Πύκνωση του ιστορικού χρόνου – κίνδυνος απώλειας του ελέγχου στη λήψη αποφάσεων

 

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι έχουμε εισέλθει σε μια εντελώς νέα ιστορική περίοδο.

Του Δημήτρη Β. Πεπόνη

Μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα είχαμε την κήρυξη μερικής επιστράτευσης στη Ρωσική Ομοσπονδία, την καταστροφή μέσω δολιοφθοράς των υποθαλάσσιων αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου που συνδέουν τη Γερμανία με τη Ρωσία στη Βαλτική, τη μεταβολή στη νομική πραγματικότητα και την πολιτική τάξη στο έδαφος των τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας μέσω δημοψηφισμάτων και την διακήρυξη της προσάρτησής τους από τη Μόσχα, το επείγον αίτημα του Κιέβου για ένταξη του ουκρανικού κράτους στο ΝΑΤΟ και την απόρριψή του.

Η επιτάχυνση και η πύκνωση του πολιτικού και ιστορικού χρόνου επηρεάζουν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, ο έλεγχος επί των οποίων θα κινδυνεύσει να χαθεί, και να οδηγηθούμε σε ντόμινο εξελίξεων και ανεξέλεγκτες καταστάσεις, αν συνεχίσουν τα πράγματα να κινούνται με παρεμφερείς ρυθμούς. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι έχουμε εισέλθει σε μια εντελώς νέα ιστορική περίοδο. Οι επιταχυνόμενες πολιτικές και ιστορικές μεταβολές συνδέονται με την πολλαπλότητα των κρίσεων, τη φθορά και την αποσύνθεση της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας φιλελεύθερης αμερικανοκεντρικής τάξης.

Το κερασάκι στην τούρτα μιας εβδομάδας επιστράτευσης, δολιοφθορών και δημοψηφισμάτων (για να μην αναφερθούμε στην πορεία νομισμάτων) ήταν η ομιλία του προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας της 30ης Σεπτεμβρίου, που έγινε στο πλαίσιο της υπογραφής των συνθηκών για την προσάρτηση/ένταξη των περιφερειών Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορόζιε και Χερσώνα ως συστατικών οντοτήτων της «ιστορικής Ρωσίας». Είναι η σημαντικότερη ομιλία στην πολιτική διαδρομή του Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο λόγος τυπικά και επίσημα απευθυνόταν στους πολίτες του ρωσικού κράτους, αλλά από τη σκοπιά της κλίμακας και του εύρους του περιεχομένου και των θεμάτων που θίγει απευθύνεται σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή σίγουρα για την ιστορία της Ρωσίας, αλλά από πολλές απόψεις και ολόκληρου του πλανήτη.

Πριν από την έναρξη του πολέμου, ο συνολικός πληθυσμός των τεσσάρων περιοχών που τελούσαν υπό τον έλεγχο ή την κυριαρχία της Ουκρανίας ξεπερνούσε τα 8,5 εκατομμύρια ανθρώπους. Αν συνυπολογίσουμε την Κριμαία, τότε η πληθυσμιακή αύξηση στο σύνολο της νέας ρωσικής επικράτειας, μετά από τα δημοψηφίσματα, μπορεί να εκτιμηθεί σε περισσότερα από 10 εκατομμύρια ονομαστικά, και πιθανότατα γύρω στα 7-8 εκατομμύρια ουσιαστικά. Ως αποτέλεσμα της προσάρτησης εδαφών ο πληθυσμός της Ρωσικής Ομοσπονδίας θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια.

Εδαφικά, οι περιοχές που προσαρτά η Ρωσία, μαζί με την Κριμαία, έχουν συνολική έκταση περίπου 135.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Για να έχει αντίληψη της τάξης μεγέθους ο αναγνώστης μιλάμε για μια έκταση μεγαλύτερη από κράτη όπως η Σερβία, η Ουγγαρία, η Πορτογαλία, η Κορέα (Νότια ή Βόρεια), η Ελλάδα, και ελαφρώς μικρότερη από την Τυνησία ή το Μπαγκλαντές.

Στρατηγικά, το κύριο όφελος είναι ο έλεγχος του μεγαλύτερου μέρους της βόρειας ακτής της Μαύρης Θάλασσας που ήταν υπό τον έλεγχο του ουκρανικού κράτους (συμπεριλαμβανομένης της Αζοφικής στο σύνολό της), δηλαδή η μερική αναίρεση του ενός εκ των δύο σημαντικότερων παραγόντων που απέρρεαν από την διακηρυγμένη πιθανότητα, μέσω των Σχεδίων Δράσης για Ένταξη στο ΝΑΤΟ (MAP) του 2008 για Ουκρανία και Γεωργία, να μετατραπεί ο Εύξεινος σε ΝΑΤΟϊκή λίμνη.

Τους πρώτους μήνες της σύγκρουσης στην Ουκρανία, την άνοιξη του 2022, η Μόσχα επιδίωξε λύση μέσω διπλωματίας και διαπραγματεύσεων. Σήμερα, τα προαναφερθέντα εδαφικά, πληθυσμιακά και στρατηγικά οφέλη, και ο συνδυασμός της εσωτερικής κινητοποίησης, των δημοψηφισμάτων και της κλιμάκωσης της σύγκρουσης, υποδηλώνουν το κλείσιμο στο παράθυρο μιας διπλωματικής λύσης μέσω διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και την περαιτέρω απομάκρυνση μιας τέτοιας πιθανότητας με την Ευρώπη.

Σε ό,τι αφορά τη μερική επιστράτευση, ο αριθμός των 300.000 ατόμων που υποτίθεται ότι θα επιστρατευτούν δεν προκύπτει από εκτιμήσεις ότι αυτές είναι οι ανάγκες στο μέτωπο, αλλά επειδή αυτός είναι ο αριθμός που υπολογίζεται ότι μπορεί να υποστηρίξει σε αυτή τη φάση, άμεσα, το ρωσικό κράτος από την άποψη των υλικών υποδομών, της εκπαίδευσης, του εξοπλισμού, του ρουχισμού κ.λπ. Η μερική επιστράτευση μπορεί να μην μετατραπεί σε γενική, αλλά θα διευρυνθεί, θα υπάρξουν κύματα επιστράτευσης, δεν θα σταματήσει στα τριακόσιες χιλιάδες άτομα. Επίσης, σε βάθος χρόνου δεν θα κυριαρχούν μόνο βασικές μονάδες, όπως τα τάγματα στο έδαφος, αλλά θα υπάρξει μετάβαση σε ταξιαρχίες, μεραρχίες και σώματα στρατού. Η μεταβολή στη δομή, τη σύνθεση και τη λειτουργία των εμπόλεμων που θα βρίσκονται στο μέτωπο και τα πεδία των μαχών θα συνοδευτεί από μεταβολή στο είδος του πολέμου. Οι Ρώσοι ίσως να μην μεταβούν από το επίπεδο της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» σε αυτό του ολοκληρωτικού συμβατικού πολέμου, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά πιθανόν σε κάποια μορφή αναβαθμισμένης «αντιτρομοκρατικής επιχείρησης».

Υπολογίζεται ότι χρειάζονται δύο με τρεις μήνες για να έχουν ουσιαστικό αντίκρισμα όλες αυτές οι μεταβολές και να αποκτήσουν υπόσταση στο έδαφος. Σε αυτό το μεσοδιάστημα οι Ουκρανοί, με το ΝΑΤΟϊκό σύστημα πίσω τους και τη βοήθεια των αμερικανικών και βρετανικών υπηρεσιών πληροφοριών, θα τα δώσουν όλα για όλα πιέζοντας ασφυκτικά τους Ρώσους.

Γερμανία: Κράτος υπό πολιορκία

Ας ολοκληρώσουμε περνώντας από τον Εύξεινο στη Βαλτική, με ένα σχόλιο για τους αγωγούς Nord Stream. Η δολιοφθορά αποτελεί προσπάθεια εξαναγκασμού (coercion) της Γερμανίας και προσομοιάζει με ενεργειακό αποκλεισμό (blockade), λειτουργώντας υπονομευτικά ως προς την κυριαρχία και την ασφάλεια του κράτους. Αποτελεί πράξη αποτροπής μέσω άρνησης (deterrence by denial), αν και χαρακτηρίζεται κυρίως ως τρομοκρατική. Επιπλέον, μπορεί να θεωρηθεί ως η μεγαλύτερη στρατιωτική επίθεση ή εχθρική πράξη σε μη στρατιωτική υποδομή ενός κράτους σε περίοδο ειρήνης, πέραν των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου (υπό μια έννοια μάλιστα είναι σημαντικότερη, παρόλο που δεν έχει άμεσα νεκρούς), διότι θα έχει καταστρεπτικές επιπτώσεις στη γερμανική και ευρωπαϊκή οικονομία.

Τέλος, το σαμποτάζ έλαβε χώρα μια εβδομάδα πριν από την 32η επέτειο της γερμανικής επανένωσης (3 Οκτωβρίου 1990). Αν κάνουμε χρήση του ενός από τους τέσσερις τρόπους αναγνώρισης της ομοιότητας κατά τον Αριστοτέλη, δηλαδή την περίπτωση όπου τα πράγματα είναι ίδια κατ’ αναλογία, μπορούμε να παρατηρήσουμε πως ό,τι είναι οι κυρώσεις και το εμπάργκο για το εμπόριο είναι ο αποκλεισμός για την τροφοδοσία, ενώ ό,τι είναι η πολιορκία για ένα φρούριο ή μια πόλη είναι ο αποκλεισμός για ένα κράτος. Από τη Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2022, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας αποτελεί κράτος υπό πολιορκία.


Δρόμος ανοιχτός

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου