H πιθανή ανακάλυψη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου νότια της Κύπρου εντείνει τους διεθνείς ανταγωνισμούς στο τόξο Ουκρανία, Βαλκάνια, Ν.Α. Μεσόγειος
Του Νίκου Ταυρή
Τέσσερα μεγάλα ανταγωνιστικά ενεργειακά σχέδια, άλλα υπό κατασκευή κι άλλα υπό μελέτη, έκφραση γενικότερων γεωπολιτικών αναδιαρθρώσεων, βρίσκονται σε εξέλιξη στην περιοχή καθιστώντας την στην πιο ασταθή και εύφλεκτη περιοχή μετά τη Μ. Ανατολή και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Επίδικο της παγκόσμιας αντιπαράθεσης ο ενεργειακός έλεγχος της Ευρώπης, η διεύρυνση της οικονομικής διείσδυσης και του πολιτικού ελέγχου των Βαλκανίων και βέβαια τα υπερκέρδη των πολυεθνικών γιγάντων της εξόρυξης και εμπορίας πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Γερμανία αλλά και περιφερειακές δυνάμεις όπως η Τουρκία και το Ισραήλ ξεδιπλώνουν μια όλο και πιο επιθετική πολιτική σε ολόκληρη την περιοχή με αβέβαιο μέλλον για τα σημερινά σύνορα και τη σταθερότητά της. Στη μέση αυτού του τόξου βρίσκεται η Ελλάδα. Χωρίς σχέδιο και στρατηγικούς στόχους εντάσσεται όλο και πιο βαθειά στους αμερικάνικους σχεδιασμούς χωρίς να έχει εξασφαλίσει κάποιες στοιχειώδεις εγγυήσεις για την οικονομική της ανάκαμψη και την εδαφική της ακεραιότητα. Αντίθετα διολισθαίνει όλο και πιο πολύ σε ένα γκριζάρισμα – ρευστοποίηση της κυριαρχίας της που ξεκινά από το Αιγαίο και σταδιακά εξαπλώνεται σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα μέχρι την Αδριατική.
Η μεγάλη εικόνα: ΗΠΑ εναντίον Ρωσίας
Στη μέση των ενεργειακών και γεωπολιτικών ανταγωνισμών βρίσκεται η Ελλάδα. Χωρίς σχέδιο και στρατηγικούς στόχους εντάσσεται όλο και πιο βαθειά στους αμερικάνικους σχεδιασμούς χωρίς να έχει εξασφαλίσει κάποιες στοιχειώδεις εγγυήσεις για την οικονομική της ανάκαμψη και την εδαφική της ακεραιότητα. Αντίθετα διολισθαίνει όλο και πιο πολύ σε ένα γκριζάρισμα – ρευστοποίηση της κυριαρχίας της που ξεκινά από το Αιγαίο και σταδιακά εξαπλώνεται σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα μέχρι την Αδριατική
Η εμπλοκή της Κύπρου
Τα σχέδια των Ρώσων
Η Ρωσία, έχοντας όπλο την εγγύτητά της με την Ευρώπη, έχει ήδη εξασφαλίσει ένα τεράστιο μερίδιο της αγοράς φυσικού αερίου στις χώρες της Ε.Ε. Αξιοποιώντας τους αγωγούς ως γεωπολιτικό όπλο έχει έναν διπλό σχεδιασμό. Πρώτον τη σταθεροποίηση της θέσης της στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω του Nord Stream 2 και δεύτερον την επέκταση της επιρροής της στη Βαλκανική χερσόνησο και τη Ν.Α. Ευρώπη μέσω του υπό κατασκευή αγωγού Turk Stream. Ο αγωγός αυτός μεταφέρει ρώσικο αέριο από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι την Τουρκία, έχοντας ήδη εξασφαλίσει την κάλυψη των μεγάλων αναγκών της γειτονικής χώρας. Επιθυμία της Ρωσίας είναι ο αγωγός αυτός να συνεχιστεί και μέσω της Ελλάδας να οδηγηθεί αφενός στις χώρες των Δ. Βαλκανίων και αφετέρου στην Ιταλία και τη Ν.Α. Ευρώπη. Ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας εκβιάζει την Ευρώπη να δεσμευθεί νομικά προκειμένου η χώρα του να χρηματοδοτήσει τη συνέχεια της κατασκευής του αγωγού. Έχοντας ήδη καταγράψει μια ήττα, με την ακύρωση της κατασκευής του South Stream, επιχειρεί να επιβάλλει τους σχεδιασμούς της με όχημα τις τεράστιες δυνατότητες της ρωσικής παραγωγής και το πολύ μικρότερο κόστος προμήθειας. Η αντιπαράθεση ανάμεσα στα δύο σχέδια αναμένεται να οξυνθεί περισσότερο καθώς ο οικονομικός ανταγωνισμός συνδυάζεται με την πολιτική αντιπαράθεση για τον έλεγχο των κυβερνήσεων της περιοχής. Η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ αποτελεί μια δυσάρεστη εξέλιξη για τη Ρωσία που προσπαθεί να εξισορροπήσει με υπογραφή στρατιωτικής και οικονομικής συνεργασίας με τη Σερβία. Η όξυνση των σχέσεων μεταξύ των κρατών των Δ. Βαλκανίων, οι αλλαγές συνόρων και οι εθνικιστικοί ανταγωνισμοί θα είναι στην ημερήσια διάταξη για την επόμενη περίοδο.
Οι αγωγοί σε Νότια-Ανατολική Ευρώπη και Μεσόγειο
Η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ επιθυμούν να προωθήσουν το σχέδιο του αγωγού East Med προβλέπει την κατασκευή αγωγού 1.900 χλμ. κατά μήκος της Ανατολικής Μεσογείου – τα 1.300 χλμ. του αγωγού θα κατασκευαστούν υποθαλάσσια. Θα ξεκινάει από τις περιοχές εξόρυξης στις ισραηλινές ακτές, θα διασυνδέεται με τα υπό ανακάλυψη κυπριακά κοιτάσματα και θα οδηγείται μέσω Κύπρου και Κρήτης στην Πελοπόννησο. Η διαδρομή θα συνεχίζει στην ηπειρωτική Ελλάδα όπου ο αγωγός θα συναντά τον σχεδιαζόμενο αγωγό IGI Ποσειδών στη Θεσπρωτία και από εκεί υποθαλάσσια θα καταλήγει στην Ιταλία και κατόπιν στο ευρωπαϊκό δίκτυο. Το πρότζεκτ είναι κάτι που αποτελεί βασική επιδίωξη του Ισραήλ ώστε να διοχετεύσει το φυσικό του αέριο προς την Ευρώπη. Επίσης στο έργο επιθυμούν να συμμετέχουν και οι ΗΠΑ που θα ήθελαν να έχουν και την Τουρκία μέσα στο σχεδιασμό, όποια διαδρομή τελικά θα έχει ο αγωγός.
Αγωγός TAP
Ο Διαδριατικός ή Αδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (αγγλικά: Trans-Adriatic Pipeline, TAP) είναι ένας υπό κατασκευή αγωγός με σκοπό τη μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα του Αζερμπαϊτζάν στην Κασπία Θάλασσα. Θα περνά από την ελληνοτουρκική μεθόριο στη Θράκη και διασχίζοντας την Βόρεια Ελλάδα, θα περνά στην Αλβανία και στη συνέχεια υποθαλάσσια της Αδριατικής Θάλασσας στην Ιταλία. Από την Ιταλία, θα μπορεί να τροφοδοτεί και τις αγορές της Δυτικής Ευρώπης. Επίσης από τον TAP σχεδιάζεται να τροφοδοτηθούν και διάφορες χώρες των Βαλκανίων (π.χ. με τον αγωγό IGB που θα συνδέει Ελλάδα και Βουλγαρία και η κατασκευή του αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο δεύτερο εξάμηνο 2019).
Το κύριο κοίτασμα από το οποίο θα τροφοδοτείται ο TAP, θα είναι το πεδίο του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ 2 του Αζερμπαϊτζάν στα ανοιχτά της Κασπίας Θάλασσας που φτάνει στην τουρκική Θράκη μέσω του Διανατολικού Αγωγού Φυσικού Αερίου – TANAP που ακολουθεί τη διαδρομή Νότιος Καύκασος, Γεωργία και Τουρκία. Να σημειωθεί ότι ο TANAP είναι ήδη λειτουργικός.
Σχετικά με τον TAP έως τις αρχές του 2019, οι εργασίες εκσκαφής σε Ελλάδα και Αλβανία είχαν ολοκληρωθεί σε ποσοστό 98% (758 σε σύνολο 765 χιλιομέτρων), με το συνολικό ποσοστό ολοκλήρωσης του αγωγού να ξεπερνά το 80%. Ο TAP είναι ένας αγωγός υψηλού ενδιαφέροντος για τις ΗΠΑ αφού συμβάλει στην ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρώσικο φυσικό αέριο.
Αγωγός IGI
Αγωγός Turk Stream
Πηγή: e-dromos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου