Πάνω σε μία βραδυφλεγή «βόμβα» χρέους 258 τρισ. δολαρίων, το οποίο κανείς δεν ξέρει πότε θα «σκάσει» και τι επιπτώσεις θα έχει για την ανθρωπότητα, κάθεται ολόκληρος ο πλανήτης, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία του ΟΟΣΑ. Και σαν να μην έφτανε το δυσθεώρητο παγκόσμιο χρέος, ήρθε και η κρίση του κορωνοϊού να επιβαρύνει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς τα κράτη και τους μελλοντικούς φορολογουμένους με νέα χρέη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κρατικός δανεισμός έκανε ρεκόρ όλων των εποχών στο πρώτο πεντάμηνο του 2020, καθώς ήταν κατά 70% μεγαλύτερος από τα προηγούμενα πέντε χρόνια. Τα επικαιροποιημένα στοιχεία για τον κρατικό δανεισμό δημοσίευσε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης συμπεριλαμβάνοντας τα στοιχεία των εκδόσεων ομολόγων των πρώτων μηνών της πανδημίας της Covid-19.

H έκθεση Sovereign Borrowing Outlook αναφέρει ότι, παρά τις γενικά ασταθείς συνθήκες της αγοράς, οι κυβερνήσεις του ΟΟΣΑ συγκέντρωσαν ρεκόρ χρημάτων με δανεισμό από τις αγορές κατά τους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους.

Το συνολικό ποσό των κρατικών τίτλων που εκδόθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου 2020 έφτασε τα 11 τρισ. δολάρια ΗΠΑ, που ήταν, όπως αναφέρεται και παραπάνω, σχεδόν 70% υψηλότερο από τον μέσο όρο των ποσών που συγκεντρώθηκαν με ομόλογα την ίδια περίοδο τα τελευταία πέντε χρόνια.

Στο 331% του παγκόσμιου ΑΕΠ 

Αποτέλεσμα ήταν το παγκόσμιο χρέος να καταρρίψει κάθε ρεκόρ το πρώτο τρίμηνο του 2020, διάστημα κατά το οποίο τέθηκαν σε εφαρμογή τα καθηλωτικά lockdowns για να ανακόψουν τη μετάδοση του κορωνοϊού. Έτσι το χρέος ανήλθε στο ποσό «μαμούθ» των 258 τρισ. δολαρίων, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιοποίησε το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών (IIF).

Ειδικότερα στην έκθεση του IIF, το οποίο αντιπροσωπεύει τις παγκόσμιες τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αναφέρεται ότι το παγκόσμιο χρέος σημείωσε άνοδο άνω του 10% – η μεγαλύτερη τριμηνιαία αύξηση που έχει καταγραφεί ποτέ – αναλογώντας στο 331% του παγκόσμιου ΑΕΠ, που συνιστά επίσης ρεκόρ.

Η έκθεση αναφέρει ότι, ενώ η αύξηση των χρεών ήταν πολύ χαμηλότερη από τα μέσα τριμηνιαία κέρδη που κατεγράφησαν από το 2015 έως το 2019, ο ρυθμός αύξησης του παγκόσμιου χρέους από κυβερνήσεις, εταιρείες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και νοικοκυριά έτρεξε με φρενήρη ρυθμό από τον Μάρτιο του 2020.

Το χρέος στις ώριμες αγορές ξεπέρασε το 392% του ΑΕΠ, από 380% το 2019, με την αύξηση πιο έντονη στον Καναδά, τη Γαλλία, τη Νορβηγία και τις ΗΠΑ. Το χρέος των ΗΠΑ αντιπροσωπεύει το ήμισυ του συνολικού χρέους των 185 τρισ. δολαρίων στις ώριμες αγορές.

Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αυξήθηκε στο 230% στις αναδυόμενες αγορές το πρώτο τρίμηνο από 220%, ωστόσο η αξία του χρέους σε αμερικανικό δολάριο μειώθηκε κατά 700 εκατ. δολάρια, σε 72,5 τρισ. δολάρια, κυρίως λόγω της υποτίμησης των νομισμάτων των αναδυόμενων αγορών έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, τονίζει το IIF.

Το χρέος της Κίνας σε όλους τους τομείς βρίσκεται σε τροχιά να φτάσει το 335% του ΑΕΠ, αφού σκαρφάλωσε στο 318% το πρώτο τρίμηνο από 302%, η μεγαλύτερη τριμηνιαία αύξηση που έχει καταγραφεί ποτέ. Περίπου το 60% της συσσώρευσης χρέους οφειλόταν σε μη χρηματοοικονομικές εταιρείες, ανέφερε. Το IIF ανέφερε επίσης ότι περί τα 3,7 τρισ. δολάρια χρέους των αναδυόμενων αγορών θα πρέπει να αποπληρωθούν έως τα τέλη του 2020.

Μεγάλο μέρος στις επιχειρήσεις

Σε άλλο σημείο η έκθεση αναφέρει ότι μεγάλο μερίδιο του χρέους που έχει συσσωρευτεί μετά την κρίση του 2007 βρίσκεται κατά κύριο λόγο σε χέρια επιχειρήσεων. Συνεπώς η αναταραχή που επικρατεί αυτή τη στιγμή στις εφοδιαστικές αλυσίδες λόγω κορωνοϊού και η επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης προδικάζουν ότι οι εταιρείες θα έχουν χαμηλότερα κέρδη και ως αποτέλεσμα θα δυσκολευτούν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους.

Παράλληλα οι πολιτικοί των ανεπτυγμένων χωρών δηλώνουν έτοιμοι για περαιτέρω χαλάρωση της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, ώστε να μπορέσουν να αντισταθμίσουν τον οικονομικό αντίκτυπο του ιού. Ωστόσο αυτού του είδους οι οικονομικές πολιτικές όχι μόνον προσομοιάζουν με τα μέτρα που συνέβαλαν στο ξέσπασμα της κρίσης του 2007, αλλά παράλληλα διογκώνουν το ήδη υψηλότατο παγκόσμιο χρέος.

Παρ’ όλα αυτά, οι κεντρικές τράπεζες, τουλάχιστον μέχρι το ξέσπασμα του κορωνοϊού, διένυαν τον μακροβιότερο και εντονότερο κύκλο επεκτατικής πολιτικής, ο οποίος όχι μόνο προωθούσε τον ιδιωτικό δανεισμό, αλλά μείωνε και την αποδοτικότητα των μέτρων, όπως για παράδειγμα τα χαμηλά ή αρνητικά επιτόκια.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, οι εκκρεμείς οφειλές σε εταιρικά ομόλογα παγκοσμίως άγγιξαν τον Δεκέμβριο του 2019 το επίπεδο ρεκόρ των 13,5 τρισ. δολαρίων, περίπου το διπλάσιο σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2008. Η αύξηση σημειώθηκε κατά κύριο λόγο στις ΗΠΑ, όπου η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) εκτιμά ότι τα εταιρικά χρέη έχουν αυξηθεί στα 6,5 τρισ. δολάρια το 2019, ενώ πριν από την κρίση βρίσκονταν στα 3,3 τρισ. δολάρια. 

Μάλιστα, πρόκειται για χρέη που συσσωρεύονται σε παραδοσιακούς κλάδους της οικονομίας, οι οποίοι έχουν χαμηλότερη κερδοφορία σε σχέση με τους πιο σύγχρονους τομείς, όπως για παράδειγμα τις τεχνολογικές εταιρείες.

Ο «λογαριασμός» της Covid-19

Στο πλαίσιο των εξαιρετικά αβέβαιων οικονομικών προοπτικών για το υπόλοιπο του έτους, τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι ακαθάριστες δανειακές ανάγκες των κυβερνήσεων του ΟΟΣΑ θα αυξηθούν κατά σχεδόν 30% το 2020 σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις πριν από την ασθένεια Covid-19. Οι επενδυτές ομολόγων αναφέρουν ότι η τρέχουσα πρόκληση είναι πώς θα συνδυαστεί η αύξηση των εκδόσεων ομολόγων χωρίς να υπονομευτούν οι αντίστοιχες αγορές

Για το σύνολο του ΟΟΣΑ, το εκκρεμές χρέος της κεντρικής κυβέρνησης αναμένεται να αυξηθεί από 47 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2019 σε 52,7 τρισ. δολάρια ΗΠΑ στο τέλος του 2020. Αυτό είναι κατά 3,5 τρισ. δολάρια υψηλότερο από την εκτίμηση πριν από την Covid-19.

Πηγή: ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