Τοιχογραφία στην Καμπούλ του Αφγανιστάν, με τον Αμερικανο-Αφγανό διπλωμάτη Ζαλμάι Καλιλζάντ και τον ηγέτη των Ταλιμπάν μουλά Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ, που υπέγραψαν την ειρηνευτική συμφωνία της Ντόχα.

Της Δήμητρας Μπέη

To παραδοσιακό αφγανικό συμβούλιο Λόγια Τζίργκα, που στελεχώνεται από τους πρεσβύτερους των διάφορων φυλών της χώρας, ενέκρινε στις 9 Αυγούστου την απελευθέρωση και των τελευταίων 400 φυλακισμένων Ταλιμπάν, με σκοπό να ξεκινήσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες. Η απόφαση που έρχεται ως συνέχεια της συνθήκης που υπεγράφη τον Φεβρουάριο στη Ντόχα μεταξύ ΗΠΑ-Ταλιμπάν, φαίνεται να οδηγεί σε μια πιθανή αλλαγή στο πολιτικό μέλλον της χώρας και την αναδιανομή της εξουσίας.

Η εν λόγω συμφωνία αναφέρει την απόσυρση των διεθνών στρατευμάτων με αντάλλαγμα τον τερματισμό των σχέσεων των Ταλιμπάν με άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις. Η συμφωνία ωστόσο δεν προβλέπει κανένα προφανή μηχανισμό που να εμποδίζει την ομάδα να ξεκινήσει μια άλλη ένοπλη εξέγερση εναντίον της Καμπούλ, ενώ δεν αναφέρει τίποτα σχετικά με τον μερικό ή ολικό αφοπλισμό της. Η συμφωνία με την Ουάσινγκτον διασφαλίζει για τους Ταλιμπάν ταυτόχρονα μια αμερικανική αποχώρηση καθώς και την απαραίτητη «νομιμοποίηση» ως αντισυμβαλλόμενο μέρος στις διαπραγματεύσεις, καθιστώντας τους ίσως τον ισχυρότερο πολιτικό και στρατιωτικό παράγοντα στην περιοχή.

Η κατάσταση των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν σήμερα προσομοιάζει αυτή του 1969 μετά από έξι χρόνια μάχης στο Βιετνάμ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους έχουν φτάσει σε σημείο εξάντλησης. Ο Ντόναλντ Τραμπ, με μία σπασμωδική κίνηση, επιχείρησε να «νίψει τας χείρας του» από το χάος στο Αφγανιστάν και να τηρήσει τις προεκλογικές του δηλώσεις. Η επιστροφή χιλιάδων Αμερικανών στρατιωτών στις ΗΠΑ και η εγκατάλειψη ενός δαπανηρού πολέμου αποτελούν τα τελευταία χαρτιά του Τραμπ σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τις πιθανότητες επανεκλογής του.

Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Μάρκ Έσπερ είπε σε συνέντευξή του, ότι ο αριθμός των αμερικανικών στρατευμάτων θα μειωθεί κάτω από 5.000 μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, λίγο μετά τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.

Η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, ανοίγει τον δρόμο σε νέες δυνάμεις να κατοχυρώσουν την επιρροή τους στην περιοχή. Το Πακιστάν παραμένοντας παραδοσιακός υποστηρικτής των Ταλιμπάν είναι πρόθυμο να προστατεύσει τα συμφέροντά του από το Ιράν και την Ινδία. Το Ιράν έχει δημιουργήσει κοινό μέτωπο με τη Ρωσία και την Κίνα εναντίον των ΗΠΑ, ενώ δεν θέλει και τη στρατηγική συνεργασία του Πακιστάν με τη Σαουδική Αραβία καθώς κάτι τέτοιο θα επέτρεπε στους Σαουδάραβες να εξασφαλίσουν αντι-ιρανική μόχλευση στο Αφγανιστάν. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν, δεδομένου του ιστού των περιφερειακών εντάσεων και αντιπαλοτήτων, όλοι αυτοί οι παράγοντες, με εξαίρεση την Ινδία, να προωθούν τους Ταλιμπάν ως μελλοντικό βασικό παράγοντα στο Αφγανιστάν.

Στον αντίποδα η κυβέρνηση της Καμπούλ είναι αρκετά αδύναμη και ανίκανη να ελέγξει τις εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας. Αυτό δίνει προβάδισμα στους Ταλιμπάν, οι οποίοι όντας σε θέση ισχύος, θα μπορέσουν να διαπραγματευτούν σκληρότερα την θέση τους στο πολιτικό σύστημα της χώρας κατά την κατανομή αρμοδιοτήτων εξουσίας, στις συζητήσεις των επόμενων μηνών.

Το Πεντάγωνο γνωρίζει καλά ότι οι περιφερειακοί υποστηρικτές των Ταλιμπάν και της Βόρειας Συμμαχίας θα συνεχίσουν να ρίχνουν περισσότερο αίμα στο Αφγανιστάν. Η χρησιμοποίηση των Ταλιμπάν και άλλων εξτρεμιστικών ομάδων ως πιόνια στα διάφορα γεωπολιτικά παιχνίδια, θα συνεχιστεί πιθανόν από άλλους παίκτες μετά την παραίτηση των Αμερικάνων. Όλοι γνωρίζουν ότι ο πόλεμος είναι η πιο επικερδής «επιχείρηση», τόσο στο κομμάτι του πολιτικού και οικονομικού ελέγχου των δυνατότερων κρατών πάνω σε ασθενέστερα, όσο και στην αύξηση των κερδών των βιομηχανιών όπλων και των φαρμακευτικών εταιρειών. Έτσι, είτε πρόκειται για τη Λιβύη, τη Συρία, το Ιράκ ή το Αφγανιστάν, το σενάριο παραμένει το ίδιο. 

Πηγή: INFO-WAR