Του Βενιζέλου Λεβεντογιάννη

25 Νοεμβρίου 1944, αρχηγείο ανταρτών, Γοργοπόταμος. 21.30

Οι Άγγλοι σαμποτέρ, λίγες ώρες πριν από το τελικό χτύπημα, ήταν εξαιρετικά νευρικοί και ανήσυχοι. Τις στιγμές που έμεναν μόνοι τους οι Μάγιερς, Γουντχάουζ και Χάμσον κοίταζαν τους 150 ξυπόλητους ΕΛΑΣίτες με τον φτωχό οπλισμό και πίστευαν ότι το χτύπημα είναι καταδικασμένο σε αποτυχία. Από την άλλη κοίταζαν τους 50 άνδρες του Ζέρβα με τον σύγχρονο οπλισμό, αλλά δεν έβλεπαν στα μάτια τους εκείνο που θα ήθελαν να δουν.

«Παιδιά, δεν χρειάζεται να τα βάψουμε μαύρα. Εάν δεν πετύχει σήμερα το χτύπημα, θα υποχωρήσουμε και θα επιχειρήσουμε πάλι αύριο βράδυ. Δεν θα περιμένουν ότι θα επαναλάβουμε την ανατίναξη μέσα σε 24 ώρες» είπε ο Γουντχάουζ και οι Μάγιερς και Ζέρβας κούνησαν επιδοκιμαστικά το κεφάλι τους. Ο υπαρχηγός του ΕΔΕΣ Κομνηνός Πυρομάγλου δεν μίλησε καθόλου.

«Εξαιρετική ιδέα» έκανε να ψελλίσει ο στρατηγός, αλλά τον διέκοψε η βαριά φωνή του Άρη: «Ξεχάστε το. Εάν η σημερινή επίθεση αποτύχει, δεν θα υπάρχουν πια αντάρτες. Θα σκορπίσουν στους τέσσερις ανέμους». Ο Γουντχάουζ, σαν να δέχτηκε μια γροθιά από τη ρεαλιστική σκέψη του Άρη, συμφώνησε: «Άρης, αυτό πολύ καλό. Ο ρεαλισμός σου είναι εξαιρετικά πολύτιμος για όλους μας».

Στη συνέχεια ο Μάγιερς ανέλυσε στους αντάρτες το σχέδιο της ανατίναξης όπως το είχε σκεφτεί. Τελευταίος μίλησε ο Άρης, ο οποίος διατύπωσε τη «Διαταγή Επιχείρησης».
− «Νομίζω ότι πρέπει να ξεκινήσουμε σε μισή ώρα την επιχείρηση» είπε ο Ναπολέων Ζέρβας.
− «Διαφωνώ, Ναπολέοντα. Στις 11.00 θα έχουμε μεγαλύτερο πλεονέκτημα» απάντησε ο αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ και ο Μάγιερς συμφώνησε μαζί του.
Ο Άρης συνέχιζε να διαβάζει την διαταγή:
− «Το γενικό πρόσταγμα της επιχείρησης θα έχει ο συνταγματάρχης Ζέρβας»
Ξανά διακοπή.
− «Στρατηγός Άρη μου, στρατηγός αδελφέ μου, όχι συνταγματάρχης».
− «Συμπάθα με, Ναπολέοντα, έκανα λάθος». Οι Άγγλοι δαγκώθηκαν για να κρύψουν τα γέλια τους. Τα νεύρα όλων χαλάρωσαν.


Η διαταγή έκλεινε με το χρονικό περιθώριο εξουδετέρωσης των δυο φυλακίων: «Η κάθε ομάδα έχει στη διάθεσή της 15 λεπτά για να θέσει εκτός μάχης τα φυλάκια. Ούτε λεπτό παραπάνω» είπε ο Άρης και ο Ζέρβας απόρησε: «Μόνο ένα τέταρτο;». Η ηγετική μορφή της ελληνικής αντίστασης δεν μάσησε τα λόγια της: «Μετά το τέταρτο αρχίζουμε να χάνουμε».

Όταν όλα ήταν έτοιμα πλέον να ξεκινήσουν, ο Άρης πήγε στους αντάρτες του και τους μίλησε γύρω από τις καμουφλαρισμένες φωτιές που είχαν ανάψει: «Η ανατίναξη είναι για το συμφέρον της χώρας και των συμμάχων. Ακόμη και εάν μείνουν ζωντανοί μόνο πέντε από εμάς και οι άλλοι σκοτωθούν, πρέπει να γίνει. Όποιος θέλει μπορεί αυτή τη στιγμή να βγει από τη γραμμή άφοβα. Τον αποδεσμεύω από τον όρκο του».
Κανένας αντάρτης δεν κουνήθηκε ούτε εκατοστό.

Η γέφυρα είχε δυο φυλάκια. Το βόρειο και το νότιο. Στο νότιο υπήρχε ιταλική φρουρά 80 ανδρών, που είχαν οχυρωθεί σε έναν λαβύρινθο από συρματοπλέγματα, ορύγματα από μπετόν και χαρακώματα που επικοινωνούσαν το ένα με το άλλο. Υπήρχαν και δύο πολυβολεία. Αυτή την πλευρά ανέλαβε να εξουδετερώσει ο ΕΛΑΣ. Με αρχηγό τον Κωστούλα, 60 ΕΛΑΣίτες χωρισμένοι σε 4 ομάδες των 15 ανδρών, μέσα στο σκοτάδι σα σκιές, σαν άυλα αερικά, πήραν τις προκαθορισμένες θέσεις τους κάτω από τη μύτη των φρουρών δίχως εκείνοι να τους αντιληφθούν. Αρχηγοί των ομάδων ήταν οι Καραλίβανος, Κεραυνός, Γκέκας και Νικηταράς. Περίμεναν να φτάσει 23.00 ακριβώς για να χτυπήσουν.

Το βόρειο φυλάκιο, το οποίο φρουρούσαν 30 Ιταλοί, δεν ήταν τόσο βαριά οχυρωμένο. Είχε όμως δυο δίδυμα αντιαεροπορικά στραμμένα στο έδαφος για επίγειους στόχους, που μπορούσαν να λιανίσουν τα πάντα. Εκεί πήραν θέσεις για να το εξουδετερώσουν 40 ΕΔΕΣίτες με επικεφαλής τον μόνιμο ανθυπολοχαγό Σωτήρη Παπαχρήστου. Ταυτόχρονα δυο ομάδες των 15 ανταρτών του ΕΛΑΣ θα έκοβαν τις ράγες και δεν θα επέτρεπαν να έρθουν σιδηροδρομικώς ενισχύσεις. Η κάθε ομάδα είχε μαζί της από έναν Άγγλο σαμποτέρ, ο οποίος, όταν θα ξεκινούσε η μάχη, θα υπονόμευε με εκρηκτικά τη σιδηροδρομική γραμμή. Ένα χιλιόμετρο βόρεια και ένα χιλιόμετρο νότια. Μια τρίτη ομάδα ανταρτών του ΕΛΑΣ θα κατέστρεφε την ξύλινη οδική γέφυρα προκειμένου να κόψει το δρόμο στις όποιες ενισχύσεις θα έρχονταν από τη Λαμία. Το κυρίως έργο της υπονόμευσης και ανατίναξης της γέφυρας το ανέλαβαν Άγγλοι σαμποτέρ και μια χούφτα ΕΛΑΣίτες και ΕΔΕΣίτες αντάρτες που είχαν εκπαιδευτεί για αυτό. Ο Άρης κράτησε πίσω, για κάθε ενδεχόμενο, μια εφεδρεία 30 ΕΛΑΣιτών με αρχηγό τον Νικηφόρο. Μια ευφυής κίνηση, όπως θα αποδεικνυόταν.

Η ανατίναξη 

Δεν είχαν περάσει έξι λεπτά μετά τις έντεκα όταν στην κοιλάδα του Γοργοπόταμου άρχισαν οι πυροβολισμοί. Στα δυο φυλάκια τα όπλα ξερνούσαν φωτιά. Στο νότιο φυλάκιο οι Ιταλοί αιφνιδιάζονται πλήρως. Μέσα στο σκοτάδι προσπαθούν να ανάψουν τους προβολείς για να δουν που κρύβεται ο εχθρός. Μάταια. Οι σφαίρες σφυρίζουν δαιμονισμένα δίπλα τους και τους καθηλώνουν. Μια - μια οι θέσεις τους πέφτουν στα χέρια των ανταρτών. Οι Ιταλοί παραδίδονται σε λίγα λεπτά.

Μόνο ένα μπετονένιο τετράγωνο κουβούκλιο μέσα σε αυτόν τον λαβύρινθο οχυρώσεων παραμένει ανέπαφο και θερίζει τα πάντα. Στη βάση του ανάμεσα στα πουρνάρια ο «Κεραυνός» πετάγεται και ορμάει ακάλυπτος. Σπάει με μια κλωτσιά την πόρτα και εισβάλλει. Δεν προλαβαίνει να τραβήξει τη σκανδάλη. Ένας υποκόπανος τον χτυπάει στο πρόσωπο. Τα δόντια του διαλύονται. Το στόμα του γίνεται μια ματωμένη άμορφη μάζα. Κλονίζεται, αλλά δεν πέφτει. Καταφέρνει να θερίσει όλους τους Ιταλούς.

Από το αρχηγείο βλέπουν την πρώτη φωτοβολίδα στα νότια, σημάδι ότι το φυλάκιο έπεσε. Στο βορινό όμως φυλάκιο δεν φαίνεται καμία φωτοβολίδα. Μόνον πυροβολισμοί. Τα λεπτά περνάνε επικίνδυνα. Σε λίγο φτάνει τρέχοντας ο ανθυπολοχαγός Σωτήρης Παπαχρήστου: «Αποτύχαμε. Δεν τους αιφνιδιάσαμε» ενημερώνει και οι Μάγιερς, Γουντχάουζ, Ζέρβας, Πυρομάγλου, πετάγονται. Χλωμιάζουν, τα χάνουν. Ο Άρης σηκώνεται ψύχραιμα και φωνάζει τον Νικηφόρο: «Μάχη δεν ήθελες; Πάρε την εφεδρεία και σε 20 λεπτά να έχεις τελειώσει. Αλλιώς να μη γυρίσετε. Περικλή, Πελοπίδα, Θάνο, και σεις μαζί του». Με τους ΕΛΑΣίτες πηγαίνει πάλι ο Παπαχρήστου, αλλά και ο Κομνηνός Πυρομάγλου.

Ο Βελουχιώτης, σίγουρος ότι η εφεδρεία θα τα καταφέρει, απευθύνεται στους Άγγλους δυναμιτιστές: «Πηγαίνετε να κάνετε τη δουλειά σας και μη δίνετε σημασία στις τουφεκιές. Μην περιμένετε τη φωτοβολίδα». Σε 17 λεπτά έπεσε και το βόρειο φυλάκιο. Δεν είχαν προλάβει να περάσουν τα 20 λεπτά όταν την κοιλάδα συγκλόνισαν δυο ισχυρότατες εκρήξεις που ακουστήκανε μέχρι τη Λαμία. Τα σίδερα από τις ράγες έλιωσαν, τα ξύλα διαλύθηκαν και η γέφυρα έγινε ένα υπέροχο βεγγαλικό στον σκοτεινό ουρανό...

Η λάσπη

*Χρόνια μετά, ο Γουντχάουζ παραδέχτηκε: «Άρης για εμάς δεν έπρεπε να υπάρχει πουθενά. Το BBC είχε εντολές να αναφέρει μόνο τον Ζέρβα».
*Οι μετεμφυλιακές κυβερνήσεις σε κάθε αναφορά τους στον Γοργοπόταμο μιλούσαν μόνο για τους άνδρες του ΕΔΕΣ, ο αριθμός των οποίων ξεπερνούσε κάθε φαντασία.


*Γουντχάουζ: «Ο Γοργοπόταμος χωρίς τον Ζέρβα δεν θα γινόταν και χωρίς τον Άρη δεν θα πετύχαινε».
*Ο Μάγερς στο βιβλίο του «Report on SOE activities in Greece αναφέρει: «Ο ΕΛΑΣ πολέμησε πολύ καλύτερα από τους άνδρες του Ζέρβα. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης ο Άρης ήταν κατά πολύ ψυχραιμότερος».


*Το σχεδιάγραμμα της επίθεσης, το οποίο είχε ο Νικηφόρος στην τσέπη του και αποτύπωνε τις κινήσεις του Άρη, χρόνια μετά θα διδασκόταν στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.

*Οι Άγγλοι χρησιμοποίησαν εξαιρετικά το παιχνίδι της χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Το πρώτο που έπρεπε να γίνει ήταν να αποδομηθεί ο Άρης Βελουχιώτης. Έπρεπε να βρουν κάτι που θα τον μείωνε (όπως πίστευαν) στα μάτια του κόσμου. Δεν βρήκαν το παραμικρό. Οπότε αποφάσισαν να δημιουργήσουν. Τι πιο εύκολο από τη διασπορά φήμεων. Κινήθηκαν με γνώμονα την ομοφοβία. Έπρεπε ο Άρης να είναι ομοφυλόφιλος. Το έργο το ανέλαβε ο  Ντένις Χάμσον. Στο βιβλίο του "Με τους Έλληνες στο Γοργοπόταμο" (σελ. 77-78) χτυπάει κάτω από τη ζώνη, και χωρίς καμία απόδειξη αναφέρει: Η πρώτη μου εντύπωση από τον Άρη…ήταν κάποιος που δεν σεβόταν ανθρώπους… ο πιο αδίστακτος άνδρας που γνώρισα, ο πιο σκληρός… Ήταν ένας πρώην Δάσκαλος που είχε καταδικασθή για Ομοφυλοφιλικά αδικήματα και εκπαιδευμένος στη Σχολή Κομμουνιστών της Μόσχας …εξακολουθούσε να είναι και Παιδεραστής…».
Φυσικά η αξιοπιστία των όσων γράφει ο Άγγλος λοχαγός είναι διάτρητη. Πρώτον ο Άρης δεν ήταν ποτέ δάσκαλος. Δεύτερον δεν είχε καταδικαστεί ποτέ για ομοφυλοφιλικά αδικήματα και τρίτον ουδέποτε είχε εκπαιδευτεί σε κάποια Σχολή Κομμουνιστών!!!

*Οι ακροδεξιοί, οι συνεργάτες των Ναζί και οι απόγονοι τους, έχουν κάνει σήμερα σημαία τους τις φράσεις αυτές του Άγγλου λοχαγού. Εξάλλου δεν έχουν και κάτι άλλο να αντιπαραβάλουν.

*Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου και αργότερα, ΕΛΑΣίτες αντάρτες που πήραν μέρος στην ανατίναξη της γέφυρας σύρθηκαν στα δικαστήρια από τους εθνικόφρονες με την κατηγορία της «φθοράς ξένης περιουσίας».


Βιβλιογραφία:
-Φωτια και Τσεκούρι  Ευ. Αβέρωφ
-Συναγωνιστής Ακέλας   Γ. Βουλτεψης,
-Αρης ο Αρχηγός των ατάκτων   Δ. Χαριτόπουλος
-Το Αντάρτικο   Φ. Γρηγοριάδης
- Συνοπτική Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης    Σ. Γρηγοριάδης
-Δεκέμβρης-Εμφύλιος 1944-1949   Σ. Γρηγοριαδης
-Με τους Έλληνες στο Γοργοπόταμο   D. Hamson
-Στην Ελλάδα του Χίτλερ   M, Mazower
-Η Ελληνική περιπλοκή  E.Mayers
-Ο Δούρειος Ίππος   Κ. Πυρομάγλου
-Ο ΕΛΑΣ Ι   Σ. Σαράφης
-Ο ΕΛΑΣ ΙΙ   Σ. Σαράφης
-Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος   Ου.Τσόρτσιλ
-Το μήλο της Έριδος  Κρ. Γουντχάουζ

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στην αρχική δημοσίευση 

Πηγή: ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