Του Κώστα Ράπτη
Δεν είναι ζήτημα Τραμπ και δεν είναι είναι ζήτημα Ερντογάν. Οι αυστηρές προειδοποιήσεις των ΗΠΑ (δια στόματος του αντιπροέδρου Πενς) προς την Τουρκία να αποφύγει "παράτολμες ενέργειες”, εν προκειμένω την προμήθεια των ρωσικών συστημάτων S-400, ούτως ώστε να μην διακινδυνεύσει τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ αναδεικνύουν τα δομικά αίτια των τριβών μεταξύ των δύο πλευρών.
Πόσω μάλλον που ο Μάικλ Πενς επεφύλαξε μύδρους και προς τη Γερμανία, όχι μόνο για την απροθυμία της να αυξήσει τις στρατιωτικές της δαπάνες (βλ. να επιδοτήσει το αμερικανικό στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα), αλλά κυρίως για την επιμονή της να προωθήσει το σχέδιο του αγωγού μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου Nord Stream 2.
Το ουσιαστικό κλείσιμο της έρευνας για το Russiagate στην Ουάσιγκτον και η διαρκής ενίσχυση του κατεξοχήν εκπροσώπου των "νεοσυντηρητικών” στην κυβέρνηση Τραμπ, ήτοι του συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Τζον Μπόλτον, προσφέρει μεγαλύτερη σαφήνεια στην αμερικανική εξωτερική πολιτική – με στοιχεία διακομματικής συναίνεσης.
Ο Ντόναλντ Τραμπ εξασφαλίζει την πολιτική του επιβίωση προσφέροντας στο 'βαθύ κράτος” το πολυτιμότερο αντάλλαγμα: την πλήρη προσχώρηση σε μία νεοψυχροπολεμική αντιπαράθεση, στηριγμένη πρωτίστως στα εργαλεία του οικονομικού πολέμου.
Ακόμη και ο θεωρούμενος ως φιλοδυτικός πρωθυπουργός της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ εκτιμά πλέον ότι η χώρα του θα τελεί υπό αμερικανικές κυρώσεις στο διηνεκές.
Οι προθέσεις του Λευκού Οίκου απέναντι στο ΝΑΤΟ ξεκαθαρίζουν και αυτές. Η προγενέστερη φιλολογία περί εγκατάλειψης από τον Τραμπ των συμμαχικών υποχρεώσεων των ΗΠΑ (ακόμη και το Κογκρέσο έφτασε να νομοθετεί εναντίον ενός τέτοιου ενδεχομένου) και αντικατάστασή τους από σχέσεις "α λα καρτ” έναντι ανταλλάγματος δίνει τη θέση της σε μία λογική περιχαράκωσης του δυτικού στρατοπέδου.
Πλέον το κύριο ζήτημα δεν είναι τόσο οι αμερικανικές πιέσεις προς τους συμμάχους να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες τους (αυτές χρονολογούνται από την εποχή του Ομπάμα) όσο η πειθάρχηση όσων αυτονομούνται και συναλλάσσονται με την "απέναντι πλευρά”. Τα λεγόμενα swing states βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του πυρός.
Και το "μαστίγιο” αναμένεται και πάλι να είναι πρωτίστως οικονομικό. Η ευάλωτη κατάσταση της τουρκικής οικονομίας (την οποία οι εκ Ρωσίας νέοι φίλοι δεν μπορούν να απαλλάξουν από την εξάρτησή της από το διεθνές χρηματοπιστωτικό κύκλωμα) ή η πιθανότητα επιβολής κυρώσεων λ.χ. στην κοινοπραξία του Nord Stream 2 είναι τα κύρια όπλα για την εξασφάλιση της συνοχής της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Το ότι η μεγαλύτερη μετά τις ΗΠΑ οικονομική δύναμη και στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ αντιστοίχως πιέζονται να υποχωρήσουν σε ζητήματα εθνικού συμφέροντος απλώς αναδεικνύει το βάθος των τριβών, πέρα από τον ιδιαίτερο χρωματισμό που δίνει η φυσιογνωμία των πολιτικών πρωταγωνιστών.
Είναι για παράδειγμα δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι και πέρα από τον Ταγίπ Ερντογάν κάποιος άλλος φορέας εξουσίας στην Τουρκία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αμέριμνα την προοπτική ανάδυσης στα τουρκο-συριακά σύνορα μιας νέας αυτόνομης κουρδικής οντότητας με αμερικανική στήριξη.
