Στις ΗΠΑ έγιναν… Βενεζουέλα. Οι ηττημένοι των προεδρικών εκλογών δεν παραδέχτηκαν ποτέ καθαρά και ήρεμα την απώλεια της εξουσίας. Χρησιμοποίησαν όλες τις θεμιτές και αθέμιτες μεθόδους είτε για να ανατρέψουν το αποτέλεσμα είτε για να παρεμποδίσουν τη μεταβίβαση της προεδρίας. Κινητοποίησαν τους παραδοσιακούς παράγοντες της αμερικανικής ακροδεξιάς από το δικαστικό σώμα έως τις παρακρατικές ναζιστικές ομάδες για να δυναμιτίσουν το κλίμα και να εξωθήσουν την κατάσταση στα άκρα. Είχαν προϊδεάσει για τις προθέσεις τους και δεν έκρυβαν τις διαθέσεις τους. Μόνο το μέγεθος της συγκέντρωσης, το λάδι στη φωτιά που έριξε η ομιλία του Ντόναλντ Τραμπ και ο τελικός σκοπός των διαδηλωτών που σε έναν μεγάλο βαθμό καθοδηγήθηκαν από μέλη των Proud Boys και της QAnon δεν είχαν αποσαφηνιστεί. Και μετά, ήρθε η εισβολή, οι καταστροφές, οι πυροβολισμοί μέσα στον “ναό της αμερικανικής δημοκρατίας” το κτήριο των νομοθετικών σωμάτων, το Καπιτώλιο.

Τις τελευταίες εβδομάδες, όμως ο απερχόμενος πρόεδρος υπήρξε μόνο η κορυφή του παγόβουνου προς το οποίο έπλεε επιεικώς αμέριμνη και αφελώς απροετοίμαστη η αμερικανική δημοκρατία. Από τον Ρούντι Τζουλιάνι και τον Τεντ Κρουζ έως τον Ενρίκε Τάριο και τις φονταμενταλιστικές οργανώσεις της αμερικανικής ευαγγελικής εκκλησίας, όλοι ήθελαν, σχεδίαζαν και προγραμμάτιζαν μια δυναμική αναμέτρηση και μια “αποστομωτική” απάντηση στους Δημοκρατικούς και το σύστημα της Ουάσιγκτον. Όταν οι “φιλελεύθεροι”, οι “σοσιαλιστές”, οι “ανατρεπτικοί” και οι “αντιπατριώτες”, ο αντιφασιστικός συντονισμός και το κίνημα Black Lives Matter διαδήλωναν στους δρόμους και τις πλατείες, η αστυνομία, η εθνοφρουρά, το παρακράτος δρούσαν συντονισμένα και δίπλα-δίπλα για να εκμηδενίσουν τις διαμαρτυρίες και τη δημοκρατική, μαζική τους κινητοποίηση, από την Ουάσιγκτον έως το Σιάτλ. Χθες το ίδιο παρακράτος έκανε επίδειξη δύναμης απέναντι στους έως εκείνη τη στιγμή δικομματικούς και ανεκτικούς προστάτες του. Αλλά, πόσοι πραγματικά έπεσαν από τα σύννεφα για αυτή την εξέλιξη;

Οι ΗΠΑ διανύουν μια μεταβατική περίοδο διαδοχής στον Λευκό Οίκο εκρηκτική, αιματηρή και πρωτοφανή επειδή διένυσαν μια δεκαετία εκρηκτική, αιματηρή και πρωτοφανή. Και οι τελευταίες έξι εβδομάδες συμπύκνωσαν όλους τους φόβους, όλες τις ανησυχίες, όλη την οργή και όλη τη δυσωδία από το σαπισμένο σώμα μιας τυπικής δημοκρατίας που έχει θάψει προ πολλού την ουσιαστική και βαθιά δημοκρατική ιδέα του ενός έθνους για όλους με ελευθερία και δικαιοσύνη.

Ποιο “έθνος” έχει σχεδόν κάθε εβδομάδα δολοφονημένους Αφροαμερικανούς από την αστυνομική βία και αυθαιρεσία; Ποιο “έθνος” έχει εξαφανίσει κάθε έννοια κοινωνικού κράτους προστασίας και συμπαράστασης στην παιδεία και την υγεία ως ποινικά κολάσιμο “σοσιαλισμό” ανεπίτρεπτο για τις τάχα πατριωτικές αξίες της Αμερικής; Ποιο “έθνος” εγκαταλείπει 50 εκατομμύρια πολίτες του στην πείνα, την ένδεια και τον κίνδυνο της αστεγίας εν μέσω πανδημίας; Ποιο “έθνος” βλέπει τους πλούσιους του ψηφιακού και κατασκοπευτικού καπιταλισμού να γίνονται κάθε μέρα πιο πλούσιοι την ώρα που δεκάδες χιλιάδες στις παρυφές των πόλεων και τους αγρούς της υπαίθρου ζουν σε νέες παραγκουπόλεις και τρώνε στα συσσίτια; Ποιο “έθνος” έχει ως μόνη και σταθερότερη επαγγελματική προοπτική για τους χιλιάδες βετεράνους αρτιμελείς ή αναπήρους των πολέμων στη Μέση Ανατολή την κατάταξη στην αστυνομία και την πρόσληψη στις ιδιωτικές φυλακές όπου περισσεύουν η βία, τα βασανιστήρια, ο χαμηλής έντασης εσωτερικός πόλεμος ανάμεσα στις διαφορετικές φυλετικές ομάδες, λευκούς, ισπανόφωνους, Αφροαμερικανούς, ιθαγενείς Αμερικανούς;

Ό,τι συνέβη χθες στην Ουάσιγκτον δεν είχε συμβεί από το 1812, όταν οι Βρετανοί είχαν εισβάλει στο Καπιτώλιο και τον Λευκό Οίκο και είχαν κάψει συθέμελα την Ουάσιγκτον στον πόλεμο ανάμεσα στις δύο χώρες. Εδώ και τρία χρόνια σέρνονται οι αναλύσεις, οι ερμηνείες, τα άρθρα και οι προσεγγίσεις πως οι ΗΠΑ οδεύουν προς έναν νέο εμφύλιο πόλεμο κι αυτή η αντίληψη έμοιαζε τρελή ή και απίθανη. Όμως μετά τα χθεσινά γεγονότα, με την ατομική οπλοφορία και οπλοχρησία να αποτελεί συνταγματικό προνόμιο των πολύ “πατριωτών” και κυρίως των σκληροπυρηνικών οπαδών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, με την ακροδεξιά στις διάφορες ομαδοποιήσεις και συσσωματώσεις να βρίσκεται επί ποδός, ολοφάνερα σε κατάσταση συναγερμού και επίθεσης, το πολεμικό ρήγμα στην αμερικανική κοινωνία δεν φαντάζει ένα εξωπραγματικό σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

Και όσο ορισμένοι επιμένουν ότι όσα είδαμε, διαβάσαμε και ακούσαμε χθες είναι απλώς θέμα ενός Τραμπ, κάποιας περιθωριακής μερίδας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, μιας ασέβειας προς τη δημοκρατία ή ρατσισμού και ξενοφοβίας και αμορφωσιάς ή παρέμβασης ξένων δυνάμεων και διάφορων σκοτεινών κέντρων και εταιρειών συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων, ας θυμηθούμε κι ας αναρωτηθούμε : θα φτάναμε στα χθεσινά, αν το 2016 το κατεστημένο των Δημοκρατικών είχε επιτρέψει στον Μπέρνι Σάντερς να διεκδικήσει και να κερδίσει, όπως όλα έδειχναν, την προεδρία και τον Λευκό Οίκο;

Θα φτάναμε στα χθεσινά, αν Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι είχαν αφουγκραστεί την αμερικανική κοινωνία της οικονομικής κρίσης και είχαν προχωρήσει έστω και σε ένα ελάχιστα αξιόπιστο και στιβαρό σε σχέση με εκείνο της Μεγάλης Ύφεσης νέο New Deal από την εποχή της προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα και μετά; Τι θα είχε συμβεί αν τα επίσημα και φανερά ταμεία των δύο κομμάτων είχαν τερματίσει έγκαιρα τη νοσηρή και ερμαφρόδιτη σχέση που είχαν με τις επιχειρήσεις, τις επιχορηγήσεις και τις δωρεές του Ντόναλντ Τραμπ από τη δεκαετία του 1980 και μετά; Θα υπήρχε Τραμπ αν δεν τον είχαν σώσει άλλοτε οι Δημοκρατικοί και άλλοτε οι Ρεπουμπλικάνοι τέσσερις φορές από τη χρεοκοπία με τα λεφτά των Αμερικανών εργαζομένων και φορολογουμένων; Θα υπήρχε Τραμπ και όχι μόνο αυτός, αν οι εταιρείες του κατασκοπευτικού καπιταλισμού και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όλες αμερικανικές, είχαν συνεκτική πολιτική καταπολέμησης του τοξικού, ρατσιστικού, βίαιου, μισογυνικού και απάνθρωπου λόγου στο Facebook, το Twitter το Instagram ή το Facetime ;

Το πολεμικό σκηνικό βίας και σύγκρουσης στην Ουάσιγτον συνιστά μια συνωμοσία ενάντια στην Αμερική της κοινωνικής δημοκρατίας, της πραγματικής ελευθερίας και της αληθινής δικαιοσύνης, πλεκτάνη και σκευωρία που έφτιαξαν από κοινού τα προηγούμενα χρόνια οι Ρεπουμπλικάνοι και οι Δημοκρατικοί εναντίον των εργαζομένων και των φτωχών της χώρας. Σήμερα θερίζουν τη θύελλα που έσπειραν ως “βολικό” πορτοκαλί άνεμο από το παρασκήνιο της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας και του κεφαλαίου που δεν θα ορρωδούσε προς ουδενός.

Σε άλλα νέα, και μόλις τριάντα λεπτά προτού εισβάλλουν οι ακροδεξιοί οπαδοί του Τραμπ στο Καπιτώλιο, ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο, Τσακ Σούμερ υποστήριζε ευθαρσώς στους New York Times πως “μόνο αν το Δημοκρατικό Κόμμα έχει την πλειοψηφία και στη Γερουσία μετά την καταμέτρηση των ψήφων της δεύτερης έδρας στη Τζόρτζια, θα φροντίσουμε να σκεφτούμε και να εισηγηθούμε εκ νέου τις επιταγές των 2.000 δολαρίων ως έκτακτο μηνιαίο βοήθημα για κάθε Αμερικανό στην επόμενη σύνθεση της Γερουσίας. Σε αντίθετη περίπτωση, δεν μπορούμε να πούμε το οτιδήποτε”.

Αυτή είναι η κατάντια της δικομματικής, διεφθαρμένης και σαπισμένης θεσμικής δημοκρατίας της Αμερικής της οποίας ο Ντόναλντ Τραμπ υπήρξε το φρικαλέο, αλλά και γνησιότερο τερατάκι. Να βάζει στο κρεβάτι του μικροπολιτικού Προκρούστη, της ψηφοθηρίας και των εσωτερικών ισορροπιών του Κογκρέσου, την πιο αναγκαία και επιτακτική άμεση οικονομική βοήθεια στα πάνω από 70 εκατομμύρια πεινασμένων, άνεργων και υποαπασχολούμενων Αμερικανών που βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού από την πρώτη στιγμή της πανδημίας του κορονοϊού.

Είμαστε μόνο στην αρχή μιας πολύ εκρηκτικής και εξαιρετικά ανοιχτής προβλέψεων νέας εποχής στις ΗΠΑ και κατ’ επέκταση στον κόσμο. Το μπούμερανγκ της αυτοκρατορικής, αλαζονικής και αντιδημοκρατικής παρεμβατικότητας της Ουάσιγκτον στη Λατινική Αμερική, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη, επέστρεψε κατακέφαλα στους θεσμούς της υπερδύναμης.