Η φράση «Αυτή είναι η Ελλάδα», που ξεστόμισε ο Κώστας Σημίτης από το βήμα της Βουλής το 2000, στον απόηχο του πολύνεκρου ναυαγίου του “Σάμινα”, όταν αναζητούσε τρόπο διαφυγής από την πολιτική ευθύνη, αποτυπώνει με κυνικό ρεαλισμό τη μετάβαση από την πολιτική στην κυνική διαχείριση των κρίσεων χωρίς ευθύνη.

Ακολούθησε, λίγα χρόνια αργότερα, η δήλωση του Θεόδωρου Πάγκαλου, «Μαζί τα φάγαμε», με την οποία η ευθύνη για τη χρεοκοπία μετατοπίστηκε από το πολιτικό σύστημα στον συλλογικό ψυχισμό της κοινωνίας. Οι δύο φράσεις αυτές συμπυκνώνουν την αρχιτεκτονική του πολιτικού αμοραλισμού.

Σήμερα, η διακυβέρνηση Μητσοτάκη δεν είναι ένα διάλειμμα σε αυτό το μοντέλο. Είναι η τελική του μορφή. Όχι απλώς μια αποτυχημένη κυβέρνηση, αλλά ένα σκληρό καθεστώς εξουσίας που λειτουργεί με μηχανισμούς παρακράτους, διαπλοκής και ασυδοσίας.

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ με τις παράνομες αγροτικές επιδοτήσεις δεν αποτελεί απόκλιση. Είναι κεντρική λειτουργία μιας εξουσίας που μεθοδολογεί τη διαφθορά. Στο όνομα της «αποτελεσματικής διακυβέρνησης», η κυβέρνηση Μητσοτάκη οικοδόμησε ένα πλέγμα εξαρτήσεων, ελέγχου και φίμωσης: από την τοπική αυτοδιοίκηση και τις κρατικές δομές μέχρι την ΕΡΤ και την ΕΥΠ.

Στο σκάνδαλο αυτό χρησιμοποιήθηκαν κοινοτικά κονδύλια όχι απλώς για ίδιον πλουτισμό αλλά για εκλογική εξαγορά – ιδιαίτερα στην Κρήτη, προπύργιο της οικογένειας Μητσοτάκη. Όπως καταγγέλλεται, οι επιδοτήσεις κατευθύνθηκαν σε «ημέτερους» με στόχο να αλλοιωθεί το εκλογικό αποτέλεσμα.

Μια διακυβέρνηση καθεστώτος

Η υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ, ωστόσο, είναι απλώς μία από τις πολλές ψηφίδες ενός εκτεταμένου καθεστωτικού δικτύου:

• Οι υποκλοπές πολιτικών, δημοσιογράφων και επιχειρηματιών μέσω της ΕΥΠ, με ευθύνη του ίδιου του πρωθυπουργού, έπληξαν τον σκληρό πυρήνα της Δημοκρατίας. Η κυβέρνηση αρνήθηκε κάθε λογοδοσία, απαξίωσε θεσμούς και προσπάθησε να καλύψει το σκάνδαλο με «πρόχειρες παραιτήσεις».
• Οι απευθείας αναθέσεις, που ξεπέρασαν τα 10 δισ. ευρώ, αποτέλεσαν μηχανισμό νομιμοποιημένης διαφθοράς, με εργολάβους, εταιρείες και ΜΜΕ να σιτίζονται από το κράτος χωρίς ανταγωνιστικές διαδικασίες.
• Το δυστύχημα στα Τέμπη, με 57 νεκρούς, ανέδειξε την συστημική εγκατάλειψη των υποδομών, την ευθύνη των αρμοδίων υπουργών και την απόπειρα συγκάλυψης με ψέματα, καταστολή και μετακύλιση ευθυνών στους «μικρούς».
• Η αστυνομική καταστολή, η φίμωση της Δικαιοσύνης, η στοχοποίηση ερευνητικής δημοσιογραφίας (Κουκάκης, Βαξεβάνης, Τέλογλου), η προπαγάνδα των «λίστας Πέτσα», όλα αυτά συγκροτούν έναν κρατικό μηχανισμό ελέγχου της πληροφορίας και του πολιτικού διαλόγου.
• Οι έρευνες της OLAF και η αναμενόμενη επανενεργοποίηση των ευρωπαϊκών ερευνών από την Κοβέσι, φέρνουν πλέον τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη αντιμέτωπη με ευρωπαϊκές δικογραφίες για απάτη και κατάχρηση ευρωπαϊκών πόρων.

Η κοινωνία σε δίλημμα