Η συνεχιζόμενη γενοκτονία στη Γάζα, η οποία έχει σκοτώσει σχεδόν 54.000 Παλαιστίνιους, μαζί με διάφορα σχέδια για την εκδίωξη των εναπομεινάντων επιζώντων, έχει έναν πρωταρχικό στόχο: να διαφυλάξει την εβραϊκή εποικιστική αποικία του Ισραήλ, αποκαθιστώντας τη χαμένη εβραϊκή δημογραφική πλειοψηφία, η οποία είχε επιτευχθεί μέσω μαζικών δολοφονιών και εκτοπίσεων από το 1948.

Οι Σιωνιστές κατάλαβαν από νωρίς ότι ο μόνος τρόπος επιβίωσης του εποικιστικού-αποικιακού τους σχεδίου ήταν η δημιουργία μιας εβραϊκής πλειοψηφίας μέσω της εκδίωξης των Παλαιστινίων.

Ο Θίοντορ Χερτζλ, ο ιδρυτής του σιωνιστικού κινήματος, περιέγραψε τα πρώτα σχέδια γι’ αυτό τη δεκαετία του 1890, τα οποία η Σιωνιστική Οργάνωση συνέχισε από τη δεκαετία του 1920. Η εκδίωξη, ωστόσο, κατέστη δυνατή μόνο μετά τη σιωνιστική στρατιωτική κατάκτηση της Παλαιστίνης.

Στις παραμονές του πολέμου του 1948, η Παλαιστίνη είχε εβραϊκό πληθυσμό 608.000 (που αποτελούσε το 30%), οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν φτάσει στη χώρα τις δύο προηγούμενες δεκαετίες, μαζί με 1.364.000 Παλαιστίνιους.

Κατά τη διάρκεια της κατάκτησης του 1948, οι σιωνιστικές δυνάμεις σκότωσαν πάνω από 13.000 Παλαιστίνιους – το 1% του παλαιστινιακού πληθυσμού – και εκδίωξαν περίπου 760.000 Παλαιστίνιους, ή περισσότερο από το 80% όσων ζούσαν στην περιοχή που αργότερα το Ισραήλ θα ανακήρυττε εβραϊκό κράτος.

Ήταν αυτές οι δολοφονίες και οι πράξεις εθνοκάθαρσης που εδραίωσαν την εβραϊκή δημογραφική υπεροχή στο Ισραήλ μεταξύ 1948 και 1967.

Εκδίωξη

Μέχρι τον Νοέμβριο του 1948, περίπου 165.000 Παλαιστίνιοι παρέμεναν στο Ισραήλ, του οποίου ο εβραϊκός αποικιακός πληθυσμός είχε αυξηθεί σε 716.000 άτομα, αυξάνοντας το ποσοστό του από 30% σε 81% σχεδόν εν μία νυκτί.

Το 1961, ο εβραϊκός πληθυσμός είχε αυξηθεί σε 1.932.000 άτομα σε συνολικό πληθυσμό 2.179.000 ατόμων, αυξάνοντας το ποσοστό των Εβραίων στο 89%.

Την παραμονή της επικράτησης του Ισραήλ επί τριών αραβικών χωρών το 1967, ο πληθυσμός του αριθμούσε 2,7 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 2,4 εκατομμύρια ήταν Εβραίοι άποικοι και οι απόγονοί τους, διατηρώντας το ποσοστό τους στο 89% του συνόλου.

Το μεγαλύτερο δημογραφικό ατόπημα που διέπραξε η εβραϊκή εποικιστική αποικία ήταν η κατάκτηση της υπόλοιπης Παλαιστίνης το 1967, μαζί με τα Υψίπεδα του Γκολάν και την αραιοκατοικημένη αιγυπτιακή [χερσόνησο του] Σινά.

Ενώ η ακόρεστη εδαφική αδηφαγία του Ισραήλ οδήγησε σε μια κατάκτηση που τριπλασίασε το γεωγραφικό του μέγεθος, υπονόμευσε εντούτοις σημαντικά την εβραϊκή δημογραφική υπεροχή που οι Σιωνιστές είχαν εργαστεί τόσο σκληρά για να εξασφαλίσουν από το 1948.

