Κρίσιμη για την πρόεδρο της Κομισιόν θα είναι η αυριανή (13/5) απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου τόσο για το κύρος της όσο και το καθεστώς διαφάνειας στην ΕΕ.

Και αυτό γιατί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα κρίνει επί της ουσίας εάν η άρνηση της προέδρου της Κομισιόν να δημοσιοποιηθούν τα SMS που αντήλλαξε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, κατά τη διαπραγμάτευση για την αγορά των εμβολίων κατά του κορωνοϊού, παραβιάζει τους κανόνες διαφάνειας στην ΕΕ.

Εάν η απόφαση είναι ότι τα SMS που αντάλλαξε η πρόεδρος της Κομισιόν με τον διευθύνοντα σύμβουλο μιας πολυεθνικής για την αγορά προϊόντων – όπως ήταν τα εμβόλια για τον κορωνοϊό της Pfizer – εκ μέρους της ΕΕ θα πρέπει να θεωρούνται δημόσια έγγραφα και όχι ιδιωτική συνομιλία τότε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο και αυτό γιατί θα καταδειχθεί με τον πλέον επίσημο τρόπο ότι παραβίασε τους κανόνες διαφάνειας.

Και αν δοθεί εντολή τα SMS που αντήλλαξε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά να δοθούν στη δημοσιότητα κανείς δεν γνωρίζει εάν το περιεχόμενό τους θα δημιουργήσει και άλλα σοβαρότερα προβλήματα στην πρόεδρο της Κομισιόν που βρίσκεται σε συνεχή αμφισβήτηση για την πολιτική που ασκεί και που έχει βάλει την ΕΕ στο περιθώριο των άκρως σοβαρών εξελίξεων στο γεωπολιτικό τοπίο.

Πώς αποκαλύφθηκε η ανταλλαγή SMS

Την ανταλλαγή SMS με την πρόεδρο της Κομισιόν κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης για την αγορά εμβολίων για τον κορωνοϊό αποκάλυψε ο ίδιος ο Άλμπερτ Μπουρλά τον Απρίλιο του 2021 σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στους των New York Times.

Ο ισχυρός άνδρας της Pfizer είχε χαρακτηρίσει την ανταλλαγή μηνυμάτων με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως έναν τρόπο καλλιέργειας «βαθιάς εμπιστοσύνης» και διευκόλυνσης της διαπραγμάτευσης μιας σημαντικής συμφωνίας για τα εμβόλια.

Η συμφωνία τελικά οριστικοποιήθηκε τον Μάιο του 2021 και προέβλεπε την αγορά έως και 1,8 δισεκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου Pfize-BioNTech κατά του κορωνοϊού, την μεγαλύτερη κατά πολύ από όλες τις συμφωνίες που υπέγραψε η ΕΕ.

Η συμφωνία προέβλεπε την προκαταβολική αγορά 900 εκατομμυρίων δόσεων, με την επιλογή να παραγγελθούν άλλες 900 εκατομμύρια, για παράδοση το 2022 και το 2023.

Η αποκάλυψη των New York Times προκάλεσε «σεισμό» με την Κομισιόν να αρνείται να δώσει στη δημοσιότητα το περιεχόμενο των SMS που αντήλλαξαν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Αλμπέρ Μπουρλάς. Η άρνηση οδήγησε του επικεφαλής του γραφείου Βρυξελλών των ΝΥΤ να προσφύγουν στη δικαιοσύνη καταγγέλλοντας για την Κομισιόν για αδιαφάνεια.

Η Ούρσουλα αρνιόταν ακόμα και την ύπαρξη SMS

Το άκρως ενδεικτικό για την κατάσταση πανικού που επικρατεί στην Κομισιόν είναι το γεγονός ότι συστηματικά τα τελευταία τέσσερα χρόνια αρνιόταν ακόμα και την ύπαρξη των SMS με τον ισχυρό άνδρα της Pfizer.

Η πρώτη φορά που οι νομικοί εκπρόσωποι της Κομισιόν παραδέχθηκαν την ύπαρξη των μηνυμάτων ήταν τον Νοέμβριο του 2024 κατά την ακροαματική διαδικασία στο Λουξεμβούργο.

Όπως αναφέρει το Politico «Ύστερα από χρόνια ασάφειας ακόμα και ως προς την ύπαρξη των μηνυμάτων, οι νομικοί εκπρόσωποι της Κομισιόν — επιτέλους — την παραδέχτηκαν. Η παραδοχή αυτή προκάλεσε γέλια στους παρευρισκόμενους, αλλά και έντονη δυσφορία στους δικαστές. “Δεν αρνούμαστε ότι [τα μηνύματα] υπάρχουν”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο δικηγόρος της Κομισιόν, Πάολο Στανκανέλι, στη μέση της συνεδρίασης».

Ο ρόλος της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας

Η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε το 2022 ότι η αποτυχία της Κομισιόν να αναζητήσει τα επίμαχα γραπτά μηνύματα συνιστούσε κακοδιοίκηση. Η Έμιλι Ο’Ράιλι, διαμεσολαβήτρια από το 2013 έως το 2025, χαρακτήρισε την υπόθεση «σήμα αφύπνισης» για τους θεσμούς της ΕΕ.