Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Η εθνική ομοψυχία που παρατηρείται στο πολιτικό σύστημα της χώρας δεν είναι σύνηθες φαινόμενο. Όμως η ένταση και η ευθύτητα με την οποία η Τουρκία απειλεί την ακεραιότητα της χώρας, τα κυριαρχικά δικαιώματα και την κυριαρχία της, οι απροκάλυπτες αμφισβητήσεις και η προβολή στρατιωτικής ισχύος εκ μέρους της Άγκυρας έχουν διαλύσει κάθε αμφιβολία για τις επιδιώξεις της.

Η δε απόλυτη ομοφωνία στο εσωτερικό της Τουρκίας και ο διαγωνισμός επιθετικότητας μεταξύ των ισλαμιστών, των κεμαλικών και των δύο κομμάτων των Γκρίζων Λύκων που στηρίζουν τις αντίπαλες πλευρές έχουν γκρεμίσει κάθε είδους ψευδαίσθηση περί «φιλίας των λαών», περί διαφορετικής πολιτικής από μια άλλη τουρκική ηγεσία.

Οι σταθεροί υποστηρικτές του εφ’ όλης της ύλης διαλόγου, του ετεροβαρούς συμβιβασμού και του κατευνασμού της Τουρκίας έχουν σιωπήσει ή έχουν εξαφανιστεί από τον δημόσιο διάλογο πλην ελαχίστων, οι οποίοι είτε ψελλίζουν διάφορα περίτεχνα περί της ζητούμενης διαπραγματευτικής «αποτελεσματικότητας» είτε δημοσιεύουν κείμενα τα οποία καλύπτουν υπό την ομπρέλα κάποιας συλλογικότητας αποφεύγοντας να βάλουν τα ονόματά τους.

Στο πολιτικό επίπεδο τα κόμματα που έχουν κυβερνήσει τα τελευταία χρόνια (Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛΛ) και το ΚΚΕ, χωρίς να αναιρούν τις βασικές τους αναλύσεις και τις ιδιαίτερες οπτικές τους, ομονοούν στην προτεραιότητα της υπεράσπισης της χώρας δίχως εκπτώσεις. Ακόμη και η διαπίστωση της ανάγκης για «φρεσκάρισμα» και ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της χώρας δεν έχει συναντήσει κάποια αντίρρηση, αφού είναι πλήρως κατανοητή η εγκατάλειψη των ενόπλων δυνάμεων από τη χρεοκοπία και ύστερα.

Δεν θα της χαριστούν

Ωστόσο αυτή η εικόνα συναίνεσης έχει όρια, όπως άλλωστε είχε και στην υπόθεση της πανδημίας, όπου η αντιπολίτευση ενίσχυσε πολύ σημαντικά την προσπάθεια της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση του υγειονομικού σκέλους της πανδημίας, ώστε να προστατευθεί η κοινωνία από τον φονικό ιό, αλλά δεν είναι διατεθειμένη να της χαριστεί

● ούτε στις παραλείψεις

● ούτε στην έλλειψη σχεδιασμού

● ούτε στο επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία αλαλούμ με αντικρουόμενα μέτρα.

Κυρίως όμως τα κόμματα του Κέντρου και της Αριστεράς δεν είναι διατεθειμένα να συναινέσουν στη διαχείριση των αποτελεσμάτων της πανδημίας και της κυβερνητικής πολιτικής στην οικονομία.

● Το ποιος πληρώνει το κόστος είναι ήδη προφανές.

● Η ύφεση θεωρείται βέβαιο ότι θα ξεπεράσει το 8%.

● Δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού.

● Μεγάλο μέρος από τις ενισχύσεις επιχειρήσεων κατέληξαν, όπως μαρτυρούν στοιχεία της ΤτΕ, σε λογαριασμούς ιδιοκτητών και όχι στις επιχειρήσεις τους.

● Οι άνεργοι θα ξεπεράσουν πάλι το εκατομμύριο.

Σε αυτή την εικόνα ζόφου έρχονται να προστεθούν ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για (μόνιμες;) απλήρωτες υπερωρίες από εργαζομένους που τέθηκαν σε αναστολή σύμβασης χωρίς δική τους ευθύνη, σύμφωνα με τις πάγιες απαιτήσεις του ΣΕΒ και της Επιτροπής Πισσαρίδη.

Ταυτοχρόνως η επαναφορά ενός παλαιού σχεδίου του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη περί υποβάθμισης των τυπικών προσόντων στις διαδικασίες πρόσληψης στελεχών στο Δημόσιο, το επιχειρούμενο μπλόκο στις προσφυγές συνταξιούχων για τα αναδρομικά που τους αρνείται η κυβέρνηση και η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης είναι μέτωπα στα οποία δεν νοείται κάποιου είδους... συναίνεση.

