Του Απόστολου Αποστόλου *
«Δώσε μου τον καθρέφτη να τον διαβάσω
…. Ω, κόλακα καθρέφτη! με απατάς…»
(Ριχάρδος Β ’, Δ, 1)
Ο αυτοκράτορας Μητσοτάκης κοιτιέται στον καθρέφτη του, μόνο που ο καθρέφτης του, είναι σπασμένο αυτή φορά και έτσι βλέπει διαστρεβλωμένο το είδωλο του. Το πρόσωπο του αυτοκράτορα εμφανίζεται να είναι συννεφιασμένο κατακερματισμένο και μαζί παγωμένο, αινιγματικό και μέσα στα σπασμένα θραύσματα του καθρέφτη ο αυτοκράτορας διαθέτει ένα πρόσωπο απορημένο σαν να έχει ακούσει κάποιον κακό χρησμό.
Το παραμύθι που είχε κτίσει ο αυτοκράτορας Μητσοτάκης μ’ ένα πολυδιαφημισμένο επιτελικό κράτος το οποίο θα επίλυε όλα τα προβλήματα και θα έφτιαχνε ένα νέο πολιτικό εκσυγχρονισμό, χωρίς μιζοπολιτική και ημετεροκρατία, χωρίς παρένθετα πρόσωπα και φεδουοποιημένους κομματικούς μηχανισμούς, ήταν ένα παραμύθι χωρίς δράκο. Ωστόσο ήταν ακριβώς το αντίθετο, το παραμύθι του, ήταν γεμάτο δράκους. Και αυτό γιατί η πολιτική του, αποτελούσε την ανακύκλωση του παλιού, δηλαδή έναν πολιτικό πληθωρισμό από ανασφάλεια, από ανησυχία, από δυσλειτουργία και ακινησία, δηλαδή αναπτύχθηκε ένα σύστημα κομματικής αναφοράς με τιμάρια και τοποτηρητές.
Ο πολιτικός παρανομαστής του κλάσματος της εξουσίας του αυτοκράτορα Μητσοτάκη διέθετε το ίδιο σημαινόμενο της πλέον πιο αυταρχικής μεταπολεμικής μας πολιτικής. Διατηρώντας τη ψιλή κυριότητα και κυριαρχία της εξουσία σ’ ένα πεδίο ασταθούς πολιτικού ναρκισσισμού. Ο αυτοκράτορας κ. Μητσοτάκης έχοντας μια πολιτική κουλτούρα η οποία προερχόταν από το βασίλειο των πολιτικών δεινοσαύρων, γνώριζε καλά εκείνο που αποκαλείται παρα-νόμιμη (paralegal) πολιτική λειτουργία και τροφοδοτούσε ένα ισχυρό εξουσιαστικό πόλο διανέμοντας ρόλους και δραστηριότητες εξουσίας, προνόμια, και θέσεις σε φεουδοποιημένους παρα-εξουσιαστικούς μηχανισμούς. Εξάλλου το κυβερνώ σήμαινε για τον αυτοκράτορα κατέχω τον έλεγχο όλων των θεσμοποιημένων λειτουργιών του κράτους.
Όλες τις προτεραιότητες της διακυβέρνησης τις αναλαμβάνει ο κομματικός μηχανισμός σε συνεργασία με το διευθυντισμό των υπουργείων. Εκεί οργανώνεται ο ρυθμιστικός ρόλος της ημετεροκρατίας και συστήνεται ένα παιχνίδι συναλλαγής με τις εγχώριες γραφειοκρατικές ομάδες διαχείρισης του ευρωπαϊκού χρήματος. Όλα περνούν μέσα από το ιερατείο του Μαξίμου και από τις προπαρασκευαστικές ομάδες προώθησης και διεκδίκησης των κινούμενων συμφερόντων. Είτε πρόκειται για συμφέροντα ψηφοφόρων της ΝΔ, είτε για συμφέροντα ολιγαρχικών καρτέλ. Επιπλέον κάτω από αυτή τη λογική αναπτύσσεται ένας μηχανισμός τόσο σε επίπεδο προπαγάνδας (ομάδα αλήθειας) όσο και σε επίπεδο αποτελεσματικής διαχείρισης του κρατικού και ευρωπαϊκού χρήματος μέσα από μονοπάτια ιδιοτελούς υπεξαίρεσης.
Το παραπάνω πρότυπο διακυβέρνησης είναι πλήρως αντι-δημοκρατικό και απονομημοποιημένο, κινούμενο στις αντίρροπες δυνάμεις με τις δημοκρατικές θεσμικές διαδικασίες και καταλήγοντας σε μια ολοκληρωτική κρίση αναξιοπιστίας. Το συγκεκριμένο μοντέλο ανάγεται σε εντελώς μεταβαλλόμενα δεδομένα, όπου ο κρατικό-κομματικός μηχανισμός πολιορκεί τους θεσμούς και τη δημόσια διοίκηση απονευρώνοντας παράλληλα τις συνταγματικές αρχές, αλλάζοντας έτσι εντελώς τη φυσιογνωμία της δημοκρατίας. Αν στην πολιτειακή μας κουλτούρα το όραμα της εξουσίας ήταν σύμφυτο με την πολιτική ευθύνη, με την πολιτική τιμή, με το συγκεκριμένο μοντέλο διακυβέρνησης, η ευθύνη και η τιμή υποχρεώνονται να καταστείλουν τις αρχές τους και να εξοριστούν από τη θέση τους ως ενοχλητικές αντιθέσεις.
Τι είναι λοιπόν η τιμή; Μια λέξη. Τι είναι αυτή η λέξη
τιμή; Αέρας κοπανιστός. Ωραίος λογαριασμός!
Ποιος την έχει;
εκείνος που πέθανε.
Την αισθάνεται;
Όχι.
Την ακούει;
Τίποτα.
Είναι ένα αναίσθητο πράμα λοιπόν;
Μόνο για τους νεκρούς.
Μα δε ζει με τούς ζωντανούς;
Όχι.
Γιατί;
Η αβανιά δεν την αφήνει. Λοιπόν ας πάει στο καλό ή τιμή δεν είναι τίποτα παρά μια φανταχτερή μουντζούρα.
(Ερρίκος Δ’, μέρος πρώτο, Ε, 1)
Το πολιτικό σύστημα του αυτοκράτορα Μητσοτάκη είναι σαν και εκείνο που περιγράφει ο Βασίλης Ρώτας στην εισαγωγή της μετάφρασης του έργου «Μακμπέθ» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, εκεί λοιπόν ο Βασίλης Ρώτας παρατηρεί ότι θα μπορούσαμε να ονομάσουμε τον «Μακμπέθ» τραγωδία του εγώ.
Το εγώ λοιπόν στην εξουσία, αυτή η αδιάλειπτη ναρκισσιστική φλυαρία, γίνεται η μεγαλύτερη ύβρις καθ’ υψηλή παραγγελίαν του ηγέτη που κάνει την εξουσία «ορθοπεδική» και οδηγεί στη θυσία όλα τα νοήματα και όλες τις πανοραμικές μνήμες.
* Απόστολος Αποστόλου – Καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής Φιλοσοφίας
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου