ=ΣΥΡΙΖΑ=ΚΚΕ που εκφράζει το ευρώ της ανισότητας, της υπανάπτυξης και της κρίσης τόσο πιο γρήγορα θα μπούμε στην ανάκαμψη του Έθνους μας.

Οτιδήποτε γίνεται αυτή την στιγμή στην Πατρίδα μας δεν γίνεται για την σωτηρία της αλλά για να πεισθούν οι ανά τον κόσμο κεφαλαιούχοι ότι το ευρώ θα είναι πάντα ισχυρό ακόμα και αν ένας λαός θυσιαστεί.

Ας προσέχουμε λοιπόν όλοι την Ανάγκη, με την Θουκυδίδεια έννοιά της, που έρχεται.

*Ο Σπύρος Στάλιας είναι Οικονομολόγος PhD - spyridonstalias@hotmail.com

Πηγή : Spyros Stalias στο facebook

Δρόμος ανοιχτός

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου