Τουρκία χωρίς τον Ερντογάν; Είμαστε σίγουροι;

 

Του Θέμη Τζήμα

Μερικές πολύ σημαντικές ειδήσεις ήρθαν προσφάτως στην επικαιρότητα: η πρώτη έχει να κάνει με την απόφαση περιφερειακού Εφετείου των Ηνωμένων Πολιτειών, ότι η τουρκική τράπεζα “Halkbank” μπορεί να αντιμετωπίσει κατηγορίες για παραβίαση των κυρώσεων κατά του Ιράν. Πρόκειται για ένα ενδεχομένως πλούσιο κατηγορητήριο, το οποίο περιλαμβάνει απάτη, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, δημιουργία εικονικών εταιρειών σε μια σειρά κρατών της Μέσης Ανατολής και διάφορα άλλα “ευχάριστα”.

Με την τράπεζα ήταν συνδεδεμένος ο γαμπρός του Ερντογάν και μάλλον και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ – συνθήκη η οποία με δεδομένο τον φόβο των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ για επάνοδο του Τραμπ στις εκλογές του 2024 δείχνει πόσο ελκυστική καθίσταται η περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης.  Η τυχόν καταδίκη του εν λόγω τραπεζικού ιδρύματος μπορεί να του δώσει μια γερή σπρωξιά στον γκρεμό, η οποία σε συνδυασμό με το γεγονός ότι αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα τραπεζικά ιδρύματα της γείτονος- υπό όρους- θα μπορούσε να ωθήσει την τουρκική οικονομία σε τραπεζική κρίση και στις αγκάλες του ΔΝΤ,  το οποίο καιροφυλακτεί εδώ και χρόνια.

Μια τέτοια κίνηση θα κλονίσει την προεδρία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος θα πρέπει είτε να προβεί σε μια οπισθοχώρηση μπροστά στις πιέσεις των ΗΠΑ, είτε να πέσει οριστικά στις αγκάλες του κινεζικού κεφαλαίου. Η υπογραφή ενός μνημονίου με την Κίνα βεβαίως θα αποτελέσει μια τεκτονική αλλαγή, την οποία δεν είναι βέβαιο ότι οποιοδήποτε από τα δύο μέρη θα μπορέσει να υλοποιήσει επιτυχώς τη δεδομένη στιγμή – ιδίως με τις φήμες για την υγεία του Τούρκου προέδρου να ενισχύονται.

Παραλλήλως, η προεδρία της Τουρκίας κλιμάκωσε τη διπλωματική ένταση με τους δέκα πρεσβευτές – συμπεριλαμβανομένου εκείνου της Ουάσινγκτον – δηλώνοντας ότι θα θεωρηθούν ανεπιθύμητα πρόσωπα. Πέρα από τις ειδικές ευαισθησίες του Τούρκου προέδρου με την υπόθεση Καβαλά, προκύπτει ευλόγως ότι και μια σειρά ακόμα λόγων υπαγορεύει αυτό το διπλωματικό παιχνίδι πιέσεων. Ο Τούρκος πρόεδρος προφανώς καταλαβαίνει ότι είναι προγραμμένος. Η Ουάσινγκτον – ή τέλος πάντων ισχυροί κύκλοι στις ΗΠΑ – θέλουν να τον τελειώσουν. Συνεπεία αυτού οξύνει τη στάση του επιλεκτικά, σε κρίσιμα μέτωπα ή σε περιοχές αμοιβαίου ενδιαφέροντος με τις ΗΠΑ και με τη Δύση ούτως ώστε να καταδείξει την αναγκαιότητα συνδιαλλαγής μαζί του.

Το γεγονός ότι επικαλούμενοι οι δέκα πρεσβευτές τις διεθνείς συνθήκες περί μη παρέμβασης στα εσωτερικά του ξένου κράτους έδωσαν μια οδό διαφυγής στην κλιμακούμενη ένταση, την οποία έσπευσε ο Τούρκος πρόεδρος να αξιοποιήσει αποδεικνύει ότι η διαπραγμάτευση είναι διαρκής, μεταξύ Δύσης και Τουρκίας, χωρίς κανένας να επιδιώκει προς το παρόν να σπάσει το σκοινί. Φυσικά, οι αμερικανόφιλες ιστοσελίδες και ΜΜΕ ψάχνουν διαρκώς για ταπεινώσεις και κωλοτούμπες του Τούρκου προέδρου, ούτως ώστε να δικαιολογήσουν την ελληνική ελίτ και το πόσο δεδομένη αποδεικνύεται.

Τρίτη είδηση, φαινομενικώς ασύνδετη αλλά στην πραγματικότητα πολύ σχετική: η Αιθιοπία προετοιμάζει το τρίτο γέμισμα των ταμιευτήρων του μεγάλου φράγματος το οποίο έχει κατασκευάσει στον Νείλο, θέτοντας περαιτέρω σε κίνδυνο την υδροδότηση και τελικά την εθνική ασφάλεια της Αιγύπτου. Τα δύο κράτη – όπως και το Σουδάν, το οποίο βρίσκεται σε εσωτερική αναταραχή, με διαδηλώσεις μέχρι πρότινος κατά και υπέρ του στρατιωτικού ελέγχου και πάλι επί της πολιτικής ζωής και πλέον κατά της δικτατορίας, ενώ πανδημία και οικονομική κρίση το χτυπούν λυσσαλέα – φλερτάρουν με τον πόλεμο ως προς το εν λόγω ζήτημα, ενώ οι διαπραγματεύσεις έχουν κολλήσει εδώ και καιρό.

Ποιος εξοπλίζει την Αιθιοπία – η οποία διεξάγει επιχειρήσεις στην επαρχία Τιγκράι – με μη επανδρωμένα αεροσκάφη; Καλά μαντέψατε: η Τουρκία. Η Αίγυπτος νιώθει την ανάσα της Άγκυρας, τόσο στη Λιβύη, όσο και στην Αιθιοπία, κάτι που δεν της αρέσει καθόλου, δεδομένου ότι την αναγκάζει από τη μια να προετοιμάζεται πολεμικά, ενώ από την άλλη διαπραγματεύεται – έστω σε σχετικώς χαμηλό ακόμα επίπεδο – με την Τουρκία.

Τέταρτη είδηση: η Ουκρανία φέρεται να αξιοποίησε για πρώτη φορά τουρκικά μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα για να πλήξει βαρείς όλμους στο Ντονμπάς. Η Τουρκία του Ερντογάν καθίσταται σταδιακώς, στο πεδίο της μάχης η αιχμή του δόρατος στην πίεση προς τη Ρωσία, σε ό,τι αφορά τον εξοπλισμό της Ουκρανίας τουλάχιστον.

Τι μας δείχνουν όλα τα παραπάνω; Ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έχει κατορθώσει να δημιουργήσει μια Τουρκία πολύ σημαντική για πολλούς, με κόστος βέβαια να μην είναι ιδιαιτέρως αρεστός ο ίδιος σε αρκετούς. Με άλλα λόγια, ακόμα κι αν ο Ερντογάν διάγει την ύστερή του φύση, η Τουρκία του Ερντογάν έχει πολύ δρόμο μπροστά της. Είναι απολύτως απαραίτητη σε πολλούς και για πολλούς λόγους. Αναρωτιέται κανείς επομένως γιατί διάφοροι στην πατρίδα μας σπεύδουν να επιχαίρουν στην προοπτική ανατροπής Ερντογάν, δηλαδή με ερντογανική κληρονομιά ισχυρής παρουσίας αλλά με πολύ φιλικότερη προς τη Δύση ηγεσία.


Δρόμος ανοιχτός

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου