8 λεπτά και 46 δευτερόλεπτα


Του Δημήτρη Κουλάλη

Οι ΗΠΑ «φλέγονται». Λος Άντζελες, Μαϊάμι, Φλόριντα, Σικάγο, Νέα Υόρκη. Απ’ άκρου εις άκρον, ένα πύρινο κύμα λαϊκής οργής και αγανάκτησης πλημμυρίζει τους αμερικανικούς δρόμους. Απέναντι του, τα ανθρώπινα- πάνοπλα- τείχη της εξουσίας, σε μια αναμέτρηση με προδιαγεγραμμένη κατάληξη. Ήδη, μετά τη δολοφονία του Τζορτ Φλόιντ από την αστυνομία, μετράμε αρκετές συλλήψεις διαδηλωτών και δημοσιογράφων (κι όμως, αυτά συμβαίνουν στον «ελεύθερο κόσμο» και όχι στη δικτατορία των μαδούρηδων)· μα και τους πρώτους νεκρούς κατά τα διάρκεια των συγκρούσεων. Την ίδια ώρα, ο εκλεγέντας και με την στήριξη της Κου Κλουξ Κλαν Αμερικανός πρόεδρος, χαρακτήριζε τους διαδηλωτές «κακοποιούς» – ακολουθώντας ενδεχομένως το παράδειγμα του προκατόχου του-, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα χρησιμοποιηθεί ακόμη και ο στρατός, αν χρειαστεί.

Ο Ντέρεκ Σόβιν, ο «νταής» αστυνομικός που πατούσε με το γόνατό του τον αυχένα του Φλόιντ, 8 λεπτά και 46 δευτερόλεπτα ενώ εκείνος αδυνατούσε να αναπνεύσει, συνελήφθη και κατηγορήθηκε «για φόνο 3ου βαθμού και ανθρωποκτονία εξ’ αμελείας»!!!

Η εγγύηση του Σόβιν ορίσθηκε στις $500χιλ. Παρόλα αυτά, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει αποσαφηνιστεί αν παραμένει υπό κράτηση.

Το στυγερό έγκλημα όπως ήταν αναμενόμενο έχει σηκώσει θύελλα αντιδράσεων και σε επικοινωνιακό επίπεδο. Ενδεικτική της κατάστασης είναι η επικριτική ανακοίνωση για τους εμπλεκόμενους στη δολοφονία αστυνομικούς που εξέδωσε το National Fraternal Order of Police, η μεγαλύτερη αστυνομική ένωση στις ΗΠΑ, η οποία κατά το παρελθόν έχει υπερασπιστεί αστυνομικούς που ενεπλάκησαν σε δολοφονίες άοπλων πολιτών.

Πρόκειται, απλώς για δηλώσεις πολιτικής σκοπιμότητας απάντα η οργάνωση για ζητήματα φυλετικής ισότητας Black Visions Collectives, ενώ πληθαίνουν οι φωνές που κάνουν λόγο για πλήρη αποτυχία της μεταρρύθμισης στην αστυνομία. Μιας μεταρρύθμισης καταδικασμένης από την αρχή να αποτύχει, όπως ήδη έχουμε γράψει εδώ και μερικά χρόνια.

Είναι αλήθεια ότι στις ΗΠΑ, όπως και σε πολλές άλλες χώρες του δυτικού κόσμου δεν υπάρχουν ορισμένα αυστηρά κριτήρια για την εισαγωγή σε μία από τις 18.000 αστυνομικές υπηρεσίες, πολλές εκ των οποίων μάλιστα έχουν βαθιές ιστορικές διασυνδέσεις με ρατσιστικές ιδεολογίες.

Η Επιτροπή Τρούμαν για τα πολιτικά δικαιώματα το 1947 συστήθηκε, ακριβώς, για να διαχωρίσει τη βία του όχλου από την κρατική βία. Η διαφορά βέβαια δεν έγκειται στο γεγονός ότι κάποιος είναι ρατσιστής και κάποιος όχι, αλλά στο ότι η αστυνομία είναι εξουσιοδοτημένη από την πολιτεία να πράττει κατά αυτόν τον τρόπο, υποστηρίζουν πολλοί αναλυτές.

Μια Έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης της υπηρεσίας του FBI τον Οκτώβριο του 2006, έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου αναφορικά με τη διείσδυση ρατσιστικών στοιχείων «στους κόλπους της αστυνομίας». Μάλιστα, το υπόμνημα υπογράμμιζε ότι αυτή η κατάσταση «μπορεί (…) να διακινδυνεύσει την ασφάλεια των πηγών ή του αστυνομικού προσωπικού».

Εκείνη η Έκθεση εμφανίστηκε μετά από την πολύνεκρη βομβιστική επίθεση του βετεράνου T. McVeigh και των συνεργών του στο Ομοσπονδιακό κτίριο Alfred P. Murrah στο κέντρο της Οκλαχόμα το 1995, καθώς και μετά από μια σειρά σκανδάλων σε τοπικά αστυνομικά τμήματα όπως στο Λος Άντζελες , στο Σικάγο, στο Κλήβελαντ, στο Τέξας κ.α.

Ωστόσο, κάτι που επισημαίνεται και από τον έγκριτο κοινωνιολόγο – καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Chapman, Pete Simi, η «ιστορία της αστυνομίας στις ΗΠΑ είναι συνυφασμένη με το χαρακτήρα της λευκής υπεροχής».

Το παραδέχτηκε άλλωστε, ο τέως διευθυντής του FBI, James Comey, σε μια ομιλία του το 2015 λέγοντας ότι: «Όλοι μας (…) πρέπει να είμαστε αρκετά τίμιοι – και- να αναγνωρίσουμε ότι ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας μας δεν είναι όμορφο».
Είναι επομένως μύθος, έγραφε ο Chris Hedges, «ότι η δικαιοσύνη και η αστυνομία, μπορούν να μεταρρυθμιστούν (…)καθιστώντας πιθανή μια μετα-φυλετική Αμερική». Καθώς δεν γίνεται να συζητάς «τα ζητήματα της φυλής, αγνοώντας το οικονομικό, γραφειοκρατικό και πολιτικό εκμεταλλευτικό σύστημα στη βάση του οποίου χτίζεται όλο το νομικό πλαίσιο που αποτελεί τον αληθινό πυρήνα του ρατσισμού και της- υποτιθέμενης- λευκής υπεροχής στη χώρα».

Πρόκειται απλά για την «καπιταλιστική λευκή υπεροχή σε ένα κράτος σταθερής αυτό- υπεράσπισης», έρχεται να συμφωνήσει η Naomi Murakawa, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον.

Για να καταλάβουμε τι ακριβώς εννοεί η καθηγήτρια, ανατρέξαμε στο βιβλίο του Michel Foucault , «Επιτήρηση και τιμωρία». Στο εν λόγω βιβλίο, ο Γάλλος φιλόσοφος κάνει λόγο για το “carceral archipelago’’, μια κοινωνική θεώρηση που αναδεικνύει τις μεθόδους που ακολουθούνται για τον κοινωνικό έλεγχο και την πειθαρχία στο κυρίαρχο κεφαλαιοκρατικό σύστημα. Εκεί, περιγράφει μια σωφρονιστική δυστοπία όπου ο δημόσιος χώρος μετατρέπεται σε μια εκτενή φυλακή για το πλεονάζον εργατικό δυναμικό.

Ακριβώς εδώ πρέπει να εστιάσουμε. Στο ντοκιμαντέρ του Stanley Nelson για το κίνημα το «Μαύρων Πανθήρων» (ΜΠ) η Phyllis Jackson, πρώην μέλος των «ΜΠ», δήλωνε σχετικά με τις επιδιώξεις του πρώτου ένοπλου κινήματος των μαύρων στις ΗΠΑ: «Η επίθεσή μας δεν ήταν μόνο εναντίον της λευκής κυριαρχίας, αλλά, εξίσου, εναντίον του καπιταλισμού, καθώς διαμόρφωνε μια εργατική τάξη βουτηγμένη στη φτώχεια, κάτι που δεν ήταν σωστό».

Μια εργατική τάξη, σήμερα, περισσότερο από ποτέ βουτηγμένη στη δυστυχία των πολεοδομικών συγκροτημάτων της μιζέριας, της μαζικής ανεργίας και της ανασφάλιστης εργασίας που ποντάρει την επιβίωσή της στην τσόχα των πετσοκομμένων προνοιακών προγραμμάτων, υπό το πλουμιστό φως των σύγχρονων αμερικανικών μεγαλουπόλεων. Ένας αθέατος απ’ τις ραφινάτες φιγούρες της Sillicon Valley κόσμος, αποκλεισμένος απ’ την περίθαλψη (βλ. και Δ. Κούλαλης, «Περίθαλψη σε… έκπτωση»)· απ’ την αξιοπρεπή και με δικαιώματα εργασία (βλ. και Δ. Κούλαλης, «Ο «ιός» της εκμετάλλευσης»)· απ’ την ολοκληρωμένη κοινωνική ζωή (βλ. και Δ. Κούλαλης, «ΗΠΑ: Η χώρα των δύο κόσμων»).

Σε όλα αυτά έχει στρέψει το βλέμμα της προσοχής της η στήλη, εδώ και αρκετό καιρό. Όχι, γιατί εμφορείται από κάποιο κληρονομικό χάρισμα. Αλλά, γιατί γνωρίζει πως η όξυνση των ταξικών ανισοτήτων (οι οποίες έγιναν ακόμη πιο έντονες μετά το lockdown λόγω του COVID-19 στην οικονομία της υπερδύναμης), σε συνδυασμό με την επιδημία της σύγχρονης μαλακίας, τον ρατσισμό, ειδικά όταν αυτός περιφέρεται με αστυνομική στολή, επιδεικνύοντας το κλομπ της ταυτοτικής του μειονεξίας, αρκεί για να εκραγούν οι γειτονιές των αποσυνάγωγων της νεοφιλελεύθερης ονείρωξης.

Όχι, δεν τρέφουμε ψευδαισθήσεις. Δεν θα ανεμίσει η σημαία της απελευθέρωσης των καταπιεσμένων στον Λευκό Οίκο. Ή, τουλάχιστον, όχι ακόμη. Αφού, για την ώρα, δεν υπάρχει το πολιτικό υποκείμενο που θα μετατρέψει τη δικαιολογημένη, πλην τυφλή λαϊκή οργή σε πολιτική εναλλακτική πρόταση. Η παρουσία ωστόσο αρκετών λευκών Αμερικανών στις διαδηλώσεις, αφενός σηματοδοτεί μια εν γένει αποδοκιμασία της φασίζουσας πολιτικής του Τραμπ, ο οποίος εκτός του αυταρχισμού και της οικονομικής ασφυξίας εκατομμυρίων απολυμένων, χρεώνεται σε μεγάλο βαθμό τη θανατηφόρα εξάπλωση του κοροναϊού, αφετέρου αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον.

Γιατί σημαντική;

«Τα φυλετικά ζητήματα», έλεγε σε άρθρο του ο Kareem Abdul-Jabbar, αυτή η σπουδαία αθλητική και όχι μόνο προσωπικότητα , «αποσπούν την Αμερική από το να δει ότι η(…) δράση της αστυνομίας, βασίζεται λιγότερο στο χρώμα και περισσότερο(…) στο να είσαι φτωχός- αφού- για πολλούς (…)το(…) να είσαι φτωχός (…)είναι συνώνυμο με το να είσαι εγκληματίας. H ειρωνεία είναι ότι αυτή η παρεξήγηση υπάρχει στην πραγματικότητα και μεταξύ των ίδιων των φτωχών».

Ελπίζουμε, αυτή τη φορά, να… λυθεί η παρεξήγηση.


Δρόμος ανοιχτός

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου