Των Δημήτρη Καλτσώνη * και Βαγγέλη Κουμαριανού **
Ενα πραγματικό τερατούργημα παρουσίασε το υπουργείο Παιδείας σε νέο σχέδιο νόμου στο οποίο το Τρίτο Μέρος αφιερώνεται στην «Ενίσχυση της Ασφάλειας στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα - Τροποποίηση Ν. 4957/2022 - Τροποποίηση Ποινικού Κώδικα». Βασικό χαρακτηριστικό του η αυστηροποίηση των διαδικασιών και των πειθαρχικών κυρώσεων και ποινών στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τι κι αν δεν υπάρχουν στοιχεία που να δικαιολογούν «έξαρση πανεπιστημιακής βίας»; Τι κι αν γνωρίζουμε ότι ο ποινικός λαϊκισμός της αυστηροποίησης των ποινών δεν έχει αποτρεπτικά αποτελέσματα;
Υστερα από τον νόμο για την πανεπιστημιακή αστυνομία (Ν. 4777/2021) και τις αυταρχικές ρυθμίσεις του νόμου Κεραμέως (Ν. 4957/2022), στο ετήσιο ραντεβού της Bουλής με την αυταρχικοποίηση των πανεπιστημίων, ξέρουμε εκ των προτέρων ότι στόχος δεν είναι η πάταξη εγκλημάτων αλλά το κυνήγι μαγισσών και ο εκφοβισμός της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Σημειώνουμε επίσης ότι οι φοιτητές δεν έχουν ειδική σχέση με το κράτος ώστε να δικαιολογείται πειθαρχικό δίκαιο. Δεν μισθοδοτούνται από το κράτος, δεν είναι όργανα του κρατικού μηχανισμού, όπως είναι οι αστυνομικοί, οι στρατιωτικοί ή οι δημόσιοι υπάλληλοι, για τους οποίους προβλέπεται η ύπαρξη πειθαρχικών διατάξεων. Γι’ αυτό δεν υπάρχει ανάγκη πειθαρχίας, ούτε είναι λογικό να τους/τις μεταχειριζόμαστε σαν φαντάρους. Αντίθετα, είναι πολίτες δικαιούχοι δωρεάν δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Οταν δε σχεδιάζει ιδιωτικά μαγαζιά πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, η κυβέρνηση οραματίζεται τα δημόσια πανεπιστήμια με την πειθαρχία στρατώνα και την επιτήρηση φυλακής. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
1. Τα παραπτώματα που προβλέπονται είναι τόσο αόριστα διατυπωμένα που παραβιάζεται η θεμελιώδης αρχή του ποινικού και πειθαρχικού δικαίου, η οποία ορίζει ότι τα αδικήματα και τα πειθαρχικά παραπτώματα πρέπει να είναι με απόλυτη σαφήνεια διατυπωμένα, ώστε να μην μπορούν να γίνουν αντικείμενο καταχρήσεων. Οι νομικά αόριστες έννοιες, όπως «διατάραξη της ακαδημαϊκής λειτουργίας» (άρθρο 67) και «δραστηριότητες που δεν υπηρετούν την αποστολή του πανεπιστημίου», παρέχουν τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να καταπνίγει κάθε εκδήλωση, κάθε διαμαρτυρία, κάθε αντίθετη άποψη. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι μια κινητοποίηση για προβολή αιτημάτων προς ένα ακαδημαϊκό όργανο, μια πορεία διαμαρτυρίας εντός του χώρου της πανεπιστημιούπολης για ένα θέμα ακαδημαϊκό ή ευρύτερα κοινωνικό, ακόμα και η διοργάνωση μιας καλλιτεχνικής, συνδικαλιστικής ή πολιτικής εκδήλωσης μπαίνουν ευθέως στο στόχαστρο.
2. Στο άρθρο 69 εδ. ζ) ορίζεται ως πειθαρχικό παράπτωμα όχι η φθορά αλλά η ρύπανση και η ηχορύπανση εντός των πανεπιστημίων. Μια φοιτητική παράταξη, μια παρέα φοιτητών που βγάζει ηχεία στους ανοιχτούς χώρους για να κάνει μια ανακοίνωση ή που πετάει χαρτάκια θα έχει σοβαρές πειθαρχικές κυρώσεις με τρόπο που ουσιαστικά η φοιτητική ιδιότητα να μοιάζει με την εκπλήρωση στρατιωτικής θητείας.
3. Στο άρθρο 72 προβλέπεται η προσωρινή αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας, ύστερα από διάταξη εισαγγελέα, το οποίο συνιστά παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας και παραβίαση του αυτοδιοίκητου των ΑΕΙ, το οποίο έχει πλέον αποκλειστικά διαπιστωτικό ρόλο.
4. Με το άρθρο 81 εισάγεται ιδιώνυμο πλημμέλημα διατάραξης λειτουργίας ΑΕΙ, αλλά και νέο ιδιώνυμο κακούργημα εάν η ίδια πράξη έγινε από «ομάδα 2 ατόμων και άνω που έχουν οργανωθεί» και έχει αποτέλεσμα τη διακοπή ή ματαίωση νόμιμης συλλογικής ακαδημαϊκής ή φοιτητικής δραστηριότητας. Η κακουργηματική πράξη τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι 10 ετών. Πρόκειται για διάταξη που παραβιάζει ευθέως την αρχή της αναλογικότητας, υπέρμετρα αυστηρή και η οποία δεν εντάσσεται ομαλά στο σύστημα του Π.Κ.
5. Ακόμα ένα ιδιώνυμο αδίκημα προτείνεται με τη διάταξη «περί διέγερσης σε τέλεση πλημμελήματος ή κακουργήματος εντός ΑΕΙ μέσω διαδικτύου ή δημόσιας δήλωσης». Με αυτή μπορεί να απειλούνται με ποινική μεταχείριση ακόμα και αποφάσεις των συλλογικών οργάνων φοιτητών ή ακαδημαϊκών για συμβολικές κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας.
6. Στο άρθρο 85 προβλέπεται η σταθερή εισαγγελική εποπτεία των πανεπιστημίων στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και στον Πειραιά, ενώ η νομοθεσία προβλέπει ειδική εισαγγελική εποπτεία μόνο για τις φυλακές!
Πρόκειται τελικά για χουντικής έμπνευσης διατάξεις που κουρελιάζουν το Σύνταγμα και τις θεμελιώδεις αρχές του δικαίου και που επιχειρούν να «βάλουν στον γύψο» τα πανεπιστήμια. Ερχονται να προστεθούν στην κατασυκοφάντηση των πανεπιστημίων, την πάγια υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση, την εμπορευματοποίησή τους. Ο κυνισμός είναι απίστευτος αφού η κυβέρνηση παρουσιάζει το νομοσχέδιο τη στιγμή που συγκαλύπτει με όλους τους τρόπους τα πραγματικά εγκλήματα και σκάνδαλα, όπως αυτό των Τεμπών, του ΟΠΕΚΕΠΕ κ.ά.
Το αντιδημοκρατικό έκτρωμα πρέπει να αποσυρθεί εδώ και τώρα. Υπενθυμίζουμε εξάλλου ότι από το 2021 (Ν. 4777/2021 και Ν. 4957/2022) είχε ήδη ψηφιστεί απαράδεκτο νομικό πλαίσιο για τα πειθαρχικά φοιτητών (που τώρα ενισχύεται), αλλά που έμεινε ανεφάρμοστο χάρη στην ομόθυμη αντίδραση της πανεπιστημιακής κοινότητας. Θα υπερασπιστούμε την ελευθερία, τη δημοκρατία, την αξιοπρέπεια, την επιστήμη. Θα αγωνιστούμε με όλη την κοινωνία για Δωρεάν Δημόσιο Δημοκρατικό Πανεπιστήμιο, αντάξιο των παραδόσεων και των προσδοκιών του λαού μας.
* Καθηγητής Θεωρίας Κράτους και Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, μέλος του Δ.Σ. του συλλόγου ΔΕΠ και μέλος της Ε.Γ. της ΠΟΣΔΕΠ
** Δικηγόρος και επ. καθηγητής Πολιτικών για την Κοινωνική Ασφάλιση στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, μέλος του Δ.Σ. του συλλόγου ΔΕΠ
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου