Της Ηλιάνας Τεβουνά

Σε μία από τις δυσκολότερες περιόδους της Ιστορίας του βρίσκεται σήμερα ο παλαιστινιακός λαός και η ηγεσία του.

Αντιμετωπίζουν “πυρ ομαδόν” όχι μόνον από τις ισραηλινές κατοχικές δυνάμεις και τις ΗΠΑ που έχουν αναλάβει εδώ και δεκαετίες ρόλο «μεσολαβητή». Αλλά και από αραβικές και μουσουλμανικές χώρες που, για πρώτη φορά, ήραν την ασπίδα της αλληλεγγύης και αμέριστης υποστήριξης, σπεύδοντας ορισμένες, για τους δικούς τους λόγους, σε παζάρια και συμφωνίες εξομάλυνσης των σχέσεων με το Ισραήλ.

Όπως διαφαίνεται μέλλει να «μισοφαγωθεί» το «πουλόβερ» της αμέριστης υποστήριξης των αραβικών χωρών προς τους Παλαιστίνιους αδελφούς τους, που άρχισε να ξηλώνεται με την υπογραφή της συμφωνίας Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Μπαχρέιν με το Ισραήλ στις 15 Σεπτέμβρη. (Γνωστές και ως συμφωνίες του Αβραάμ).

Η απόφαση του Παλαιστίνιου υπουργού Εξωτερικών Ριγιάντ αλ Μάλκι την Τρίτη, 22 Σεπτεμβρίου, να παραδώσει την προεδρία του Συμβουλίου των ομολόγων του στον Αραβικό Σύνδεσμο είναι πρωτοφανής.
Ήταν ωστόσο συνέπεια μίας άλλης ιστορικής «πρωτιάς»: Πριν περίπου δύο βδομάδες, σε έκτακτη σύνοδο του Αραβικού Συνδέσμου που συγκάλεσε μέσω τηλεδιάσκεψης ο Παλαιστίνιος υπουργός Εξωτερικών Ριγιάντ αλ Μάλκι, με κεντρικό αίτημα την καταδίκη της συμφωνίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Μπαχρέιν με το Ισραήλ, ο Αραβικός Σύνδεσμος δεν το δέχθηκε. Το μόνο που επιβεβαίωσε ήταν η (κατά τα άλλα…) υποστήριξή του την Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία της Σαουδικής Αραβίας το 2002. Πρόταση που επιδίωκε την ίδρυση ανεξάρτητου Παλαιστινιακού Κράτους στη βάση των δύο κρατών, στα σύνορα του 1967 με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ και αντάλλαγμα την πλήρη εξομάλυνση των σχέσεων όλων των αραβικών και μουσουλμανικών χωρών με το Ισραήλ.

Πίσω από τις κινήσεις των ΗΠΑ

Οι ραγδαίες εξελίξεις στην εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με αραβικές και μουσουλμανικές χώρες φαίνεται πως θα έχουν διάρκεια, καθώς εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πεδίο ρευστών γεωπολιτικών εξελίξεων που διαδραματίζονται υπό την αρχή των «συγκοινωνούντων δοχείων».

Η επιλογή των ΗΠΑ για σταδιακό γεωπολιτικό «απογαλακτισμό» από την περιοχή της Μέσης Ανατολής, (μεταξύ άλλων και επειδή πλέον δεν εξαρτώνται ενεργειακά από τα πετρέλαια της περιοχής) είναι στρατηγική και εντάσσεται σε μακροπρόθεσμο πλάνο.

Σχεδόν σε όλες τις εκθέσεις του Πενταγώνου των τελευταίων ετών καταγράφεται η βούληση των ΗΠΑ (ανεξαρτήτως κυβέρνησης…) για επικέντρωση της προσοχής και των όπλων τους (κυριολεκτικών και μη) απέναντι σε μεγάλες «αναθεωρητικές δυνάμεις» (όπως συχνά αναφέρονται) και δεινούς ανταγωνιστές τους όπως είναι η Κίνα και η Ρωσία.

Αναγνωρίζουν πως πλέον αμφισβητείται ανοικτά ο αμερικανικός ρόλος του «παγκόσμιου χωροφύλακα» και πως οι γεωπολιτικοί ανταγωνιστές επιζητούν επιτακτικά «ξαναμοίρασμα» της τράπουλας με όχημα μία «πολύ-πολική» νέα διεθνή τάξη πραγμάτων.

Οι αποφάσεις στην Κωνσταντινούπολη

Υπό το βάρος αυτών των ρευστών διεθνών γεωπολιτικών και περιφερειακών εξελίξεων σήμανε «συναγερμός» στα παλαιστινιακά κατεχόμενα εδάφη.

Η Παλαιστινιακή Αρχή καθώς και όλα τα πολιτικά κόμματα και οργανώσεις κατά των κατοχικών δυνάμεων αποφάσισαν στις 24 Σεπτεμβρίου να παραμερίσουν τις πολυετείς διαφορές τούς, που κορυφώθηκαν μετά τις επεισοδιακές εκλογές του 2007, (σ.σ. όπου νίκησε η Χαμάς με 44,45% με δεύτερη τη Φατάχ του προέδρου Αμπάς και ποσοστό 41,43% με αποτέλεσμα ενδοπαλαιστινιακό πολιτικό ρήγμα μεταξύ Λωρίδας Γάζας και Δυτικής Όχθης).

Αποφάσισαν έτσι, μετά την ιστορική συνάντηση ηγετικών στελεχών της Φατάχ και της Χαμάς στο προξενείο της Παλαιστίνης στην Κωνσταντινούπολη, να δώσουν τα χέρια και να ενώσουν δυνάμεις απέναντι σε όσα τους αφορούν. Ξεκινώντας, για αρχή, από κάτι βασικό: τη διεξαγωγή νέων βουλευτικών, προεδρικών εκλογών που έχουν να γίνουν εδώ και περίπου 14-15 χρόνια.

Αίτημα για εκλογές και ειρηνευτική συνδιάσκεψη

Όπως ανακοίνωσαν, κατέληξαν σε συμφωνία για τη σύσταση επιτροπής που θα αναλάβει την διοργάνωση και πραγματοποίηση αρχικά βουλευτικών, ακολούθως προεδρικών παλαιστινιακών εκλογών και τέλος τη συγκρότηση νέου «Εθνικού Συμβουλίου» της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) σε έξι μήνες.

Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούτ Αμπάς μιλώντας την Παρασκευή, 25 Σεπτεμβρίου, μέσω τηλεδιάσκεψης στην 75ηΓενική Συνέλευση του ΟΗΕ ανήγγειλε την είδηση των επικείμενων παλαιστινιακών εκλογών. Ζήτησε δε το Γενικό Γραμματέα Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, να συγκαλέσει μία ειρηνευτική συνδιάσκεψη για το παλαιστινιακό στις αρχές του 2021 σε συνεργασία με το Συμβούλιο Ασφαλείας και το Κουρτέτο του ΟΗΕ για τη Μέση Ανατολή (ΟΗΕ,ΕΕ, Ρωσία, ΗΠΑ).

Απέρριψε δε για πολλοστή φορά την πρόταση διαπραγμάτευσης των ΗΠΑ και τη «Συμφωνία του Αιώνα» του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ αναφέροντας πως δίκαιη και βιώσιμη λύση για το παλαιστινιακό μπορεί να υπάρξει μόνον στη βάση των δύο ανεξάρτητων κρατών, στην ίδρυση ανεξάρτητης και κυρίαρχης Παλαιστίνης με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, στα σύνορα του 1967 και επιστροφή των προσφύγων.

Το αίτημα αυτό είναι σίγουρα πως θα αξιοποιήσουν πρώτα ισχυρές χώρες της ΕΕ που υποκριτικά παίζουν το ρόλο του υποστηρικτή του αγώνα του παλαιστινιακού λαού με στόχο την προώθηση των δικών τους γεωπολιτικών συμφερόντων στην Μέση Ανατολή. Κεντρικό ρόλο στο παρασκήνιο έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια η Ιρλανδία που φαίνεται πως ενεργοποιείται παράλληλα με τους «παραδοσιακά» ισχυρότερους «παίχτες» της περιοχής όπως είναι η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία.

Η τετραμερής συνάντηση στο Αμάν

Τα συμφέροντα της ΕΕ εξηγούν την επιλογή των υπουργών Εξωτερικών Γαλλίας Ζαν Ιβ Λε Ντριάν και Γερμανίας Χάικο Μάας να συναντήσουν την περασμένη Πέμπτη, 24 Σεπτεμβρίου, στο Αμάν τους ομολόγους του από Ιορδανία Αϊμάν Σαφάντι και Αίγυπτο Σάμεχ Σούκρι με μοναδικό θέμα το παλαιστινιακό.

Κατά τον Αιγύπτιο υπουργό Εξωτερικών οι τέσσερις εστίασαν τις συζητήσεις πάνω σε «νέα πλαίσια» που θα φέρουν δύο αντίπαλες πλευρές πιο κοντά στην κατεύθυνση της ειρηνευτικής διαδικασίας και εξεύρεσης λύσης. Σε μία προσπάθεια διαφοροποίησης από τις ΗΠΑ, διευκρίνισε πως αναζητούν λύση στη βάση «των δύο κρατών» σε συνεχή επαφή και συνεννόηση με την Παλαιστινιακή Αρχή στη Ραμάλα.

Όμως μία άλλη κίνηση των τεσσάρων είχε περισσότερη βαρύτητα: Η σπουδή τους να επικροτήσουν ανεξαιρέτως την υπογραφή «των συμφωνιών του Αβραάμ» μεταξύ ΗΑΕ, Μπαχρέιν με το Ισραήλ, στη λογική πως με αυτόν τον τρόπο είναι «εφικτή μία ειρήνη στην περιοχή». Υπό αυτή την έννοια, η πραγματική ειρήνη είναι μία υπόθεση που θα αργήσει αρκετά ακόμη για τον πολύπαθο παλαιστινιακό λαό…