Πολύ βαρύς χειμώνας

Για τον πρωθυπουργό οι μεγάλες κρίσεις σε τομείς πολιτικής που δεν είχαν αρχικά αξιολογηθεί ως οι κρισιμότεροι της πρωθυπουργίας του (μεταναστευτικό, ελληνοτουρκικά, πανδημία) έχουν, στην πραγματικότητα, ανατρέψει όλους τους σχεδιασμούς του, καθώς υποχρεώθηκε:

● Να αναβάλει σχεδόν όλες τις πολιτικές («μεταρρυθμιστικές») προτεραιότητές του.

● Να αφήσει στην άκρη τον οικονομικό σχεδιασμό του.

● Να παραμερίσει μεγάλο μέρος της ιδεολογικής του ατζέντας λαμβάνοντας μέτρα πρόνοιας που βρίσκονται έξω από τη λογική του.

Ταυτοχρόνως όμως οι αλλεπάλληλες κρίσεις συγκάλυψαν τη «φούσκα» των προεκλογικών του υποσχέσεων για πλημμύρα επενδύσεων και, παράλληλα, το ότι η οικονομία «γύρισε» σε αρνητικό πρόσημο κατά το πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησής του, ύστερα από συνεχόμενα θετικά τρίμηνα, και μάλιστα πριν από την έλευση των αλλεπάλληλων κρίσεων.

Μετά τη βουτιά της ελληνικής οικονομίας, η οποία ακόμη δεν έχει γίνει αισθητή σε όλη της την έκταση, ο χειμώνας θα είναι εξαιρετικά βαρύς για πολύ μεγάλο πλήθος ελληνικών οικογενειών.
Δεδομένου λοιπόν ότι στα υπόλοιπα μέτωπα η αντιπολίτευση πολύ δύσκολα θα μπορούσε να καταγράψει μια βαρύνουσας σημασίας πολιτική διαφοροποίηση, το πεδίο της οικονομίας, της ασφάλισης και της επιδείνωσης των όρων ζωής είναι σαφέστατα προνομιακό.

Δεδομένου ότι η κυβέρνηση μέχρι στιγμής έχει εμφανίσει κρίσιμες δυσλειτουργίες, με υπεύθυνο κυρίως το «επιτελικό κράτος», και εξαιρετικά χαμηλή αποτελεσματικότητα σε θέματα που απαιτούν πολιτική ικανότητα και όχι διαχείριση κατά κύριο λόγο από «ειδικούς» (γιατρούς στην πανδημία, στρατηγούς στα ελληνοτουρκικά), ο ερχόμενος χειμώνας θα είναι πολύ δύσκολος.

Εάν προκύψει μια πολιτική, διπλωματική ή στρατιωτική υποχώρηση στα εθνικά, η θέση της κυβέρνησης θα είναι ζοφερή. Ακόμη και χωρίς αυτήν την απευκταία συνθήκη, όμως, η ατυχία της είναι ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη βουτιά της οικονομίας με ίδιες δυνάμεις, αφού η όποια εισροή κοινοτικών κονδυλίων θα απαιτήσει πολλούς ακόμη μήνες. Επομένως έχει μπροστά της φθινόπωρο και χειμώνα υψηλού ρίσκου.

Δύσκολα για όλους

Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την άλλη, έχει ανάγκη από ένα ξεκαθάρισμα της φυσιογνωμίας του, μια υπόθεση που γίνεται δυσκολότερη ύστερα από τις συνεχείς αναβολές του συνεδρίου του, αλλά και την προβολή μιας πειστικής εναλλακτικής πρότασης, η οποία ενδεχομένως απαιτεί και εσωκομματική σύγκρουση.

Η δε διεύρυνση είναι ένα δύσκολο στοίχημα, αφού η προσέλκυση ξέμπαρκων πρώην στελεχών άλλων κομμάτων δεν είναι συνθήκη ικανή να του αποφέρει απήχηση ευρύτερη από αυτήν που κατεγράφη στις τελευταίες εκλογές.

Το ΚΙΝΑΛΛ είναι υποχρεωμένο εκ του εκλογικού μεγέθους του και της ιδεολογικής ανομοιομορφίας στο εσωτερικό του να υπηρετήσει ταυτοχρόνως τους ρόλους ενός πιθανού αξιόπιστου κυβερνητικού εταίρου εάν χρειαστεί, μιας αυτόνομης πολιτικής οντότητας με ισχυρή ταυτότητα και ενός πόλου σταθεροποιητικού του πολιτικού συστήματος.

Πολλά καρπούζια σε μια μασχάλη, ιδιαίτερα σε συνθήκες αμφίπλευρης πίεσης και προσπάθειας των Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ για διεύρυνση προς το Κέντρο.

Αυτός ο χειμώνας δεν θα είναι εύκολος για κανέναν. Και τα πράγματα θα γίνουν ακόμη πιο περίπλοκα αν βρεθεί πολιτικό «παράθυρο» για πρόωρες εκλογές...

Πηγή: ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