Εξ ού και τη μεγαλύτερη ανελαστικότητα επιδεικνύει η τουρκική πλευρά. Την ώρα που ο Πενς κραδαίνει το μαστίγιο, ο επικεφαλής του Πενταγώνου Σάναχαν εκπέμπει περισσότερο καθησυχαστικά μηνύματα, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι τα προβλήματα με την Τουρκία θα ξεπεραστούν στις εντατικές επαφές που έχουν αυτό το διάστημα οι δύο πλευρές (και με δέλεαρ την αμερικανική αντιπροσφορά για παροχή συστημάτων Patriot στη θέση των S-400). Ο Ερντογάν, όμως, δεν έχει τρόπο να υποχωρήσει ευσχήμως, χωρίς να χάσει την ελευθερία κινήσεων που επιδιώκει, την αξιοπιστία του έναντι των Ρώσων συνομιλητών, αλλά και τη δυνατότητα μόχλευσης των εξελίξεων στην αυριανή Συρία – όπου, μεταξύ άλλων, Μόσχα και Δαμασκός απειλούν να εκκαθαρίσουν την ανταρτοκρατούμενη επαρχία της Ίντλιμπ, προς βλάβη όχι μόνο του γοήτρου αλλά και της ασφάλειας της Τουρκίας.
Πηγή: capital.gr
Πλέον το κύριο ζήτημα δεν είναι τόσο οι αμερικανικές πιέσεις προς τους συμμάχους να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες τους (αυτές χρονολογούνται από την εποχή του Ομπάμα) όσο η πειθάρχηση όσων αυτονομούνται και συναλλάσσονται με την "απέναντι πλευρά”. Τα λεγόμενα swing states βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του πυρός.
Και το "μαστίγιο” αναμένεται και πάλι να είναι πρωτίστως οικονομικό. Η ευάλωτη κατάσταση της τουρκικής οικονομίας (την οποία οι εκ Ρωσίας νέοι φίλοι δεν μπορούν να απαλλάξουν από την εξάρτησή της από το διεθνές χρηματοπιστωτικό κύκλωμα) ή η πιθανότητα επιβολής κυρώσεων λ.χ. στην κοινοπραξία του Nord Stream 2 είναι τα κύρια όπλα για την εξασφάλιση της συνοχής της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Το ότι η μεγαλύτερη μετά τις ΗΠΑ οικονομική δύναμη και στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ αντιστοίχως πιέζονται να υποχωρήσουν σε ζητήματα εθνικού συμφέροντος απλώς αναδεικνύει το βάθος των τριβών, πέρα από τον ιδιαίτερο χρωματισμό που δίνει η φυσιογνωμία των πολιτικών πρωταγωνιστών.
Είναι για παράδειγμα δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι και πέρα από τον Ταγίπ Ερντογάν κάποιος άλλος φορέας εξουσίας στην Τουρκία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αμέριμνα την προοπτική ανάδυσης στα τουρκο-συριακά σύνορα μιας νέας αυτόνομης κουρδικής οντότητας με αμερικανική στήριξη.
Εξ ού και τη μεγαλύτερη ανελαστικότητα επιδεικνύει η τουρκική πλευρά. Την ώρα που ο Πενς κραδαίνει το μαστίγιο, ο επικεφαλής του Πενταγώνου Σάναχαν εκπέμπει περισσότερο καθησυχαστικά μηνύματα, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι τα προβλήματα με την Τουρκία θα ξεπεραστούν στις εντατικές επαφές που έχουν αυτό το διάστημα οι δύο πλευρές (και με δέλεαρ την αμερικανική αντιπροσφορά για παροχή συστημάτων Patriot στη θέση των S-400). Ο Ερντογάν, όμως, δεν έχει τρόπο να υποχωρήσει ευσχήμως, χωρίς να χάσει την ελευθερία κινήσεων που επιδιώκει, την αξιοπιστία του έναντι των Ρώσων συνομιλητών, αλλά και τη δυνατότητα μόχλευσης των εξελίξεων στην αυριανή Συρία – όπου, μεταξύ άλλων, Μόσχα και Δαμασκός απειλούν να εκκαθαρίσουν την ανταρτοκρατούμενη επαρχία της Ίντλιμπ, προς βλάβη όχι μόνο του γοήτρου αλλά και της ασφάλειας της Τουρκίας.
Πηγή: capital.gr
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου