Με πολλές οικονομίες αδρανοποιημένες προκειμένου να επιβραδυνθεί η εξάπλωση του κορονοϊού, οι άνθρωποι από το Πεκίνο έως το Λος Άντζελες ατενίζουν περισσότερο μπλε ουρανό και λιγότερη αιθαλομίχλη.

Φωτογραφίες από διαφορετικά σημεία του πλανήτη αποκαλύπτουν βουνά που ήταν τυλιγμένα σε ομίχλη για χρόνια. Και οι δορυφόροι δείχνουν καθαρότερη ατμόσφαιρα που εκτείνεται σε μεγάλες περιοχές της Ασίας, της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής.

Αυτές οι εντυπωσιακές εικόνες αντικατοπτρίζουν ένα λογικό επακόλουθο. Οι άνθρωποι έμειναν στο σπίτι, οδήγησαν λιγότερο, πραγματοποιήθηκαν λιγότερες πτήσεις και κρουαζιέρες και ένα τμήμα της βιομηχανίας υπολειτούργησε.

Ωστόσο, πέραν του ότι η καθαρότερη ατμόσφαιρα μπορεί να είναι προσωρινή, η συσσώρευση των αερίων του θερμοκηπίου συνεχίζεται και οι παγκόσμιες θερμοκρασίες εξακολουθούν να αυξάνονται.

Η πανδημία απάλλαξε την Κίνα από την αιθαλομίχλη τους τελευταίους μήνες, αλλά η ατμοσφαιρική ρύπανση επέστρεψε εκδικητικά, καθώς τα εργοστάσια σπεύδουν να αυξήσουν την παραγωγή μετά την αδράνεια κατά τη διάρκεια της επιδημίας.


Τα επίπεδα των τοξικών ρύπων, όπως το διοξείδιο του αζώτου και τα μικροσκοπικά σωματίδια που είναι γνωστά ως PM2,5, ήταν υψηλότερα τον Απρίλιο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Greenpeace China.

Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι το πόσο γρήγορα οι εκπομπές ρύπων ανέκαμψαν μετά την απότομη πτώση που σημειώθηκε τους τρεις πρώτους μήνες του έτους. Κι αυτό μπορεί να είναι ένα πρώιμο σημάδι ότι οι θετικές τάσεις που παρατηρήθηκαν κατά την περίοδο της επιδημίας ενδέχεται να αντιστραφούν γρήγορα, σχολίασε στέλεχος της οργάνωσης.

Τα επίπεδα PM2,5 σε ολόκληρη την Κίνα μειώθηκαν κατά περισσότερο από 18% μεταξύ 20 Ιανουαρίου και 4 Απριλίου εν μέσω lockdown σε ολόκληρες πόλεις και με αυστηρούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς.

Δορυφορικές φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν νωρίτερα από τη NASA και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος έδειξαν ότι οι εκπομπές διοξειδίου του αζώτου σε μεγάλες κινεζικές πόλεις στην κεντρική και ανατολική Κίνα -όπου βρίσκονται τα περισσότερα εργοστάσια χημικών, χάλυβα και τσιμέντου- μειώθηκαν κατά 30% τους πρώτους δύο μήνες του έτους.

Αλλά το επίπεδο των σωματιδίων PM2,5 τον Απρίλιο ήταν 33,93 ανά κυβικό μέτρο αέρα, ελαφρά αυξημένο σε σχέση με τα 33,2 την ίδια περίοδο πέρσι. Το επίπεδο διοξειδίου του αζώτου τον Απρίλιο ήταν 25,4 ανά κυβικό μέτρο αέρα σε σύγκριση με 24,6 τον ίδιο μήνα πέρυσι.

Και οι δύο ρύποι είναι τοξικά υποπροϊόντα της καύσης άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου και μπορούν να προκαλέσουν άσθμα, καρδιακές παθήσεις, ακόμη και να αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, κάνοντας τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε άλλες ασθένειες.

Μόνο τα μικροσωματίδια ευθύνονται για περισσότερους από τους 4,2 εκατομμύρια θανάτους που προκαλεί η ατμοσφαιρική ρύπανση σε εξωτερικούς χώρους παγκοσμίως κάθε χρόνο. Στην Κίνα, η έκθεση στη χρόνια ατμοσφαιρική ρύπανση έχει μειώσει το μέσο προσδόκιμο ζωής περισσότερα από τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.


Ωστόσο, παρ’ όλο που οι πόλεις σε όλο τον κόσμο βλέπουν τους πιο καθαρούς ουρανούς εδώ και δεκαετίες, το 2020 παραμένει σε καλό δρόμο για να καταστεί η θερμότερη χρονιά από τότε που τηρούνται αρχεία θερμοκρασιών.

Δυστυχώς, αν και αναπνεύσαμε καθαρότερο αέρα και ζήσαμε με λιγότερη αιθαλομίχλη, το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) -η κύρια αιτία της υπερθέρμανσης του πλανήτη- δεν εξαφανίζεται ανάλογα.

Ορισμένοι επιστήμονες εκτιμούν ότι η παγκόσμια αντίδραση στον COVID-19 θα μπορούσε να προκαλέσει μείωση των εκπομπών CO2 το 2020 κατά περίπου 8%, κάτι που θα ισοδυναμούσε με την πιο απότομη πτώση στη σύγχρονη ιστορία.

Αλλά σε αντίθεση με τις προσωρινές βελτιώσεις που παρατηρούμε στο διοξείδιο του αζώτου και στα μικροσωματίδια, η μείωση των εκπομπών CO2 δεν θα μειώσει τις συνολικές ατμοσφαιρικές του συγκεντρώσεις.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το CO2 μπορεί να παραμείνει στον αέρα για αιώνες, ενώ οι περισσότεροι άλλοι ρύποι διαρκούν μόνο λίγες μέρες πριν η βροχή ή οι χημικές αντιδράσεις τούς καταστρέψουν.

Τα επίπεδα CO2 στον αέρα θα σταθεροποιηθούν μόνο όταν οι εκπομπές φτάσουν σε μια ισορροπία «μηδενικού ισοζυγίου άνθρακα», όπου οι πηγές δεν εκπέμπουν περισσότερο CO2 από ό,τι οι συλλέκτες άνθρακα, όπως είναι το χώμα, τα δάση και οι ωκεανοί.

Οι φετινές μειώσεις δεν θα είναι αρκετά κοντά ώστε να επιτευχθεί αυτή η ισορροπία. Ετσι, τα επίπεδα CO2 στην ατμόσφαιρα εξακολουθούν να αυξάνονται, αν και με κάπως πιο αργό ρυθμό απ’ ό,τι συνήθως.

Δεδομένων αυτών και παρ’ όλο που δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έμειναν σπίτι και οι τροφοδοτούμενες με ορυκτά καύσιμα οικονομίες επιβραδύνθηκαν, ο Μάρτιος του 2020 ήταν ο δεύτερος θερμότερος.

Τι μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά για την ατμόσφαιρα και το κλίμα, πέρα από την τρέχουσα κρίση; Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να επιστρέψει τόσο γρήγορα όσο ξεθώριασε αν ανακάμψει η χρήση ορυκτών καυσίμων.

Στην πραγματικότητα, τα επίπεδα του διοξειδίου του αζώτου έχουν ήδη αρχίσει να αυξάνονται πάνω από την Κίνα καθώς το lockdown χαλαρώνει.

Εν τω μεταξύ, το διοξείδιο του άνθρακα μακράς διαρκείας θα συνεχίσει να συσσωρεύεται, καθιστώντας δύσκολη τη σταθεροποίηση του κλίματος, ακόμη και αν τα κράτη συμφωνήσουν κάποτε να μειώσουν τις εκπομπές.

Πηγή: efsyn.gr