Για όσους έχουν ιστορικό βίωμα και ιστορική γνώση η Μεταπολίτευση δεν είναι μια χαμένη ευκαιρία: είναι η δυνατότητα η οποία εξαντλήθηκε
Του Θέμη Τζήμα
Στις 24 Ιουλίου 1974 συμπυκνώθηκαν και κορυφώθηκαν μια σειρά γεγονότων: οι συνέπειες της υπό αμερικανική διεύθυνση προδοσίας της Κύπρου από την χούντα, η απαξίωση του στρατιωτικού κατεστημένου στην πατρίδα μας, η γεφυροποιός παρέμβαση του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα και φυσικά η παρέμβαση των ΗΠΑ προκειμένου να αποφευχθεί μια επαναστατική ή παρόμοιου τύπου εξέλιξη.
Δεν κορυφώθηκε η παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα, ωστόσο ήταν πανταχού παρούσα, διασφαλίζοντας μια μεταπολίτευση όχι α λα Τούρκα, αλλά την έλευση μιας αστικής δημοκρατίας όχι (σοβαρά) ανάπηρης.
Αντιθέτως, τα χρόνια που ακολούθησαν και για περίπου μια δεκαπενταετία, ένα κύμα προοδευτικών μεταρρυθμίσεων άλλαξε την ελληνική κοινωνία, με τρόπο που δεν είχε λάβει χώρα ποτέ στο παρελθόν, με εξαίρεση τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις τις οποίες είχε προωθήσει το ΕΑΜ στην ελεύθερη Ελλάδα και μέχρι ενός βαθμού προηγουμένως ο βενιζελισμός – αν και σε πιο συντηρητική κατεύθυνση. Ο πρωταγωνιστής σε αυτές τις επιτυχίες ήταν ο λαϊκός ριζοσπαστισμός: είτε γνησιότερος, είτε μπολιασμένος με τις τύψεις για την σιωπή κατά την διάρκεια της χούντας.
Η ίδια η έλευση του Καραμανλή δεν μπόρεσε τελικά να εμποδίσει την αποδόμηση του κράτους της Δεξιάς, τουλάχιστον με την μορφή την οποία προδικτατορικώς είχε. Επιβίωσαν όμως η ολιγαρχία που το στήριζε, όπως και η ξένη εξάρτηση, με αποτέλεσμα μετά το 1996 να επανέλθουν πλησίστιες στον ρόλο τους.
Η σημερινή αφήγηση για την μεταπολίτευση είναι προσαρμοσμένη σε αυτή τη συνθήκη, επανασταθεροποίησης των πυλώνων του κράτους της Δεξιάς: πρώτον, αγιοποίηση της πρώτης φάσης (της καραμανλικής) με αποσιώπηση της καραμανλικής προδοσίας της Κύπρου.
Δεύτερον, απαξίωση της ευρύτερης περιόδου της μεταπολίτευσης η οποία ξεκινά με το Πολυτεχνείο, συνεχίζεται με την οξεία λαϊκή αμφισβήτηση του καραμανλισμού και της Δεξιάς και κορυφώνεται με την πρώτη οκταετία ΠΑΣΟΚ. Η μεταπολίτευση δεν είναι ένας “συρφετός”, όπως μονολογούσε ο Σαββόπουλος (απαξιώνοντας παλαιότερες δημιουργίες του), αλλά μια σύνθεση διαφορετικών στοιχείων, με ηγεμονικά το πατριωτικό και κοινωνικο-απελευθερωτικό. Οι ελίτ της σημερινής αμερικανο-γερμανο-ισραηλινής πατρωνίας χάνουν τον ύπνο τους με τέτοια πράγματα.
Εξ ου και η μεταπολίτευση είναι “η χαμένη ευκαιρία” κατά την καθεστωτική αφήγηση από τον εκσυγχρονισμό ακόμα, η οποία κορυφώθηκε τις περιόδους των μνημονίων. Αν μπορούσαμε να έχουμε μνημόνια από το 1974 και να ευχαριστούμε τις ΗΠΑ από τότε, όλα θα είχαν πάει πολύ καλύτερα. Ίσως να είχαμε βρεθεί ήδη από τώρα με το μισό Αιγαίο τουρκικό και με πέντε εκατομμύρια πληθυσμό.
Οι πρωταγωνιστές αυτής της αντίληψης για την μεταπολίτευση κατά βάση θα δίνουν τον τόνο στο Προεδρικό Μέγαρο σήμερα. Έτσι γίνεται άλλωστε εδώ και αρκετά χρόνια.
Η μεταπολίτευση για όσους έχουν ιστορικό βίωμα και ιστορική γνώση ωστόσο δεν είναι μια χαμένη ευκαιρία: είναι η δυνατότητα η οποία εξαντλήθηκε. Η δυνατότητα για την καλύτερη αστική δημοκρατία την οποία είχαμε ποτέ, για στιγμές εθνικής αξιοπρέπειας, για την ισχυρότερη κοινωνική κινητικότητα που βιώσαμε ποτέ, για οικονομική αναβάθμιση, για προοδευτικούς μετασχηματισμούς, για την απόδοση δικαιοσύνης σε έναν σημαντικό βαθμό στους αγωνιστές του λαού, αλλά όχι στους βασανιστές και προδότες του. Με όλα της τα αρνητικά, τα πήγε αρκετά καλά.
Για να γίνω λίγο ανεκδοτολογικός, ήταν γλυκιά η εκδίκηση του να βλέπεις χωριατόπαιδα, τα οποία υπό άλλες συνθήκες ή θα είχαν πάει στην εξορία ή θα δούλευαν μόνο στην οικοδομή, να γίνονται υπουργοί.
Η μεταπολίτευση όμως εξαντλήθηκε. Έδωσε το δυναμικό της. Όταν αυτό το συμβολικό, ανθρώπινο, οικονομικό και πολιτικό εξαντλήθηκε, αργά αλλά σταθερά επανήλθε η ολιγαρχία, το καθεστώς της κηδεμονευομένης δημοκρατίας, με άλλη μορφή από την προδικτατορική προφανώς.
Η λαϊκή αντίσταση έχει (πρόσκαιρα ελπίζουμε) ηττηθεί χάρη στον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα, μετά το καλοκαίρι του 2015.
Αξίζει να στοχαζόμαστε πάνω στην μεταπολίτευση. Να τιμούμε τους αγωνιστές. Να συγκρουόμαστε με τους ιστορικούς αναθεωρητές. Δεν πρέπει ποτέ να απαξιώσουμε τις νίκες του λαού μας, όποιος και αν τις εξέφρασε.
Συνηθίζουμε να σκεφτόμαστε την ιστορία με βεβαιότητες, επειδή την γράφουμε εκ των υστέρων. Όταν την ζεις και αποπειράσαι να την γράψεις, οι βεβαιότητες δεν υπάρχουν. Όνομα στην περίοδό μας θα δώσουμε όταν θα έχει ολοκληρωθεί. Ξέρουμε ωστόσο ότι εκτός από κηδεμονευόμενη και ολιγαρχική είναι και η περίοδος της ήττας του λαού. Πλημμυρίδα και άμπωτη αλλά χωρίς νομοτέλειες για νέες πλημμυρίδες. Πάνω στις ήττες θεμελιώνεται το καινούριο.
Πηγή: ΚΟΣΜΟΔΡΟΜΙΟ
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου