Μια χιτλερική ΤΝ ή μια καπιταλιστική ΤΝ δεν είναι κάτι αστείο.
Του Θέμη Τζήμα
Η είδηση είναι καταπληκτική από κάθε άποψη: ο Ίλον Μασκ, δισεκατομμυριούχος, πρώην σύμβουλος και υπουργός του Τραμπ, νυν αντίπαλός του και εν δυνάμει ιδρυτής τρίτου κόμματος στις ΗΠΑ μας προσέφερε τον πρώτο ανοιχτά ναζιστικό αλγόριθμο (ή αλλιώς τεχνητή νοημοσύνη).
Πρόκειται για το Grok, ένα generative AI σύστημα το οποίο έχει αναπτύξει η Χ του Ίλον Μασκ. Το Grok λοιπόν αγκάλιασε ολόθερμα τον ναζισμό. Ξεκίνησε με μια σειρά αντισημιτικών σχολίων (πραγματικών, όχι κατά Νετανιάχου) και επίσης διακήρυξε ότι ο Χίτλερ θα εντόπιζε το μοτίβο του αντί-λευκού μίσους των Εβραίων και θα το διαχειριζόταν αποφασιστικώς. Ακολούθως, σε μια έκρηξη αυτού που αν προερχόταν από άνθρωπο θα αποκαλούσαμε τρέλα, διακήρυξε ότι είναι ο «Mecha Hitler».
Το Grok είχε υποστεί μια σειρά από αναβαθμίσεις προκειμένου να μετατοπιστεί προς τα δεξιά του πολιτικού φάσματος κατά τα γούστα του Ίλον Μασκ, ωστόσο αυτό που συνέβη μάλλον ξεπέρασε τις προσδοκίες του. Ένας σαφώς χιτλερικός αλγόριθμος, της ιδιοκτησίας ενός ρατσιστή υπέρ-πλουσίου με πολιτικό παρόν και ενδεχομένως μέλλον μοιάζει βγαλμένος από θρίλερ ή και από ταινία του Κιούμπρικ (αναλόγως της προσέγγισης καθενός). Θα μπορούσαμε να φανταστούμε τον Δρ. Strangelove με τη μορφή αλγορίθμου άραγε;
Σκίτσο του Ολλανδού Bart van Leeuwen
Το ζήτημα είναι φυσικά πολύ ευρύτερο. Ως προς την Τεχνητή Νοημοσύνη ξέρουμε τι δεν γνωρίζουμε αλλά ταυτοχρόνως δεν γνωρίζουμε τι δεν γνωρίζουμε ως προς την ίδια, ωστόσο επιμένουμε να την αντιλαμβανόμαστε με μια επιφανειακή αντίληψη περί προόδου.
Ως πρόοδος θεωρείται μονόπλευρα κάθε τεχνική εξέλιξη προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης υπολογιστικής, λογικής, υπαρξιακής ή και διαισθητικής νοητικής δυνατότητας των αλγορίθμων, εν γνώσει του γεγονότος ότι ταυτοχρόνως δε διαθέτουν ούτε κοινή λογική, ούτε ηθική προσωπικότητα όπως αυτή που θεωρούμε ότι διαθέτουν οι άνθρωποι. Υπό αυτή την έννοια, ένας αλγόριθμος μπορεί να γίνεται ταυτοχρόνως εξυπνότερος και εντελώς χαζός, ανήθικος και γεμάτος επικίνδυνες παραισθήσεις.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη ωστόσο δεν είναι τεχνική αλλά τεχνολογία και η τεχνολογία όπως γνωρίζουμε από την σχολή της Φρανκφούρτης και όχι μόνο δεν διαμορφώνεται εν κενώ αλλά κουβαλάει τη σφραγίδα του κυρίαρχου οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου, του καπιταλισμού. Αυτό σημαίνει όχι μόνο ότι τον κύριο ρόλο στην εξέλιξή της διαδραματίζουν τα κυρίαρχα ολιγοπώλια. Σημαίνει επιπλέον ότι η ίδια η κατεύθυνση της έρευνας, των εφαρμογών της ΤΝ και της μηχανικής μάθησης φέρει τη σφραγίδα του καπιταλισμού και ακόμα περισσότερο της κυνικής λατρείας της δύναμης που τον χαρακτηρίζει σε μια ολόκληρη ιστορική περίοδο.
Η ανθρωπότητα λοιπόν, υπό την καθοδήγηση- χειραγώγηση μιας χούφτας υπέρ- πλουσίων (καθοδήγηση η οποία εκφράζεται στο επίπεδο της επικοινωνίας, της εφαρμοσμένης έρευνας σε πολύ μεγάλο βαθμό, της ρύθμισης, της διακυβέρνησης)μεταφέρει ολοένα μεγαλύτερο μέρος όχι απλώς των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων αλλά της ανθρώπινης νοημοσύνης της εν γένει, υπό την έννοια της διανοητικής προσπάθειάς της και της εμπιστοσύνης στις διανοητικές δυνατότητές της στην «ΤΝ-μέσα-στον-καπιταλισμό». Αποδέχεται έτσι ή πειθαναγκάζεται να αποδεχτεί ότι θα αποδίδει ένα ολοένα μεγαλύτερο μέρος της νόησής της σε νέες μορφές οντοτήτων, τις οποίες ούτε κατανοεί πλήρως (το μεγαλύτερο μέρος καθόλου) ούτε ελέγχει με βάση κάποιο ρυθμιστικό πλαίσιο, επαρκές έστω στο αστικοδημοκρατικό πλαίσιο.
Όχι, η λύση δεν είναι κάποιος «πόλεμος» εναντίον της Τεχνητής Νοημοσύνης. Δεν είναι η τεχνοφοβική προσέγγιση εκείνη η οποία θα μας καθοδηγήσει μέσα στο περιβάλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης και των νέων τεχνολογιών. Αντιθέτως, οφείλουμε να μετατρέψουμε την τεχνολογία ή μάλλον να την αναγνωρίσουμε ως αυτό που είναι: πεδίο πάλης στο οποίο προβάλλεται η ταξική μάχη. Η ρύθμιση, η διακυβέρνηση, οι εφαρμογές, ο βαθμός τεχνικής εξέλιξης, οι χώροι διείσδυσης, ακόμα και η διαδικασία μηχανικής μάθησης αποτελούν πεδία αντιπαράθεσης και σύγκρουσης, όχι τυφλής αποδοχής όσων κυριαρχούν στη μιντιακή σφαίρα ή των ειδικών.
Μια χιτλερική ΤΝ ή μια καπιταλιστική ΤΝ δεν είναι κάτι αστείο. Μπορεί να αποτελέσει το σημείο καμπής από τον καπιταλισμό ως το τελευταίο ανθρώπινο μοντέλο προς τον καπιταλισμό ως το πρώτο μετά-ανθρώπινο μοντέλο με βιολογικώς (ή μάλλον μετά- βιολογικώς) κατοχυρωμένες ανισότητες. Η Τεχνητή Νοημοσύνη λοιπόν, όπως η τεχνολογία γενικώς αποτελεί πεδίο ταξικής σύγκρουσης. Οι πλούσιοι το ξέρουν, καιρός να το μάθουμε κι εμείς.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου