Του Άλκη Κόκκινου *

“Το πολύ πολύ αυτό που θα βλέπουν οι επισκέπτες τις επόμενες μέρες είναι λίγο μαύρο στο χώμα”.

Η απίστευτη αυτή δήλωση της αρμόδιας υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη συνοψίζει με τον πιο εύγλωττο τρόπο την αγωνιώδη προσπάθεια της κυβέρνησης και ειδικότερα της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού να υποβαθμίσουν, μέχρι εξαφανίσεως, τα όσα τραγικά συνέβησαν στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών.

Και είναι προφανώς τραγικό εν έτει 2020 να εισέρχεται ανεξέλεγκτη φωτιά σε αρχαιολογικό χώρο ενταγμένο από το 1999 στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, να διέρχεται και να καίει αρχαιολογικό χώρο τέτοιας παγκόσμιας σημασίας, σαν να επρόκειτο για ένα τυχαίο απροστάτευτο χωράφι. Όχι γιατί η φωτιά χαρίζεται σε κανέναν, αλλά γιατί, όπως προκύπτει από τις πρώτες πληροφορίες που έχουμε συγκεντρώσει, σειρά γεγονότων και παραλείψεων καταδεικνύουν σοβαρές ευθύνες που η κυβέρνηση και οι καθ’ ύλην αρμόδιοι υπουργοί της επιχειρούν να συγκαλύψουν και να αποποιηθούν.

Το πρώτο σοβαρό θέμα που προκύπτει είναι πως στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό συνδεδεμένο με το δίκτυο του Δήμου! Και σαν να μην έφτανε αυτό, δεν υπήρχε καν, αυγουστιάτικα, ένα σταθμευμένο όχημα της Πυροσβεστικής ή κάποια υδροφόρα σε παρακείμενο χώρο, ενώ τα πρώτα πυροσβεστικά οχήματα κατέφθασαν με σημαντική καθυστέρηση, σε περίπου 50 λεπτά από απόσταση εννέα μόλις χιλιομέτρων.

Ας σημειωθεί, επιπλέον, πως, παρά τις διακινούμενες πληροφορίες, δεν έχει προβλεφθεί περιμετρικά του χώρου αντιπυρική ζώνη προστασίας, ενώ δεν υπάρχει στο χώρο ούτε καν ένα αξιοπρεπές και λειτουργικό σύστημα πυρασφάλειας!

Πάνω από όλα η επικοινωνία

Κι όμως για την κυβέρνηση όλα αυτά μοιάζουν εντελώς δευτερεύοντα, ενώ πρωτεύουσας σημασίας ζήτημα αναδεικνύεται η επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος. 

Τι άλλο δείχνει η σπουδή του επικοινωνιακού επιτελείου της υπουργού Πολιτισμού να αναρτήσει στους επίσημους λογαριασμούς που διατηρεί το υπουργείο σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιλεγμένες και πεντακάθαρες από μαυρίλα φωτογραφίες  από την Πύλη των Λεόντων και τον Θησαυρό του Ατρέα προκειμένου να φανεί πως “δεν έγινε και τίποτα σημαντικό στις Μυκήνες”;

Η Πύλη των Λεόντων και ο Θησαυρός του Ατρέα σήμερα, 31 Αυγούστου. Τα μνημεία που δεσπόζουν στον αργολικό κάμπο από τη 2η χιλιετία π.Χ. δεν επηρεάστηκαν από τη χθεσινή πυρκαγιά. Το Μουσείο Μυκηνών λειτουργεί σήμερα κανονικά και από αύριο θα λειτουργήσει και ο αρχαιολογικός χώρος. pic.twitter.com/sDMLwulerE— Ministry of Culture (@cultureGR) August 31, 2020

Οι φωτογραφίες, που δεν αποκλείεται να είναι και αρχείου, συνοδεύονται, μάλιστα, από τη λεζάντα: “Η Πύλη των Λεόντων και ο Θησαυρός του Ατρέα σήμερα, 31 Αυγούστου. Τα μνημεία που δεσπόζουν στον αργολικό κάμπο από τη 2η χιλιετία π.Χ. δεν επηρεάστηκαν από τη χθεσινή πυρκαγιά”. Αν δεν υπήρχαν οι δεκάδες φωτογραφίες και τα βίντεο από τις κάμερες τοπικών μέσων και πρακτορείων όπως η Eurokinissi, θα πίστευε κανείς πως πραγματικά η φωτιά πέρασε και δεν άφησε ούτε ένα ίχνος επί των μνημείων. Ίσως από σεβασμό στην πολιτιστική κληρονομιά της χώρας… ή για να μην διαψευστούν οι διαχειριστές του λογαριασμού που προσχωρούν σε μαζικές αποκρύψεις των δεκάδων επικριτικών σχολίων από χρήστες που αναρτούν τις “μη σωστές” φωτογραφίες.Από τους ιθύνοντες επικοινωνίας ξεχάστηκαν ακόμη και όσα αναφέρονταν στην αρχική ανακοίνωση του υπουργείου, μια μόλις μέρα πριν, όπου διαβάζουμε: “Οι περιοχές που επλήγησαν εντός του αρχαιολογικού χώρου είναι: Η Ανατολική Πτέρυγα του Ανακτόρου, οι Βόρειες Αποθήκες, η περιοχή του αρχαϊκού ναού στην κορυφή του λόφου, η άνω δυτική κλιτύς της Ακρόπολης, η ΝΔ Συνοικία και η περιοχή του Θρησκευτικού Κέντρου των Μυκηνών”. Με άλλα λόγια, επλήγη περίπου ο μισός αρχαιολογικός χώρος, αλλά ποιος να ψάχνει τώρα και τα τοπογραφικά του χώρου; 

Για την επικοινωνιακή αντεπίθεση στις σφοδρές καταγγελίες τις αντιπολίτευσης  , δεν θα μπορούσε ασφαλώς να μην επιστρατευτούν από την κυβέρνηση και τη Λίνα Μενδώνη οι πιστότερες γραφίδες τους. Κορυφαία για μια εισέτι φορά αναδείχθηκε στον ειδικό της ρόλο η Αγγελική Κώττη του Liberal.gr, με την επική ατάκα: “παρ’ ότι ο θολωτός τάφος από όπου ξεκίνησε η πυρκαγιά, έχει ονομαστεί «Θησαυρός του Ατρέα» ή/ και «Τάφος του Αγαμέμνονα» είναι γνωστό πως και ο Ατρέας και ο Αγαμέμνων υπήρξαν μυθικά πρόσωπα. Επομένως οι κραυγές «κάηκε ο τάφος του Αγαμέμνονα» μόνο ως γραφικές μπορούν να αντιμετωπισθούν”. Σωστό! Έλα όμως που επισήμως και το ίδιο το υπουργείο Πολιτισμού έτσι αποκαλεί το συγκεκριμένο μνημείο, τόσο στην προαναφερθείσα ανάρτησή του όσο και στην επίσημη σελίδα παρουσίασης του αρχαιολογικού χώρου. Γραφικοί όλοι τους; 

Βέβαια, η έμπειρη δημοσιογράφος προσφέρει, με την ευκαιρία, και ένα συνοπτικό μάθημα δημοσιογραφίας: “Ρεπορτάζ; Καλέ τι είναι αυτό; Ό,τι χειρότερο φαντασιώθηκε ο κάθε δημοσιογραφίσκος στο γραφείο του, ισχύει. Διαγ(κ)ωνισμός ποιανού η φαντασία θα πετάξει πιο ψηλά.[…]. Επειδή δεκαετίες και δεκαετίες υπήρξαμε, οι άνθρωποι του Liberal.gr, «φουρνάρηδες» της ενημέρωσης, ας δούμε πρώτα την αλήθεια, και στη συνέχεια θα ασχοληθούμε και με τα fake news. Στοιχειώδες μάθημα δημοσιογραφίας πρώτο: Για να σχηματίσεις άποψη, εφόσον δεν μπορείς να βρίσκεσαι επιτόπου, επικοινωνείς με όσους έχουν αναμιχθεί στο γεγονός: Αρχαιολογία και Πυροσβεστική. Ρωτάς και επίσημους και «ανεπίσημους». Εκείνους που ήταν επί τόπου, αν με εννοείτε. Και έχουν δει τι συνέβη. Από αυτούς που έχουν ενημερωθεί λεπτομερώς, όπως η τοπική έφορος αρχαιοτήτων. Ρωτάς ξεναγούς, φύλακες αρχαιοτήτων και παρακολουθείς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης”. Και τι συμπέρασμα βγάζει από το ενδελεχές ρεπορτάζ: οι Μυκήνες δεν κάηκαν (!), αλλά ίσως απλώς τσουρουφλίστηκαν κάπως ή κάηκε το… πούσι της, που λέει και η Λίνα Μενδώνη.

* Ο Άλκης Κόκκινος είναι αρχαιογνώστης. Ενδιαφέρεται για τις πολιτικές διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Πηγή: ΚΟΣΜΟΔΡΟΜΙΟ