Πριν από την εκδίωξη του 1967, ο πληθυσμός της Δυτικής Όχθης υπολογιζόταν μεταξύ 845.000 και 900.000, ενώ ο πληθυσμός της Λωρίδας της Γάζας κυμαινόταν μεταξύ 385.000 και 400.000.

Άμεση εκδίωξη ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της ισραηλινής κατάκτησης, με περισσότερους από 200.000 Παλαιστίνιους να αναγκάζονται να διασχίσουν τον Ιορδάνη ποταμό από τη Δυτική στην Ανατολική Όχθη, πολλοί από αυτούς πρόσφυγες του 1948 από τα μέρη όπου εδραιώθηκε το Ισραήλ.

Δημογραφική απειλή

Στη Γάζα, οι ισραηλινές δυνάμεις απέλασαν 75.000 Παλαιστίνιους μέχρι τον Δεκέμβριο του 1968 και εμπόδισαν άλλους 50.000, οι οποίοι εργάζονταν, σπούδαζαν ή ταξίδευαν στην Αίγυπτο ή αλλού, να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.

Μετά την εκδίωξη, η ισραηλινή απογραφή του Σεπτεμβρίου 1967 κατέγραψε τον πληθυσμό της Δυτικής Όχθης σε 661.700 και της Γάζας σε 354.700.

Ο παλαιστινιακός πληθυσμός της Ανατολικής Ιερουσαλήμ ήταν 68.600. Συνολικά, αυτό σήμαινε ότι ο συνολικός παλαιστινιακός πληθυσμός του Ισραήλ, της Δυτικής Όχθης και της Γάζας ανερχόταν σε 1.385.000, μειώνοντας το ποσοστό των Εβραίων σε όλα τα εδάφη που ελέγχονταν από το Ισραήλ από 89% σε 56% – εξαιρουμένων των λίγων χιλιάδων Σύρων και Αιγυπτίων που παρέμειναν στα Υψίπεδα του Γκολάν και στο Σινά.

Στην πραγματικότητα, από τα Υψίπεδα του Γκολάν, οι Ισραηλινοί έδιωξαν μεταξύ 102.000 και 115.000 Σύριων, αφήνοντας πίσω τους όχι περισσότερους από 15.000.

Ενώ ο πληθυσμός του Σινά εκείνη την εποχή αποτελούνταν κυρίως από Βεδουίνους και αγρότες, 38.000 από αυτούς έγιναν πρόσφυγες. Το Ισραήλ συνέχισε επίσης να απελαύνει Παλαιστίνιους κατά εκατοντάδες καθώς η κατοχή προχωρούσε.

Αυτός ο δημογραφικός σεισμός μετά το 1967 προκάλεσε στην τότε Ισραηλινή πρωθυπουργό Γκόλντα Μέιρ πολλές άγρυπνες νύχτες τη δεκαετία του 1970, καθώς ανησυχούσε για τον αριθμό των Παλαιστινίων που συλλαμβάνονταν κάθε βράδυ.

Η μείωση του μεριδίου του πληθυσμού που αντιστοιχούσε στους Εβραίους αποίκους συνεχίστηκε μέχρι το 1990, εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας μεταξύ των Ισραηλινών.

Σοβιετική εισροή

Μέχρι το 1990, ο πληθυσμός [εντός των συνόρων] του Ισραήλ του 1948 είχε φτάσει περίπου τα 4,8 εκατομμύρια, εκ των οποίων 3,8 εκατομμύρια Εβραίοι και ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι, ενώ ο παλαιστινιακός πληθυσμός της Λωρίδας της Γάζας ήταν 622.016 και της Δυτικής Όχθης 1.075.531.

Ο συνολικός αριθμός των Παλαιστινίων υπό ισραηλινό έλεγχο ήταν 2.697.547, καθιστώντας τους Εβραίους το 58% του πληθυσμού – μια οριακή αύξηση από το 56% το 1967.

Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ και οι επακόλουθες οικονομικές κρίσεις στις μετασοβιετικές δημοκρατίες οδήγησαν σε μαζική μετανάστευση – ιδίως μεταξύ των Εβραίων, οι οποίοι είχαν ευκολότερη μετεγκατάσταση, καθώς ο νόμος περί επιστροφής του Ισραήλ τους προσέφερε έναν άμεσο προορισμό χωρίς τις περιπλοκές της μετανάστευσης σε δυτικές χώρες.

Αυτό κατέστησε το Ισραήλ μια πολύ ελκυστική πρόταση για τους Σοβιετικούς Εβραίους και ένα δώρο του Θεού για το ισραηλινό κράτος, καθώς βοήθησε στην αποτροπή της επάρατης παλαιστινιακής δημογραφικής «βόμβας», όπως έγινε κατανοητή η κρίση από τους Ισραηλινούς.

Ωστόσο, αποδείχθηκε ότι το ένα εκατομμύριο Σοβιετικοί Εβραίοι που μετανάστευσαν στο Ισραήλ μεταξύ 1990 και 2000 – και άλλαξαν σημαντικά τη δημογραφία του αυξάνοντας τόσο τον εβραϊκό όσο και τον πληθυσμό των Ασκενάζι – δεν ήταν όλοι Εβραίοι.

Η εβραϊκότητα περισσότερων από τους μισούς από αυτούς αμφισβητήθηκε τόσο από τους ραβίνους του Ισραήλ, οι οποίοι επέμεναν ότι Εβραίος είναι κάποιος που γεννήθηκε από Εβραία μητέρα, όσο και από σιωνιστικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της Σιωνιστικής Οργάνωσης Αμερικής (Zionist Organization of America – ZOA), καθώς πολλοί από τους νεοαφιχθέντες είχαν, στην καλύτερη περίπτωση, έναν Εβραίο παππού και γιαγιά. Σε αυτούς περιλαμβάνονταν σύζυγοι και άλλοι συγγενείς που δεν ήταν καθόλου Εβραίοι.

Πολλοί από τους μετασοβιετικούς μετανάστες αρνήθηκαν να μάθουν εβραϊκά και συνέχισαν να μιλούν ρωσικά, με αποτέλεσμα να εκδοθούν πολυάριθμες ρωσόφωνες εφημερίδες στο Ισραήλ για να τους εξυπηρετήσουν. Ορισμένοι νεαροί μετανάστες δημιούργησαν ακόμη και ομάδες νεοναζί και σκίνχεντ που επιτέθηκαν σε Εβραίους και συναγωγές σε όλη τη χώρα.

Αυτό το μεγάλο κύμα μετανάστευσης, ωστόσο, δεν μπόρεσε να ανταγωνιστεί την αύξηση του παλαιστινιακού πληθυσμού.

Δημογραφικός πανικός

Μέχρι το 2000, ο πληθυσμός του Ισραήλ είχε φτάσει τα 6,4 εκατομμύρια, συμπεριλαμβανομένων πέντε εκατομμυρίων Εβραίων και σχεδόν 1,2 εκατομμυρίων Παλαιστινίων, ενώ ο πληθυσμός της Δυτικής Όχθης καταγράφηκε στα 2,012 εκατομμύρια και της Γάζας στα 1,138 εκατομμύρια – μειώνοντας το ποσοστό των Εβραίων αποίκων και των απογόνων τους σε όχι περισσότερο από 52% του συνολικού πληθυσμού.

Συνειδητοποιώντας ότι οι λίγες ευρωπαϊκές αποικίες εποίκων που επιβίωσαν από την παγκόσμια αντιστροφή της εποικιστικής αποικιοκρατίας από τη δεκαετία του 1960 -συμπεριλαμβανομένης, τελικά, και της Νότιας Αφρικής το 1994 – ήταν εκείνες που διατηρούσαν μια μαζική λευκή δημογραφική πλειοψηφία, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, η ισραηλινή κυβέρνηση πανικοβλήθηκε.

Μέχρι το τέλος εκείνης της χρονιάς, η αποκατάσταση της εβραϊκής δημογραφικής υπεροχής είχε γίνει πραγματική εμμονή.

Εκείνο τον Δεκέμβριο, το Ινστιτούτο Πολιτικής και Στρατηγικής του Διεπιστημονικού Κέντρου Herzliya στο Ισραήλ διοργάνωσε το πρώτο από μια σειρά σχεδιαζόμενων ετήσιων συνεδρίων που επικεντρώνονταν στη δύναμη και την ασφάλεια του κράτους, ιδίως όσον αφορά τη διατήρηση της εβραϊκής ανωτερότητας.

Ένα από τα “Κύρια Σημεία” που προσδιορίζονται στην 52σέλιδη έκθεση του συνεδρίου ήταν η ανησυχία σχετικά με τους δημογραφικούς αριθμούς που απαιτούνται για τη διατήρηση της εβραϊκής υπεροχής στο Ισραήλ:

Το υψηλό ποσοστό γεννήσεων [των Ισραηλινών Αράβων] θέτει υπό αμφισβήτηση το μέλλον του Ισραήλ ως εβραϊκό κράτος… Οι σημερινές δημογραφικές τάσεις, εάν συνεχιστούν, θέτουν υπό αμφισβήτηση το μέλλον του Ισραήλ ως εβραϊκό κράτος. Το Ισραήλ έχει δύο εναλλακτικές στρατηγικές: προσαρμογή ή περιορισμός. Η τελευταία απαιτεί μια μακροπρόθεσμη ενεργητική σιωνιστική δημογραφική πολιτική, της οποίας τα πολιτικά, οικονομικά και εκπαιδευτικά αποτελέσματα θα εγγυηθούν τον εβραϊκό χαρακτήρα του Ισραήλ.

Η έκθεση πρόσθεσε καταφατικά ότι «εκείνοι που υποστηρίζουν τη διατήρηση του χαρακτήρα του Ισραήλ ως… εβραϊκό κράτος για το εβραϊκό έθνος… αποτελούν την πλειοψηφία του εβραϊκού πληθυσμού στο Ισραήλ».

Διατήρηση της υπεροχής

Η διάσκεψη δεν ήταν μια μοναχική προσπάθεια. Ο ίδιος ο τότε πρόεδρος του Ισραήλ Μοσέ Κατσάβ καλωσόρισε τους συμμετέχοντες.

Απηχώντας τις κυρίαρχες απόψεις περί εβραϊκής ανωτερότητας μεταξύ των Ισραηλινών Εβραίων και των φιλοϊσραηλινών αμερικανοεβραϊκών οργανώσεων, το συνέδριο συνδιοργανώθηκε από την Αμερικανική Εβραϊκή Επιτροπή, το Κέντρο Κοινωνικής και Οικονομικής Προόδου του Ισραήλ, το ισραηλινό Υπουργείο Άμυνας, την Εβραϊκή Υπηρεσία, την Παγκόσμια Σιωνιστική Οργάνωση, το Κέντρο Εθνικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ στο γραφείο του πρωθυπουργού.

Στο συνέδριο συμμετείχαν 50 ομιλητές: ανώτεροι κυβερνητικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων πρώην και μελλοντικοί πρωθυπουργοί, καθηγητές πανεπιστημίων, επιχειρηματίες και εκπρόσωποι των μέσων ενημέρωσης, καθώς και Αμερικανοεβραίοι ακαδημαϊκοί και στελέχη του φιλοϊσραηλινού λόμπι των ΗΠΑ.

Έκτοτε, η διάσκεψη της Herzliya πραγματοποιείται κάθε χρόνο, όπου συζητείται τακτικά το δημογραφικό ζήτημα και προτείνονται στρατηγικές για τη διασφάλιση της εβραϊκής δημογραφικής υπεροχής.

Ο πρώην Ισραηλινός πρωθυπουργός Σιμόν Πέρες – βασικό στέλεχος της ισραηλινής κυβέρνησης από τη δεκαετία του 1950 – εξέφρασε το 2002 την ανησυχία του για τον παλαιστινιακό δημογραφικό «κίνδυνο», καθώς η Πράσινη Γραμμή που χωρίζει το Ισραήλ από τη Δυτική Όχθη άρχισε να «εξαφανίζεται… γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στη σύνδεση του μέλλοντος των Παλαιστινίων της Δυτικής Όχθης με τους Ισραηλινούς Άραβες».

Περιέγραψε το ζήτημα ως «δημογραφική βόμβα» και ήλπιζε ότι η άφιξη άλλων 100.000 Εβραίων στο Ισραήλ θα ανέβαλε αυτόν τον δημογραφικό «κίνδυνο» για 10 ακόμη χρόνια. Τόνισε ότι «η δημογραφία θα νικήσει τη γεωγραφία».

Μέχρι το 2010, ο πληθυσμός του Ισραήλ είχε φτάσει τα 7,6 εκατομμύρια, εκ των οποίων 5,75 εκατομμύρια Εβραίοι και 1,55 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι, ενώ ο πληθυσμός της Δυτικής Όχθης ήταν 2,48 εκατομμύρια και της Γάζας 1,54 εκατομμύρια. Αυτό κατέστησε τον εβραϊκό πληθυσμό μειονότητα που δεν ξεπερνούσε το 49% για πρώτη φορά μετά τη μαζική εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων το 1948.

Αυτό ήταν απαράδεκτο για το κράτος απαρτχάιντ και σε αυτό το πλαίσιο το ισραηλινό κοινοβούλιο ψήφισε έναν νέο «Βασικό Νόμο: Ισραήλ ως το έθνος-κράτος του εβραϊκού λαού» τον Ιούλιο του 2018, ο οποίος διαβεβαίωνε ότι «η γη του Ισραήλ είναι η ιστορική πατρίδα του εβραϊκού λαού, στην οποία ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ» και ότι «Το δικαίωμα άσκησης εθνικής αυτοδιάθεσης στο κράτος του Ισραήλ είναι αποκλειστικό για τον εβραϊκό λαό».

Ο νέος νόμος, που επιβεβαιώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ ως συνταγματικός παρά τον ρατσιστικό του χαρακτήρα, ήταν μια αναγκαία δήλωση ότι το Ισραήλ κατανοεί ότι χάνει τον δημογραφικό “πόλεμο”.

Διαβεβαίωνε έτσι ότι ανεξάρτητα από το πόσοι Εβραίοι παρέμεναν στο Ισραήλ ή ποιο ποσοστό του πληθυσμού αποτελούσαν, θα συνέχιζαν να κατέχουν μοναδικά ρατσιστικά και αποικιοκρατικά προνόμια έναντι των γηγενών Παλαιστινίων.

Ανωτερότητα κωδικοποιημένη

Το 2020, ο πληθυσμός του Ισραήλ αριθμούσε 9,2 εκατομμύρια, εκ των οποίων 6,8 εκατομμύρια Εβραίοι και 1,9 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι, ενώ ο πληθυσμός της Δυτικής Όχθης ήταν 3,05 εκατομμύρια και της Γάζας 2,047 εκατομμύρια – μειώνοντας περαιτέρω το ποσοστό των Εβραίων αποίκων και των απογόνων τους στο 47% του συνολικού πληθυσμού.

Οι Παλαιστίνιοι, ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι ο μόνος πληθυσμός που θεωρείται ως δημογραφική «βόμβα» που απειλεί την εβραϊκή δημογραφική υπεροχή.

Μόλις τον Ιανουάριο του 2023, ο Μόρτον Κλάιν, ο εθνικός πρόεδρος της ZOA, εξέδωσε μια πανικόβλητη δήλωση σχετικά με την επικείμενη «από-ιουδαϊοποίηση» του εβραϊκού κράτους.

Αυτή τη φορά, ο ένοχος αποδείχτηκε ότι ήταν οι ψευδοεβραίοι, εκείνοι τους οποίους ο διαβόητος και ρατσιστικός «Νόμος της Επιστροφής» του Ισραήλ επέτρεψε να εισέλθουν στη χώρα. Ο νόμος τροποποιήθηκε το 1970 για να επιτρέψει σε οποιονδήποτε παγκοσμίως έχει έναν Εβραίο παππού ή γιαγιά – συμπεριλαμβανομένων του μη Εβραίου συζύγου, των παιδιών και των εγγονών ενός τέτοιου ατόμου, καθώς και των συζύγων τους – να γίνουν έποικοι στο Ισραήλ και να αποκτήσουν την ισραηλινή υπηκοότητα.

Η δήλωση της ZOA ανήγγειλε με απογοήτευση ότι η τροποποίηση του 1970 είχε επιτρέψει σε μισό εκατομμύριο «μη Εβραίους» από την πρώην Σοβιετική Ένωση (ΠΣΕ) να εγκατασταθούν στο εβραϊκό κράτος.

Η ανησυχία της βασιζόταν σε στοιχεία της ισραηλινής κυβέρνησης ότι «σε μεγάλο βαθμό λόγω της ρήτρας περί παππούδων και γιαγιάδων, πάνω από το 50% όλων των μεταναστών στο εβραϊκό κράτος πέρυσι ήταν μη Εβραίοι, και το 72% των μεταναστών από χώρες της ΠΣΕ στο εβραϊκό κράτος σήμερα είναι μη Εβραίοι».

Η σιωνιστική ομάδα προειδοποίησε ότι «αυτό προκαλεί σημαντική μείωση στο ποσοστό των Εβραίων που ζουν στο Ισραήλ, θέτοντας σε κίνδυνο τη συνέχεια του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους».

Σύμφωνα με τη δήλωση της ZOA, αυτή η τρομερή κατάσταση σήμαινε ότι «οι μη Εβραίοι θα έχουν ακόμη μεγαλύτερη επιρροή στον καθορισμό των ηγετών, των νόμων και των αποφάσεων ασφαλείας του εβραϊκού κράτους» και ότι «οι Εβραίοι της διασποράς που χρειάζονται ή θέλουν να ζήσουν στην εβραϊκή πατρίδα μπορεί να μετακινηθούν σε ένα κράτος με μη εβραϊκή πλειοψηφία στο μέλλον».

Η δήλωση απαιτούσε την «κατάργηση ή τροποποίηση/μεταρρύθμιση της ρήτρας περί παππούδων και γιαγιάδων. Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε ότι το εβραϊκό κράτος θα παραμείνει εβραϊκό».

Ενώ δεν ζήτησε ρητά την απέλαση του μισού εκατομμυρίου Ευρωπαίων «μη Εβραίων» εποίκων, όπως είχε κάνει το Ισραήλ με τους γηγενείς Παλαιστίνιους το 1948 και το 1967, το υπονοούμενο ήταν σαφές.

Αν κάποιος αποδεχτεί την άποψη της ZOA ότι αυτοί οι πρώην Σοβιετικοί Εβραίοι στο Ισραήλ σήμερα δεν είναι καθόλου Εβραίοι, τότε το ποσοστό των Εβραίων μειώνεται περαιτέρω σε μόλις 42%.

Τελική φάση

Σε αυτό το πλαίσιο, το Ισραήλ, το Ανώτατο Δικαστήριο και οι Εβραίοι έποικοι κλιμάκωσαν την εκστρατεία τους για την τρομοκράτηση των Παλαιστινίων της Ανατολικής Ιερουσαλήμ τον Μάιο του 2021, εκδιώκοντας 13 οικογένειες – συνολικά 58 άτομα – από τα σπίτια τους στη γειτονιά Σέιχ Τζάρα.

Επιπλέον 1.000 Παλαιστίνιοι απειλούνταν με έξωση από τους εποίκους και τα ισραηλινά δικαστήρια.

Η απόφαση αντιμετωπίστηκε διεθνώς ως περαιτέρω επιβεβαίωση ότι το Ισραήλ είναι ένα κράτος απαρτχάιντ.

Τον Ιανουάριο του 2021, η ισραηλινή ομάδα ανθρωπίνων δικαιωμάτων B’Tselem είχε ήδη εκδώσει μια έκθεση που χαρακτήριζε το ισραηλινό καθεστώς ως κράτος [που θέσπισε και εφαρμόζει την] «εβραϊκή ανωτερότητα» και περιέγραφε το Ισραήλ ως κράτος απαρτχάιντ.

Τον Απρίλιο, ένα μήνα πριν από την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η [μη κυβερνητική οργάνωση] Human Rights Watch εξέδωσε μια έκθεση που κήρυξε το Ισραήλ ως κράτος απαρτχάιντ τόσο εντός των συνόρων του 1948 όσο και στα κατεχόμενα από το 1967 εδάφη.