Του Απόστολου Αποστολόπουλου

Δεν είναι η πρώτη φορά που Ελλάδα και Τουρκία φαίνεται να φτάνουν στο χείλος του γκρεμού. Η μοναδική φορά που πράγματι υπήρξε κάποια αναμέτρηση ήταν στα Ίμια, με πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη, τον μόνο Έλληνα πρωθυπουργό που αναγνώρισε με την υπογραφή του τουρκικά συμφέροντα στο Αιγαίο. Το κατά πόσο υπήρξε πραγματική (και όχι υπονομευμένη) σύγκρουση στα Ίμια είναι άλλη υπόθεση.

Η προηγούμενη ελληνοτουρκική κρίση ήταν τον Μάρτιο του 1987 και αυτή έγινε, όπως είπε ο Κίσινγκερ στον Αντρέα Παπανδρέου, για να φοβηθεί ο κόσμος στις δυο χώρες και να αρχίσουν συνομιλίες. Έτσι κι έγινε. Αργότερα ο Παπανδρέου έκανε στη Βουλή αυτοκριτική. Η ιστορική αναφορά δεν έγινε για να προστεθούν λέξεις στο κείμενο. Πρόκειται για δυο "μοντέλα" αντιμετώπισης κρίσης. Με απολύτως και αποκλειστικά υπεύθυνο τον εκάστοτε πρωθυπουργό.

Αυτό ισχύει και τώρα. Μοναδικός υπεύθυνος για τον όλο χειρισμό είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εκ του Συντάγματος. Ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε πει, λοιπόν, στον Τραμπ ότι «θα πολεμήσουμε αν οι Τούρκοι μας υποχρεώσουν». Ο Τραμπ τον ρώτησε, «κι αν χάσετε»; Η (αδημοσίευτη) απάντηση του Μητσοτάκη ήταν: «δεν θα χάσουμε» (την πληροφορία θεωρώ έγκυρη και δεν προέρχεται από πολιτικό φίλο του πρωθυπουργού).

Εννοείται ότι αυτό μένει να αποδειχθεί στην πράξη. Αλλά πολύ σημαντικότερο είναι η ίδια η δήλωση του πρωθυπουργού, η ανακοίνωση της απόφασης στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο ότι αν η Τουρκία προκαλέσει, θα συναντήσει αποφασιστική αντίσταση. Εννοείται όταν μιλάς με τον πρόεδρο των ΗΠΑ δεν λες ό,τι σου κατέβει, ούτε κάνεις τον "τζάμπα μάγκα". Εξυπακούεται ότι ο Ερντογάν γνωρίζει αυτό τον διάλογο.

Ψίθυροι για υποχώρηση

Δεν ξέρω προθέσεις, παρασκηνιακές προσεγγίσεις, πιέσεις διαφορετικών κέντρων ισχύος, ξένες επιρροές. Και επειδή ούτε μάντης είμαι, δεν μπορώ να κάνω προβλέψεις πως θα εξελιχθεί το συγκεκριμένο επεισόδιο. Που πάντως θυμίζει έντονα την κρίση του Μαρτίου του 1987. Γνωρίζω, όπως όλοι μας, ότι υπάρχει μια σοβαρή μερίδα του πολιτικού προσωπικού, χωρίς λαϊκό έρεισμα αλλά ισχυρή στην πολιτική ελίτ, πρόθυμη για κάθε είδους υποχώρηση.

Αλλά η απόφαση εξαρτάται μόνο από τον πρωθυπουργό, όπως προβλέπει το Σύνταγμα. Δεν βλέπω τον τρόπο να επιρριφθούν ευθύνες σε τρίτους, κάποιους αποδιοπομπαίους τράγους που θα έχουν δήθεν αμελήσει το καθήκον τους. Και φυσικά κανείς δεν είναι διατεθειμένος να αναλάβει το ρόλο του δειλού, ή να θεωρηθεί ρίψασπις πολύ περισσότερο σε μία τόσο δύσκολη συγκυρία.

Αν όντως αυτή η κρίση είναι επανάληψη της κρίσης του 1987 για να υπάρξουν συνομιλίες με την άλλη πλευρά, είναι μάλλον περιττός κόπος. Συνομιλίες έγιναν ήδη στο Βερολίνο και ο Τσαβούσογλου, εικάζω, τις αποκάλυψε επειδή απέτυχαν. Επειδή οι τουρκικές απαιτήσεις είναι τρελά παράλογες, ήταν αδύνατο να ικανοποιηθούν! Αν η κρίση δεν είναι κρίση, όπως υποθέτω, αλλά είναι μόνο επίδειξη από την ελληνική πλευρά ότι είμαστε έτοιμοι "δια παν ενδεχόμενο", έχει πολύ καλώς.

Το ενδεχόμενο να υποκινούν τον Ερντογάν (Αμερικάνοι ή Ρώσοι ή και οι δυο) για να παγιδευτεί, όπως για παράδειγμα παγιδεύτηκε ο Σαντάμ και κατέληξε στην κρεμάλα, δεν μπορεί επίσης να αποκλειστεί (επειδή το παρατραβάει το σκοινί ο Σουλτάνος). Αλλά δικός του λογαριασμός, δικό του είναι το κεφάλι! Πάντως ο Ερντογάν συμπεριφέρεται σαν να μην ξέρει ότι η στάμνα πάει πολλές φορές στη βρύση αλλά μια σπάει.

Πηγή: SLpress